روغن پالم، تولیدشده از نخل روغنی (به انگلیسی: Oil palms)، منبع اصلی درآمد اغلب کشاورزان جنوبشرق آسیا و مرکز آن، غرب آفریقا و آمریکای مرکزی است. از این روغن بهطور محلی برای پخت و پز استفاده میشود. همچنین، روغن پالم با هدف تولید مواد غذایی تجاری و محصولات مراقبت شخصی صادر شده و نیز به زیستسوخت تبدیل میشود. روغن پالم نسبت به گیاهان دیگری مانند سویا، کلزا یا آفتابگردان، بر حسب واحد سطح ۱۰ برابر بیشتر روغن در دسترس قرار میدهد.[۱]
نخلهای روغنی ۳۸ درصد از کل محصول روغن گیاهی در دنیا را تولید میکنند، درحالیکه ۵ درصد از زمینهای کشاورزی جهان به گیاهان تولیدکنندهٔ روغن گیاهی اختصاص یافته است. مزارع نخل روغنی که بهطور معمول گیاه زراعی تککشتی هستند، به علت تأثیرات سوء بر محیط بیوفیزیکی ( از جمله اتلاف ترسیب کربن و کاهش تنوع زیستی زمین جنگلی )، تحت نظارت دقیق قرار دارند.[۲] همچنین، نگرانیهایی در مورد جابهجایی و اختلال در جوامع انسانی و حیوانی به دلیل کشت نخلهای روغنی وجود دارد.[۳][۴]
آمار
برآورد میشود که ۱٫۵ میلیون کشاورز کوچک در اندونزی نخل روغنی کشت میکنند و نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر نیز بهطور مستقیم در این بخش و صنایع مرتبط، مشغول به کار هستند.[۵][۶]
در سال ۲۰۰۵، طبق برآورد انجمن روغن پالم، مالزی تولیدکنندهٔ نزدیک به ۵۰ درصد از روغن پالم جهان بوده است. این انجمن مدیریت نزدیک به ۵۰۰ میلیون نخل روغنی را بر عهده دارد. در سال ۲۰۰۶، مساحت زمینهای تحت کشت نخل روغنی نزدیک به ۱۱ میلیون هکتار بوده است. یکی از عوارض جانبی نخلهای روغنی، پدیده جداسازی کربن است. تقاضا برای روغن پالم در حال افزایش است و انتظار میرود که این روند ادامهدار باشد.[۷][۸]
بین سالهای ۱۹۶۷ تا ۲۰۰۰، سطح زیر کشت نخل روغنی در اندونزی از دو هزار کیلومتر مربع به بیش از ۳۰ هزار کیلومترمربع افزایش یافت. جنگلزدایی در اندونزی به دلیل کاشت نخل روغنی (و قطع غیرقانونی درختان) با چنان سرعتی در حال انجام است که در گزارش طرح محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) در سال ۲۰۰۷ اشاره شده بود که ممکن است بیشتر جنگلهای این کشور تا سال ۲۰۲۲ نابود شوند، البته نرخ جنگلزدایی در دههٔ گذشته کاهش یافته است.[۹]
مسائل اجتماعی
نخل روغنی یک محصول اقتصادی بسیار باارزش و یک منبع اشتغال است. این محصول به کشاورزان کوچک اجازه میدهد که در فعالیتهای اقتصادی شرکت کنند و اغلب منجر به بهبود زیرساختهای محلی و دسترسی بیشتر و بهتر به خدماتی مانند مدارس و مراکز درمانی میشود. در برخی مناطق، نخل روغنی به دلیل درآمد بالای تولید روغن پالم جایگزین محصولات سنتی شده است. مدرنسازی روشهای زراعت سبب بروز مسائلی از جمله عدم امنیت غذایی شده است. این مسئله ناشی از استفاده شدید از زمینها و تخریب خاک است. در نتیجهٔ این اقدامات، توانایی مردم محلی برای تولید غذا کاهش یافته است و به ناچار در مناطق دیگر به دنبال غذا میگردند.[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴]
با اینحال در برخی موارد، زمینهای نخل روغنی بدون مشورت با مردم بومی منطقه و حتی بدون انجام پرداختهای لازم به آنها زیر کشت قرار گرفتهاند، این دست اتفاقات در پاپوآ گینه نو، کلمبیا و اندونزی رخ دادهاند. در ایالت ساراواک مالزی، صحبتهایی دربارهٔ میزان مشورت لازم با قبیله لانگ تران کانان پیش از کشت نخل روغنی در زمینهای محلی انجام شده است. تصاحب زمینهای بومی سبب درگیری بین کشاورزان و ساکنان محلی در این کشورها شده است.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]