کار، کار انگلیسی‌هاست یا دست انگلیسی‌ها در کار است یک جملهٔ انگلیس‌هراسانه بسیار مشهور ناشی از «"کار، کار انگلیسی‌هاست" از کجا می‌آید؟ مصاحبه با یک تاریخدان». DW.COM. ۲۰۰۹-۰۶-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۰۹.</ref> و دید منفی ایرانیان به انگلستان[۱] است که در تاریخ معاصر در فرهنگ عامه مردم ایران رواج دارد و به شکل یک ضرب‌المثل درآمده‌است.[۲] رواج این جمله به حدی است که «تغییر شاه و وزیر که جای خود داشت، بعضی‌ها حتی دعوای زن و شوهرها را هم کار انگلیسی‌ها می‌دانستند و آنچنان به نفوذ سیاست انگلیسی در کشور اعتقاد پیدا کرده بودند که معتقد بودند هیچ کدخدایی بدون نظر انگلیسی‌ها عوض نمی‌شود».[۱]
بررسی
محمدرضا قانون‌پرور در بررسی رمان دایی جان ناپلئون نوشته ایرج پزشکزاد می‌نویسد که تا به امروز از زبان همنسلان دایی جان ناپلئون و گاه گاهی جوانترها عبارت «کار کار انگلیسی هاست» به گوش می‌رسد. کسانی که مثلاً انقلاب ۵۷، رفتن شاه، به حکومت رسیدن خمینی و استقرار نظام جمهوری اسلامی و تبعات آن را را برنامه از پیش تعیین شده انگلیسی‌ها می‌دانند. شاید با خواندن رمان پزشکزاد خنده بر لب خواننده بیاید. اما این رمان نمایشگر عمق روان ایرانی است.[نیازمند منبع]
ریشه‌یابی
ریشه این انگلیسی هراسی ایرانیان به قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم برمی‌گردد. زمانی که ایران صحنه رقابت قدرتهای اروپایی بود. برای همنسلان دائی جان ناپلئون، سوء ظن به انگلیس و مسئول دانستن آن‌ها برای وقایع سیاسی توجیه پذیر بود. اما این سوء ظن در بعضی مواقع جنبه بیمارگونه و فوبیا بخود می‌گرفت. بطوری‌که ایرانیان انگلیسی‌ها را مسئول تمام اتفاقات حتی اتفاقات و مسائل خصوصی افراد عادی می‌پنداشتند.[۳]
منشأ
داریوش رحمانیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران معتقد است که حزب توده در رواج این ضرب‌المثل در میان مردم نقش داشته‌است.[۴] عده‌ای نیز رواج آن را خود انگلیسی‌ها می‌دانند.[۵]
در انگلستان
ضرب‌المثلی وجود دارد که می‌گوید «زیر هر سنگی یک انگلیسی پنهان شده‌است»[۶] (If you trip over a stone in the road, it was put there by an Englishman).[۷] به گفته جک استراو، در وزارت امور خارجه بریتانیا لطیفه‌ای وجود دارد که می‌گوید «تنها ایرانی‌ها هستند که فکر می‌کنند بریتانیا هنوز هم ابرقدرت است».[۶][۸]
منابع
