Murad IV

Murad IV
sultan Impireachd nan Otomanach 10 dhen t-Sultain 1623 - 9 dhen Ghearran 1640 ← Mustafa I - İbrahim nan Otomanach →
Beatha
Breith	Constantinople ^(en) , 27 dhen Iuchar 1612
Dùthaich	Impireachd nan Otomanach
Bàs	Constantinople ^(en) , 8 dhen Ghearran 1640 ^(Julian)
Àite-adhlacaidh	Istanbul
Nàdar a’ bhàis	adhbharan nàdarra (cirrosis ^(en) )
Teaghlach
Athair	Ahmed I
Màthair	Mahpeyker Kösem Sultan
Cèile	Ayşe Sultan ^(en) Ayşe Mahziba Sultan ^(en) Fariha Islam ^(en) Şemsişah Sultan ^(en)
Càraid	Sanavber Hatun ^(en) Şemsperi Sultan ^(en)
Clann	liosta Ismihan Kaya Sultan ^(en) Gevherhan Sultan ^(en) Rabia Sultan ^(en)
Bràithrean ⁊ peathraichean	liosta Fatma Sultan ^(en) Gevherhan Sultan ^(en) İbrahim nan Otomanach Osman II Hanzade Sultan ^(en) Şehzade Kasim ^(en) Ayşe Sultan ^(en) Atike Sultan ^(en)
Fine	Rìgh-shliochd nan Otomanach
Dreuchd
Dreuchd	riaghladair agus bàrd

B' e seachdamh Sultan deug na Osmanlı Devleti/Osmanlı İmparatorluğu (Gàidhlig: Impireachd nan Otomanach) a bh' ann am Murad IV (tiotalan: Kayser-i Rûm - 'Cèasar an Roimhe', İki Kutsal Cami'nin Hizmetkârı - 'Neach-glèidhidh an dà mhosg', Murād-ı Rābi, Istanbul 26 an t-Iuchar 1612–Istanbul 8 an Gearran 1640).^[1] B' e dara mhac Ahmed I agus Kösem Sultan, às A' Ghrèig, a bh' ann.^[2] Bha e os cionn na dùthcha bho 1623 gus a chaochail e ann an 1640. Bha e fo bhuaidh agus stiùireadh a mhàthar is cuid a dhaoine eile gu ruige 1632, air sàilleabh gu robh e uabhasach fhèin òg. Bha dubh-choimeasg ann fad bliadhnaichean o chionn ’s nach robh duine sam bi os cionn na stàite. Thug Ioràn ionnsaigh air Ioràc, nochd ar-a-mach ann an Aisia Bheag agus ann an 1631 sheas na Yeniçeri an aghaidh mhinistearan ann an Istanbul. Chuir e a bhràthair-chèile gu bàs anns An Èipheit. Thoirmisg e iomadh rud coirbte. Chuireadh esan fhèin gu bàs duine sam bith a chitheadh a' cleachdadh alcol, cofaidh agus tombaca.^[3] Bha e an aghaidh deoch làidir mar riaghladair ged a dh'òladh e fhèin torr.^[4] Cuideachd mharbhadh e mòran dhaoine air adhbharan caran neònach. Thug e ionnsaigh air Ioràn ann an cogadh a mhair bho 1623 gu ruige 1639 agus cheannasaich e Asarbaideàn, Baghdad agus Airmeinia an Iar. Chruthaich sin na crìochan eadar An Tuirc, Ioràn agus Ioràc gus ar làithean. Chuir e gu bàs prìosanaich agus sìobhaltach nam mìltean. Bha deichnear mic agus naoidhnear clann-nighean aige, ach cha do mhair ach còignear clann-nighean an deidh a bhàis.^[5] Chaochail e le caitheamh a' ghrùthain nuair a bha e dìreach 27 bliadhna a dh'aois.

Iomraidhean

1. All About Turkey
2. Peirce, Leslie (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford: Oxford University Press
3. Davis, William (1922). A Short History of the Far East. The Macmillan Company
4. İnalcık, Halil; Imber, Colin (1989). The Ottoman Empire : the classical age, 1300-1600. New Rochelle, N.Y.: Aristide D. Caratzas. p. 99. ISBN 0-89241-388-3.
5. Disease and Empire: A History of Plague Epidemics in the Early Modern Ottoman Empire (1453--1600). ProQuest. 2008. p. 145. ISBN 978-0-549-74445-0