پوستهٔ تخم (همچنین دیگر جانوران) (به انگلیسی: Eggshell) پوستهٔ خارجی؛ پوشش سخت بیرونی تخم یک پرنده، است. در برخی از انواع تخم‌گذاران؛ تخم ماهی، دوزیستان و خزندگان، این پوشش بیرونی نرم است.
گوناگونی
تخم کرم
تخم‌های کرم‌های لوله‌ای ساختاری دولایه دارند: یک لایه ویتلین خارجی ساخته شده از کیتین که مقاومت مکانیکی ایجاد می‌کند و یک لایه داخلی غنی از چربی که محفظه تخم‌ها را غیرقابل نفوذ می‌کند.[۱]
تخم پرندگان
تخم یک پرندهگامت بارورشده (یا در مورد برخی از پرندگان، مانند مرغ خانگی، احتمالاً بارورنشده) است که روی سطح زرده قرار دارد و توسط سفیده احاطه شده‌است. آلبومین به نوبه خود توسط دو غشای پوسته (غشای درونی و بیرونی) و سپس پوسته تخم احاطه شده‌است. پوسته تخم‌مرغ دارای ۹۵–۹۷٪ -کریستال‌های کربنات کلسیم است که توسط یک ماتریکس پروتئین تثبیت می‌شود.[۲][۳][۴][۲]بدون پروتئین، ساختار کریستالی برای حفظ شکل خود بسیار شکننده است و تصور می‌شود که ماتریکس آلی در رسوب کلسیم در طی فرایند کانی‌سازی نقش دارد.[۵][۶][۷] ساختار و ترکیب پوسته تخم‌مرغ برای محافظت از تخم‌مرغ در برابر آسیب و آلودگی میکروبی، جلوگیری از خشک شدن، تنظیم تبادل گاز و آب برای جنین در حال رشد، و تأمین کلسیم برای جنین‌زایی است. تشکیل پوسته تخم‌مرغ نیازمند انباشت مقادیر گرم کلسیم در عرض چند ساعت است که باید از طریق جیره مرغ تأمین شود.[۲]
↑Arias, J. L.; Fernandez, M. S. (2001). "Role of extracellular matrix molecules in shell formation and structure". World's Poultry Science Journal. 57 (4): 349–357. doi:10.1079/WPS20010024. hdl:10533/197482. S2CID86152776.
↑Nys, Yves; Gautron, Joël; Garcia-Ruiz, Juan M.; Hincke, Maxwell T. (2004). "Avian eggshell mineralization: biochemical and functional characterization of matrix proteins". Comptes Rendus Palevol. 3 (6–7): 549–62. doi:10.1016/j.crpv.2004.08.002.
↑Romanoff, A.L. , A.J. Romanoff (1949) The avian egg. New York, Wiley.
↑Burley, R.W. , D.V. Vadehra (1989) The Avian Egg: Chemistry and Biology. New York, Wiley.
