کمیته امر به معروف و نهی از منکر عربستان سعودی ملقب به پلیس دینی عربستان سعودی (هیئة الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر) گروهی رسمی در عربستان سعودی که وظیفهٔ امر به معروف و نهی از منکر را طبق احکام اسلام بر عهده دارد.[۲][۳] این گروه تا پیش از سال ۲۰۱۶ حق ضبط، تفتیش و بازداشت را داشت.
افراد گروه امر به معروف در عربستان سعودی به ۴۰۰۰ تن میرسد[۴] و سال ۱۹۴۰م تأسیس شدهاست.
مأموریتها
وظیفهٔ رسمی گروه امر به معروف و نهی از منکر عربستان سعودی «اجرایی کردن قوانین اسلامی در اماکن عمومی و… برای پیشگیری از روی دادن حرام دینی و فعالیتهایی که به دین اسلام توهین میکند و همچنین منع جادوگری، افسونگری و کارهای فریبکارانه برای اخاذی از مردم» است.[۵] در گزارش روزنامه سعودی الجزیره، دربارهٔ مأموریتهای این گروه چنین گفته شدهاست که آنها وظیفه دارند که در اماکنی که مردم حضور دارند باشند و مردم را به نماز جماعت تشویق کنند همچنین اطمینان حاصل شود که در هنگام نماز محلهای تجاری بسته و مردم نیز از آنها خارج شوند و هرگونه خرید و فروش متوقف شده باشد. این گروه مأموریت دارد لباس بانوان را زیر نظر داشته باشد و اطمینان حاصل کند که همهٔ آنها لباس رسمی یگانهٔ زنان عربستان را پوشیده باشند، این لباس رسمی عبارت است از لباس سیاه بلندی که صورت، مو، و کل بدن را میپوشاند. این گروه وظیفه دارد درهنگام بروز خطای خلاف قانونشان، خطاکنندگان را به دفتر امر به معروف و نهی منکر برده و از آنها تعهد بگیرند که دیگر آن خطا تکرار نشود یا آنها را به پلیس عربستان تحویل میدهند تا با آنها برخورد قضایی شود.[۶]
این گروه همچنین روسپیخانهها را نیز کشف و تعطیل میکنند.
در تاریخ ۱۶-۹-۱۴۰۰هـ فرمان پادشاهی ابلاغ شد که به گروه امر معروف و نهی منکر عربستان سعودی اجازهٔ فعالیت داد.[۷]
این گروه متهم است که در افزایش قربانیان حادثه آتشسوزی سال ۲۰۰۲ میلادی در مدرسه دختران مکه نقش داشتهاست، این گروه زمانی که آتشسوزی در این مدرسه روی داد، به دلیل اینکه دختران حجاب نپوشیده بودند، درها را بر روی دختران بستند و مانع ورود آتشنشانان به داخل مدرسه شدند، دلیل آنها این بود که دختران نمیتوانند در مقابل نامحرمان بدون حجاب ظاهر گردند که نتیجهٔ این کار افزایش قربانیان و انتقادات بر ضد این گروه شد.[۱۱][۱۲][۱۳]
با افشای اسناد دیپلماتیک آمریکا، آشکار شد که در شهر جده مهمانیهایی در خانههای مسؤلان بلندپایه آل سعود برگزار میشد که در آنجا مهمانان از مشروبات الکلی و مواد مخدر استفاده کرده و مرتکب زنا شدهاند اما پلیس دینی عربستان به دلیل نزدیکی با این مسؤلان از مداخله خودداری کردند.[۱۴][۱۵]
بازنگری در اداره هیئت
در ۱۱ آوریل۲۰۱۶، مجلس وزیران عربستان سعودی طرح کاهش اختیارات اجرایی هئت ارشاد را تصویب کرد. از مهمترین بندهای این طرح اختیارات هیئت مبنی بر بازداشت جنایی و اداری، تعقیب، سؤال گرفتن و بازجویی و بررسی شناسنامه، دستگیری را حذف کرد. پس از برداشتن این اختیارات، نقش این هیئت به امر به معروف و نهی عن المنکر در چهار چوب خوشرفتاری کاهش یافت. همچنین این هیئت بجای مداخله مستقیم تنها وظیفهٔ اطلاعرسانی جرائم به پلیس یا اداره مبارزه با مواد مخدر را دارا است.[۱۶]