نقشه شهری

نقشه شهر استاوانگر (نروژ).

یک نقشه شهری نقشه موضوعی در مقیاس بزرگ از یک شهر (یا بخشی از یک شهر) است که برای ایجاد سریعترین موقعیت‌آگاهی ممکن در یک فضای شهری ایجاد شده‌است؛ بنابراین، نمایش گرافیکی اشیاء در نقشه شهر معمولاً بسیار ساده شده و به نمادهای عمومی تقلیل می‌یابد.

بسته به گروه یا بازار هدف، نقشه شهر نه تنها شامل شبکه حمل و نقل شهری، بلکه سایر اطلاعات مهم مانند مکان‌های دیدنی شهر یا مؤسسات عمومی نیز می‌شود.

محتوا و طراحی

جزئیات نقشه شهر برلین در سال ۱۸۹۵ میلادی

مقیاس نقشه شهر معمولاً بین ۱:۱۰۰۰۰ تا ۱:۲۵۰۰۰ است. مناطق متراکم در مرکز شهر گاهی اوقات تا حدی در مقیاس بزرگتر، در یک نقش با جزئیات جداگانه ترسیم می‌شوند.

علاوه بر نقشه‌های تطابق داده‌شده به مقیاس خطی، نقشه‌هایی با مقیاس متغیر نیز وجود دارد. به عنوان مثال در آن ممکن است مقیاس به تدریج به سمت مرکز شهر افزایش یابد (در عکس‌برداری هوایی و روش‌های تصویرسنجی).

مرکز اطلاعات ارائه شده توسط نقشه شهر، شبکه خیابان‌ها است، از جمله نام خیابان‌های آن (اغلب با حداقل تعدادی از شماره خانه‌ها تکمیل می‌شود)، همراه با ساختمان‌ها، پارک‌ها و آبراه‌ها. خیابان‌ها و نقاط دیدنی معمولاً در یک جدول راهنما یا «legend» ثیت می‌شوند و اشیاء را روی یک شبکه نقشه روی نقشه قرار می‌دهند. مکان‌های مهمی مانند ساختمان‌های اداری، مؤسسات فرهنگی، جاذبه‌ها و غیره را می‌توان با کمک استفاده از تصویرنگاشت‌ها برجسته کرد. نقشه شهری همچنین ممکن است با نمایش امکانات حمل و نقل عمومی تکمیل شود.

تاریخچه

لوح رسی با نقشه شهر بابلی نیپور (حدود ۱۴۰۰ قبل از میلاد)

خاور نزدیک باستان

در اوایل دوران تاریخی خاور نزدیک باستان، لوح‌های رسی با نمایش‌های گرافیکی و مقیاس‌بندی شده از شهرها تولید می‌شد. کاوش‌های شهر سومری نیپور^[۱] قطعه‌ای از یک نقشه شهری با قدمت تقریباً ۳۵۰۰ ساله را آشکار کرد که گاهی از آن به عنوان قدیمی‌ترین نقشه شهر شناخته شده یاد می‌شود.^[۲] لوح رسی معبد انلیل، یک پارک شهری، دیوار شهر شامل دروازه‌های آن، به همراه یک کانال و رودخانه فرات را به تصویر می‌کشد. اشیاء منفرد روی این نقشه قبلاً به خط میخی سومری برچسب زده شده بودند.^[۳]

در فرهنگ غربی و اروپایی

نمای بازل، سوئیس، حدود ۱۴۹۰میلادی، از «Nuremberg Chronicle»

نقشه استانبول، «Hunername-I» (۱۵۲۳ میلادی)

در نسخه‌های خطی و کتاب‌های چاپی اولیه اواخر قرون وسطی، شهرها اغلب به صورت نمایه‌ای نشان داده می‌شوند، یا از منظری مرتفع به آنها نگاه می‌شود.^[۴]

در آثار این دوره شرایط محلی و ویژگی‌های مربوطه - مانند بنادر، ساختمان‌های باشکوه، دیوارها و غیره - به عنوان زمینه ای برای برجسته کردن توصیفات تاریخی یا مزایای اقتصادی شهر به تصویر کشیده شده‌است. از سوی دیگر، تأکید کمتری بر دقت صورت گرفت: در تاریخچه نورمبرگ (Nuremberg Chronicle)، تنها یک چهارم نماهای شهر نمایانگر واقعی شهر موضوع بود و حتی برخی از تصاویر منفرد به‌طور همزمان برای نشان دادن چندین شهر مختلف استفاده شده‌اند.^[۵]

رنسانس اروپایی

آنتورپ (حکاکی‌شده)، حدود ۱۵۷۲ میلادی، توسط گئورگ براون و فرانس هوگنبرگ .

