PROFILBARU.COM

	Gießen
	Bahnhofstraße.
	Emblemen
	Bestjoer
Lân	Dútslân
dielsteat	Hessen
Regierungsbezirk	Gießen
Stedsyndieling	6 stedsdielen
	Sifers
Ynwennertal	94.996 (31.12.2023)
Oerflak	72,61 km²
Befolkingsticht.	1.308 ynw./km²
Hichte	159 m
	Oar
Postkoade	35390, 35392, 35394, 35396, 35398
Koördinaten	50° 35' N 8° 40' E
	Offisjele webside
	giessen.de
	Kaart
	;

Gießen is in stêd yn 'e Dútske dielsteat Hessen. De universiteitsstêd is it bestjoerlike sintrum fan it Regierungsbezirk Gießen en de lânkring Gießen.

Mei de tsien kilometer westlik lizzende stêd Wetzlar yn 'e Lahn-Dill-Kreis foarmet de stêd in stêdekloft mei likernôch 200.000 ynwenners.

Mei in universiteit en ferskillende hegeskoallen telt de stêd in soad studinten.

Skiednis

Wilhelm von Gleiberg stifte yn 1152 in wetterkastiel yn 'e delte fan 'e Lahn en ferhûze syn sit fan it kastiel Gleiberg dêrhinne. Dêrmei waard de basis foar de lettere stêd Gießen lein. It kastiel Gleiberg, dat likernôch 8 kilometer noardwestlik fan de hjoeddeiske stêd stiet, waard yn 'e 10 iuw troch de Konradinen stifte en gyng tsjin 'e ein fan 'e 10e iuw oer op 'e Lúksemboargers, dy't dêr it greefskip Gleiberg oan 'e Lahn stiften. It wetter joech de namme oan 'e stêd, om't it kastiel zu den Giezzen (oan it wetter) boud wie.

Yn 'e jierren 1530 waard de stêd fersterke mei bolwurken. Op 27 maaie 1560 ferneatige in grutte stedsbrân it noardlike diel fan 'e stêd. By in dieling fan it lângreefskip waard de stêd ûnderdiel fan Hessen-Marburg en sûnt 1604 fan Hessen-Darmstadt. Yn 1605 waard yn Gießen it Gymnasium Ludovicianum as latynske skoalle stifte. Op 19 maaie 1607 makke in privileezje fan keizer Rudolf II it stiftsjen fan in universiteit mooglik. Twa jier letter waard de botanyske tún iepene, ien fan 'e âldsten fan it lân dy't noch op 'e oarspronklike lokaasje leit. De pest soarge yn 'e jierren 1634-1635 foar in foarse tebekgong fan it ynwennertal fan 'e stêd.

Gießen en omkriten hiene yn 'e 18e iuw ferskillende kearen te lijen fan kriichsgeweld en besetting fan frjemde troepen.

Yn 1803 waard Gießen de haadstêd fan 'e nije provinsje Oberhessen yn it Hartochdom Hessen.

Twadde Wrâldkriich

It âlde Gießen foar de bombardeminten (1920).

Op 2 desimber en yn 'e nacht fan 6 op 7 desimber 1944 bombardearre de Royal Air Force de stêd. By it twadde bombardemint waard hast de hiele histoaryske binnenstêd troch fjoerstoarmen ferneatige. Likernôch 390 minsken ferstoaren en om 30.000 minsken hinne waarden dakleas makke. It stasjon, it spoar en de militêre ynstellings fan 'e stêd bleaune dêrfoaroer foar it measte yntakt.

It hie lykwols foar Gießen noch slimmer útpakke kinnen: in diel fan 'e bommen fan it twadde bombardemint waard boppe it Bergwerkswald smiten. In soad fan 'e kringfoarmige puollen dêr binne bommekraters.

Op 11 desimber 1944 smieten 353 B-17-bommesmiters fan 'e United States Army Air Forces by in sletten wolkedek 731 ton eksplosiven en 1116 ton brânbommen ôf. In soad minsken ferstoaren yn 'e moannen dêrnei troch oanfallen fan leechfleanende jagers. Op 28 maart makke de yntocht fan Amerikaanske troepen foar de ynwenners in ein oan 'e kriich. De stêd wie foar twatredde weifage, de binnenstêd wie foar 90% ferneatige.

Nei de kriich

Nei de kriich fûn de werbou plak. Alde perselen yn 'e binnenstêd waarden ta gruttere ienheden gearfoege, stritten en pleinen waarden ferbrede en de pubikle romtes waard oanpast foar it drokker wurdende ferkear. Ruïnes waarden ôfbrutsen, mar ek gebouwen dy't yn alle gefallen noch foar werbou yn 'e beneaming kamen, lykas it 500 jier âlde riedshûs, waarden sloopt en ferfongen troch moderne bou. In tal gebouwen út dy tiid, lykas de heechbou oan 'e Berliner Platz en it kongresgebou, binne yntusken ek al wer ôfbrutsen. Sa ek it yn 1961 boude en yn 2006 ôfbrutsen stedhûs.

Gießen hie nei de kriich in Amerikaanske basis. It 'US-Depot Gießen' en de lokaasje 'Army & Air Force Exchange Service' (AAFES) hiene in wichtige funksje foar de befoarrieding fan it Amerikaanske leger yn Europa. Doe't der in ein oan de Kâlde Kriich kaam, waarden de Amerikaanske militêre aktiviteiten yn fazes ôfboud en yn septimber 2007 waard it depot hielendal sluten. De Amerikanen hawwe lykwols noch jimmeroan in militêr oefenterrein op 'e Hohe Warte.

Geografy

Gießen leit oan 'e Lahn op it plak dêr't de rin fan 'e rivier feroaret fan súdlike yn westlike rjochting. Om 'e stêd hinne lizze trije middelberchtmes: it Westerwald yn it west, de Taunus yn it súdwest en eastlik dêrfan de Vogelsberg. Allinne nei it suden ta iepenet it lânskip him nei de flakte.

Stedsyndieling

De oarspronklike stêd foarmet mei in oerflak fan om en de by 40 km² en likernôch 65.000 ynwenners de kearnstêd. Dêrnjonken hearre der noch fiif stedsdielen as Ortsbezirke by it stedsgebiet. Yn 1939 waarden Wieseck yn it noardeasten en Kleinlinden yn it súdwesten by de stêd yndield. De stedsdielen Allendorf an der Lahn yn it súdwesten en Rödgen yn it easten folgen yn 1971 en yn 1979 waard ek Lützellinden yn it súdwesten by Gießen foege.

Nr.	Stedsdiel	Ynwennertal op 30 desimber 2019 ^[1]
01	Binnenstêd	20.886
02	Noard	10.301
03	East	17.199
04	Súd	10.288
05	West	8.468
06	Wieseck	10.071
07	Rödgen	1.916
08	Schiffenberg	588
09	Kleinlinden	4.805
10	Allendorf	2.09
11	Lützellinden	2.506
Meiïnoar	Gießen	89.117