MV Naomh Éanna

MV Naomh Éanna

Stair
Ship breaking ^(en)	2024 Grand Canal Dock ^(en)
Saintréithe teicniúla
Cineál	long
Fad	137 ft
Cumhacht	650 each-chumhacht impiriúil
Luas	10 kn
Tuilleadh eolais
Uimhir IMO	5247093

Ba bhád farantóireachta é an MV Naomh Éanna a chaith tríocha bliain ag tabhairt paisinéirí idir Gaillimh agus Árainn. do Chóras Iompair Éireann (CIÉ).^[1][2]

Naomh Éanna i nduga uaighe, 2018

díchóimeáil

Tógáil

Ba sa bpríomhchathair a tógadh an Naomh Éanna i 1956-1958 ag Longchlós na Life i mBaile Átha Cliath.^[3] Tháinig sé in áit an SS Dún Aengus.^[3]

Mar aon le soithí comhchosúla an MV Cill Airne agus a macasamhail cruinn, an MV Blarna (an dá cheann a coimisiúnaíodh i 1961), bhí sí ar cheann de na longa cabhlacha seamaithe^[4] deiridh a tógadh san Eoraip agus ar cheann de na longa deiridh a tógadh i Longchlós na Life.^{[5][6] [3][7]} Dúradh go raibh sí neamhghnách, fiú amháin an uair sin – toisc gur tógadh í le cabhail a bhí seamaithe.

Seirbhís

Chaith an Naomh Éanna breis agus tríocha bliain ag imeacht siar agus aniar ó Oileáin Árann go dtí gur cuireadh deireadh lena seirbhís i 1986. Bhíodh trí uair go leith idir 1958-1986 ar an turas as Gaillimh go hInis Mór.

Trí mhí tar éis di dul i mbun seirbhíse idir Gaillimh agus Oileáin Árann, thug sí cúnamh tar éis na timpiste a bhain don eitleán KLM 607 E. Chuaigh an t-eitleán de chuid na hÍsiltíre go tóin poill amuigh san Atlantach tar éis di Aerfort na Sionainne a fhágáil.^[2]

Tógadh Naomh Éanna as seirbhís i 1986 ^[8][9] Nuair a bhí sí fós sábháilte ar an uisce sa mbliain 1989, thosaigh dream a raibh baint acu le spóirt uisce, ag baint úsáid aisti i gcomhair lárionad gnó

Díchoimisiúnú

Is iomaí feachtas a bunaíodh in aisce le blianta le súil an t-árthach a chaomhnú agus a thabhairt ar ais go Gaillimh. Sa mbliain 1989, fuair Iontaobhas Muirí na hÉireann^[10] í agus tugadh áit nua chónaithe di i nDuga na Canálach Móire i mBaile Átha Cliath.^[11]

Sna 2000idí bhí an an Naomh Éanna faoi úinéireacht NAMA go dtí gur cheannaigh an fear gnó Sam Field-Corbett í. Bhí an fear gnó ag iarraidh go ndéanfaí ceardlann nó óstán ar bord ach níor ghlac Fáilte Éireann ná Comhairle Chathair na Gaillimhe leis na moltaí.^[12][13]

Go dtí 2014 bhí sé i gceist go mbeadh an bád mar chroílár “cheathrú mhuirí” i nDuganna na Canálach Móire.^[14] Ach faoi 2014 bhí sí ar cheann de na longa Éireannacha is sine a bhí fágtha in Éirinn.^[6] I mí Feabhra 2014 bhog Uiscebhealaí Éireann an bád go duga uaighe Dugaí na Canálach Móire le haghaidh díchoimisiúnaithe^[15] agus bhí sí ina hábhar do chlár faisnéise teilifíse (a stiúraigh Donncha Mac Con Iomaire ar TG4).^[16]

In 2023, chuaigh sí ar a taobh. Dá mba rud é go raibh an t-uisce sa duga grábhála domhain go leor, bheadh sí tite go tóin poill. Ba léir go raibh sí pollta áit éigin thíos fúithi. Bhí caint faoin gcontúirt a bhainfeadh len í a bhriseadh agus a bhaint ó chéile. Faoi dheireadh, sa bhliain 2023-24, briseadh an chreatlach.^[1] Rinneadh iarracht aon rud a bhí úsáideach nó a mbeadh cuimhní ag daoine orthu a shábháil. Agus mar sin, cuireadh cloigeann na loinge ar leataobh agus tugadh do chomhlacht Chalafort na Gaillimhe é. Tugadh an deireadh do Chumann Staire na Rinne i mBaile Átha Cliath.^[2]

Foinsí

• McNeill, DB (1971). "Irish Passenger Steamship Services - South of Ireland" [Seirbhísí Gaile Paisinéirí Long na hÉireann - Deisceart na hÉireann] (in en): 148, 221. David & Charles. ISBN 0-7153-5248-2. OCLC 877238869. OL OL4054313M. 

Tagairtí

1. Nuacht RTÉ (2023-08-18). "An Naomh Éanna le briseadh i mBaile Átha Cliath" (as ga-IE). 
2. Mairéad Ní Nuadháin (21 Meitheamh 2024). "Maidin amháin tháinig mé isteach go Duga na Canálach Móire agus ní raibh dé ar an MV Naomh Éanna…" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2024-06-21.
3. "Nostalgia for glory days of old island ferry". The Irish Times (1999-03-01). Dáta rochtana: 2020-08-08.
4. nó ‘riveted’
5. i mBádchlós na Life nó an an Liffey Shipyard nó Dockyard
6. Ashmore (2014-09-14). “Progress Underway on Securing Naomh Eanna's Future”. Bailey Publications Ltd. Dáta rochtana: 2020-08-29.
7. “Our History”. MV Cill Airne - The Boat Bar & Restaurant. Dáta rochtana: 1 September 2020.
8. “Naomh Éanna Ferry Service, 1963”. RTÉ Archives (2014-02-11). Dáta rochtana: 2020-08-08.
9. Ashmore (2014-02-27). “Naom Éanna Given Months Stay of Execution by Seanad Éireann”. Bailey Publications Ltd. Dáta rochtana: 2020-08-29.
10. Iontaobhas Farraigí na hÉireann nó Irish Nautical Trust
11. "Hopes for resurrection of Naomh Éanna ‘all but sunk’". Connacht Tribune (2014-04-22). Dáta rochtana: 2020-08-29.
12. Nuacht RTÉ (2024-02-12). "Sean-bhád farantóireachta An Naomh Éanna scriosta" (as ga). 
13. Is dócha go raibh dóchas áirithe ann go bhféadfaí í a shábháil agus a dheisiú toisc go ndearnadh an rud céanna le bád eile de chuid an Liffey Dockyard. Tá an MV Cill Airne – bád fartha eile – sábháilte agus ag feidhmiú mar bheár agus mar bhialann ar Abhainn na Life i mBÁC
14. Siggins (2014-02-10). "Break-up of Aran island ferry for scrap opposed by waterway enthusiasts". The Irish Times. Dáta rochtana: 2020-08-08.
15. Brophy (2014-02-22). "Groups outraged at exclusion from 'relevant stakeholders' meeting on ship destruction". TheJournal.ie. Dáta rochtana: 2020-08-29.
16. "Aran Island vessel to be the subject of TG4 documentary". Galway Advertiser (2014-11-06). Dáta rochtana: 2020-08-08.