پیش‌هسته‌ای یا پروکاریوت به جانداران تک‌یاخته‌ای می‌گویند که در یاخته(ها) شان مواد هسته‌ای در غشایی قرار ندارند و هسته مشخصی را تشکیل نمی‌دهند. تنها جاندارن پروکاریوتی باکتری ها هستند
تقسیم و تمایز بین یوکاریوتها و پروکاریوت‌ها مهم‌ترین تقسیم‌بندی بین موجودات زنده به‌شمار می‌رود چرا که این دو دسته از موجودات زنده ویژگی‌های کاملاً متفاوتی با هم دارند. یوکاریوتها دارای هستهٔ مشخصی هستند که ماده ژنتیک آن‌ها را از سیتوپلاسم (سایر محتویات درون سلول) جدا می‌کند ولی در پروکاریوت‌ها چنین هسته‌ای وجود ندارد و ماده ژنتیک آن‌ها مستقیماً در تماس با محتویات سلول قرار دارند. یکی دیگر از تفاوت‌های این دو دستهٔ جانداران تفاوت در ریبوزومهای آن‌ها است که وظیفهٔ پروتئینسازی را بر عهده دارد. ریبوزومهای پروکاریوتی در قیاس با ریبوزومهای یوکاریوتی بسیار کوچک‌تر هستند. نکتهٔ جالب توجه اینجاست که ریبوزومهای داخل میتوکندری‌ها (از اندامکهای سلول‌های یوکاریوتی) مشابه ریبوزومهای پروکاریوت‌ها هستند. این موضوع یکی از چندین مدرک برای قوی‌تر شدن این نظریه است که میتوکندری و کلروپلاست از هم زیستی سلول‌های پروکاریوتی با سلول پیش یوکاریوت اولیه به وجود آمده‌اند.[۱]
↑Linnaeus, C. (1735). Systemae Naturae, sive regna tria naturae, systematics proposita per classes, ordines, genera & species.
↑Haeckel, E. (1866). Generelle Morphologie der Organismen. Reimer, Berlin.
↑Chatton, É. (1925). "Pansporella perplexa. Réflexions sur la biologie et la phylogénie des protozoaires". Annales des Sciences Naturelles - Zoologie et Biologie Animale. 10-VII: 1–84.
↑Copeland, H. (1938). "The kingdoms of organisms". Quarterly Review of Biology. 13: 383–420. doi:10.1086/394568.