در قرن شانزدهم، هنرمندان و دانشمندان رنسانس دانش گسترده‌ای از ژرفانمایی و ریاضی داشتند. این دانش همچنین بر کار نقشه کشان و تولید مناظر شهری (به ویژه در ایتالیا) تأثیر گذاشت. یک نوآوری کلیدی این بود که شهر دیگر صرفاً از منظری تخیلی یا واقعی به تصویر کشیده نمی‌شد، بلکه ابتدا به صورت یک نقشه دو بعدی ترسیم می‌شد و سپس با استفاده از فرایند ترسیم پرسپکتیو دقیق، به تصویری سه بعدی تبدیل می‌شد.^[۶][۷] یک نمونه اولیه از یک کار هندسی دقیق و بسیار پر جزییات از این نوع، نقشه شهر ونیز است که توسط «Jacopo de' Barbari» در حدود سال ۱۵۰۰ میلادی ایجاد شد.^[۸]

اطلس‌های جیبی قرن نوزدهم

یکی از اولین اطلس‌های جیبی شهری و اولین اطلس جیبی لندن، «اطلس مصور کالینز لندن» بود که در سال ۱۸۵۴ میلادی منتشر و توسط ریچارد جارمن (Richard Jarman) طراحی و حکاکی شد.^[۹]

جستارهای وابسته

• مدل شهر سه بعدی
• نقشه‌نگاری
• نقشه راه‌ها

منابع

1. Nippur - Sacred City Of Enlil بایگانی‌شده در ۶ ژانویه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. Oriental Institute of the University of Chicago. Retrieved on 24 May 2010.
2. J. B. Harley, David Woodward: The History of Cartography, Volume 1: Cartography in Prehistoric, Ancient, and Medieval Europe and the Mediterranean, Univ of Chicago Press 1987, شابک ‎۰−۲۲۶−۳۱۶۳۳−۵.
3. Samuel Noah Kramer: Der Stadtplan von Nippur, der älteste Stadtplan der Welt. In Helmut Uhlig: Die Sumerer. Lübbe, Bergisch-Gladbach 1992. شابک ‎۳−۴۰۴−۶۴۱۱۷−۵. (به آلمانی)
4. Cristoforo Buondelmonti: Map of Constantinople, from Liber insularum Archipelagi, 1422.
5. Lutz Philipp Günther: Die bildhafte Repräsentation deutscher Städte: Von den Chroniken der Frühen Neuzeit zu den Websites der Gegenwart. Böhlau 2009, شابک ‎۳−۴۱۲−۲۰۳۴۸−۳, p. 38. (به آلمانی)
6. Denis Cosgrove: Mappings. Reaktion Books 1999. شابک ‎۱−۸۶۱۸۹−۰۲۱−۴. p. 98 ff
7. Arthur Groos: Topographies of the early modern city. V&R Unipress 2008. شابک ‎۳−۸۹۹۷۱−۵۳۵−۷. p. 198 ff
8. Jacopo de ’ Barbari: Perspective Plan of Venice, 1500.
9. Introduction by Prof.H. J. Dyos to Collins' Illustrated Atlas of London, 1973 edition, Leicester University Press, شابک ‎۰−۷۱۸۵−۵۰۱۲−۹: statement that it is the first pocket atlas is on page 10

پیوند به بیرون

• پرونده‌های رسانه‌ای مربوط به Historical city maps در ویکی‌انبار 
• نقشه‌ای پایه و محتوای آن برای برنامه‌ریزی شهری