Uimhir

Uimhir

Airíonna

Coincheap chun rudaí a chomhaireamh is comparáid a dhéanamh ar mhéid grúpaí rudaí. Is iad na huimhreacha aiceanta na bunuimhreacha a úsáidtear chun comhairimh: 1, 2, 3, 4, 5, …. Is slánuimhreacha iad seo i gcónaí. Ach cuimsíonn sraith iomlán na slánuimhreacha na huimhreacha aiceanta go léir (na slánuimhreacha dearfacha), nialas, agus na huimhreacha diúltacha: -3, -2, -1, …. Is uimhreacha cóimheasta iad na huimhreacha go léir is féidir a scríobh sa bhfoirm m/n, ar slánuimhreacha iad m is n, is cuma dearfach nó diúltach iad. Cuimsíonn na huimhreacha cóimheasta ceartchodáin (ina bhfuil an t-uimhreoir níos lú ná an t-ainmneoir, mar shampla 3/8) agus leaschodáin (ina bhfuil an t-uimhreoir níos mó ná an t-ainmneoir, mar shampla 8/3). Is uimhir mheasctha í suim shlánuimhreach is ceartchodáin, cosúil le 2¼. Is codán deachúil codán le hainmneoir ar cumhacht éigin de 10 é, scríofa mar seo: 0.3, 0.569, is mar sin de. Is deachúil athfhillteach codán deachúil ina dtimthriallann seicheamh figiúirí mar seo: 0.037037037… a scríobhtar, 0.037´, ionann is 37/999 nó 1/27. Is féidir gach deachúil athfhillteach a scríobh mar uimhir chóimheasta.^[1]

Tagairtí

1. Hussey, Matt (2011). "Uimhreacha". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 688.

Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir.

Is síol a bhaineann leis an matamaitic é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.