گونههای صدا (انگلیسی: Voice type) نوعی تقسیمبندی صدای انسانی (زنان - مردان) برای آواز و با محدودههای صوتی متفاوت و انواع طنین یا رنگ صدا است. این طبقهبندی صداها، به تدریج در موسیقی کلاسیک و برای خوانندگی در اپرا توسعه یافت.
تعریف
گونههای صدا در موسیقی آوازی و برای طبقهبندی صدای انسانی است. در محدوده توانایی هر خواننده، گونههای مختلف صدا وجود دارد تا خوانندگان و آهنگسازان بتوانند بر اساس شناخت این قواعد، هنر خود را ارائه کنند. این تقسیمبندی باعث ثبات در موسیقی و درک و فهم بیشتر برای شنیدن است. در استفاده از گونههای صدا در موسیقی کلاسیک و اپرا در تالارها و سالنهای اپرا با هر گونه از حجم و رنگ صدا چه به صورت گروهی یا سولو از هیچ گونه ابزار برای تقویت صدا استفاده نمیشود.[۱]
انواع گونههای صدا
در گونههای آوازی تقسیمبندی بسیاری وجود دارد که میتوان آنها را به هفت نوع اصلی تقسیمبندی کرد که سه نوع آن متعلق به زنان (سوپرانو، متزوسوپرانو، کنترآلتو) و چهار نوع آن (کنترتنور، تنور، باریتون، باس) متعلق به مردان است. در این تقسیمبندی میتوان صدای پسران و دختران نابالغ را هم اضافه کرد و زیر شاخههای بسیاری وجود دارد که بستگی به نوع صدا، حجم، رنگ و توانایی یک خواننده است. محدوده صوتی صدای انسانی از بمترین صدا تا زیرترین آن از نت دو (C2) تا سل (G6) است.
صدای متوسط مردان است و در محدودۀ صوتی بین تنور و باس قرار میگیرد. صدای باریتون رایجترین صدا در بین مردان است و در بعضی از این نوع صدا، وسعتی در حدود نت فا (F2) تا نت دو (C5) را در بر میگیرد.
صدای باس پایینترین محدودۀ صدای انسانی است. بعضی از خوانندگان باس میتوانند در محدودهای به وسعت دو (C2) تا سل (G4) را بخوانند.
صدای کودکان
کودکان صدای محدود و ثابتی نسبت به صدای بزرگسالان دارند و از تنوع کمتری برخوردار است. در این نوع صدا، حجم و رنگ صدا به خاطره حنجرهها و تمبرهای صوتی مشابه، صدایی یکسان دارند و با شروع دوران بلوغ و رشد، به تدریج صدا تغییر کرده و در ردههای مختلف بزرگسالان قرار میگیرند. صدای دختران و پسران نابالغ در محدوده صدایی شبیه صدای زنان قرار میگیرند ولی با طنین و حجم متفاوت.