| یوکاریوت‌ها
|
پروکاریوت‌ها
|
| دارای هسته مشخص و محصور در غشا
|
فاقد هسته
|
| دارای اندامک‌های غشادار و مشخص و دستگاه غشایی درونی
|
فاقد اندامک‌ها
|
| اندازه بسیار متنوعی دارند.
|
اندازه یک سلول پروکاریوت ۱ تا ۱۰ میکرومتر است.
|
| ماده ژنتیکی یک سلول یوکاریوتی عمدتاً در هسته متمرکز است.
|
ماده ژنتیکی سلول در ناحیه شبه‌هسته‌ای موسوم به نوکلئوئید متمرکز شده‌است.
|
| سلول‌های یوکاریوتی دارای سه نوع RNA پلی مراز اصلی هستند. البته کلروپلاست و میتوکندری آن نیز RNA پلی مراز دارند.
|
سلول‌های دارای یک نوع RNA پلی مراز هستند.
|
| ماده ژنتیکی یک سلول یوکاریوتی عمدتاً در هسته متمرکز است. بخش اندکی نیز درون اندامک‌های درون‌یاخته‌ای هم‌چون میتوکندری، کلروپلاست و گلی‌اکسیزوم دیده می‌شود.
|
ماده ژنتیکی سلول پروکاریوتی از لحاظ کمیت ۷۰۰ مرتبه کم‌تر از ماده ژنتیکی نوع یوکاریوتی است.
|
| تاژک سلول یوکاریوتی عمدتاً از جنس پروتئین استوانه‌ای شکل ریزلوله است.
|
تاژک سلول پروکاریوتی از جنس پروتئین فلاژلین است.
|
| تاژک در حال حرکت، دارای حرکت شلاقی است
|
تاژک در حال حرکت، دارای حرکت چرخشی است
|
| فرایندهای اندوسیتوز و اگزوسیتوز را فقط در انواع یوکاریوتی می‌توان یافت
|
فرایندهای اندوسیتوز و اگزوسیتوز را نمی‌توان یافت
|
| حجم یک سلول یوکاریوتی هزاران بار بزرگتر از نوع پروکاریوتی است.
|
حجم یک سلول پروکاریوتی کم است.
|
| فرمانروهای آغازیان -گیاهان- جانوران – قارچ‌ها در این گروه قرار دارند.
|
فرمانروی باکتری‌ها شاخص‌ترین نوع پروکاریوت‌ها هستند.
|
| فرایند رونویسی در سلول‌های یوکاریوت کمی پیچیده‌تر از سلول‌های پروکاریوتی است. دارای اینترون و اگزون
|
فرایند رونویسی در سلول‌های پروکاریوت‌ها کمی ساده‌تر از سلول‌های یوکاریوتی است؛ و فاقد اینترون و اگزون (البته در آرکی‌باکتری‌ها استثنا)
|
| دارای پروتئین‌های متنوع است و دارای ۴ تا ۵ نوع هیستون که به دی‌ان‌ای پیوسته‌اند.
|
دارای معدودی پروتئین (اکثراً آنزیم) است و فاقد هیستون
|
| دارای پروتئین‌های اکتین یا میوزین است.
|
فاقد پروتئین‌های اکتین یا شبه میوزین
|
| دارای ریزلوله است.
|
فاقد ریزلوله
|
| کروموزوم‌های نوکلئوپروتئین دارند.
|
کروموزوم‌های نوکلئوپروتئین ندارند.
|
| میتوز و میوز دارند.
|
میتوز ندارند.
|
| ژنوم آن‌ها بیش از یک مولکول دی‌ان‌ای خطی است.
|
دارای یک مولکول دی‌ان‌ای حلقوی
|
| ریبوزوم S۸۰ دارند. بزرگتر و پیچیده‌تر البته در کلروپلاست و میتوکندری خود از نوع S۷۰ دارند.
|
ریبوزوم S۷۰ دارند؛ کوچکتر و ساده‌تر
|
| سانترومر یا کینه توکور دارند.
|
سانترومر یا کینه توکور ندارند.
|
| یک یا چند هستک دارند
|
هستک ندارند.
|
| دارای نسخه‌های متعدد از یک ژن
|
از هر ژن یکی دارند.
|
| همانندسازی در مواضع متعدد یا دارای چندین دوراهی همانندسازی
|
یک نقطه شروع همانندسازی دارند؛ و دوجهتی
|
| سنتز همه زنجیره‌های پلی پپتیدی با متیونین فرمیله نشده آغاز می‌شود.
|
سنتز همه زنجیره‌های پلی پپتیدی با متیونین فرمیله آغاز می‌شود.
|
| ردیف هاگنس (TATA)، راه‌انداز (پروموتور) RNA پلیمراز۲ است که به ردیف پرینبو در پروکاریوت‌ها شباهت دارد.
|
ردیف پرینبو (TATAATG) در نزدیکی نقطه آغاز راه‌انداز جای دارد.
|
| معمولاً در انتهای ۵ پریم mRNA کلاهک وجود دارد.
|
کلاهک ندارد.
|
| به دو انتهای mRNA پروتئین‌های پیوسته متفاوت متصل است.
|
فاقد پروتئین‌های پیوسته به انتهای mRNA است.
|
| اکثراً ردیف پلی A بلندی در انتهای ۳پریم در mRNA داند.
|
وجود ردیف پلی A در انتهای ۳پریم در mRNA نادر است.
|
| mRNA منحصراً (مونو سیسترونی) یا تک ژنی است.
|
mRNA چندژنی (پلی سیسترونی) در آن‌ها متداول است.
|
