علی خدامی (زادهٔ ۲۷ فروردین ۱۳۶۹)، با نام هنری سورنا، خواننده، شاعر و آهنگساز در سبک رپ فارسی است.[۲][۳][۴] سورنا در موسیقی خود به موضوعات اجتماعی و سیاسی همچون جایگاه زن در جامعه میپردازد.[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]
حوزه فعالیت
سورنا موضوعات سیاسی را به شیوههای مختلف در موسیقی خود بیان میکند، اما سکوت هنری او در شروع جنبش زن، زندگی، آزادی بحثبرانگیز بود[۱۴] هرچند که کمی بعد در بحبوحه این جنبش در شبکههای اجتماعی از آن حمایت کرد و جزو یکی از تأثیرگذارترین افراد حامی جنبش زن، زندگی، آزادی بود.[۱۵][۷] علی سورنا به «مرد تنها» معروف است؛ زیرا بیشتر آثار خود را بهصورت تکی اجرا کرده[۱۶] و آنها را در قالب آلبوم منتشر میکند؛ آلبومهایی همچون «نگار» و «گوزن» از آلبومهای معروف او هستند.[۱۰][۱۶] آثار او ترکیبی از جهان بینی واقعگرایانه است که با انتقاد از نظم متعارف و فرهنگ مسلط جامعه همراه است و این موارد را با فرم انتزاعی تلفیق میکند. او از ادبیات موجز و شاعرانه (شعر تصویری و پویا) در ترکیب با شعر اجرایی و زبانی استفاده میکند تا به دنیای جدیدی از شعر قدم بگذارد.[۱۱] سورنا نیز همچون سایر هنرمندان زیرزمینی ایران، مستقل از حکومت عمل میکند و در انتشار آثار خود دچار مشکلات مختلفی است.[۱۷] سورنا در واکنش به برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری، این انتخابات را نامشروع دانست و در حساب توییتر خود در این باره نوشت:[۱۸]
من به این انتخابات جعلی و مستهلک شده مانند دیگر سلطهها «نه» میگویم.
سورنا در اوایل دهه ۸۰ با انتشار چندین تک آهنگ کار خود را آغاز کرد. با این حال، اولین گام مهم او در رپ فارسی، انتشار آلبوم «مرد تنها» بود. در این آلبوم، سورنا به مسائلی مانند فقر، تبعیض و سیاست در جامعه ایران آن هم از منظر یک نوجوان از مناطق حاشیهنشین میپردازد.
دو سال پس از انتشار «مرد تنها»، آلبوم «آوار» که نتیجه همکاری او با گروه هنری دیوار بود، منتشر شد. مانند «مرد تنها»، آلبوم «آوار» نیز در مورد چالشهای زندگی افراد در حاشیه و رانده شده از جامعه در ایران بود.
دو سال بعد از انتشار آلبوم «آوار»، سورنا با آلبوم سوم خود و دومین همکاری خود با گروه دیوار، گامهای مهمی در جهت کشف ابعاد جدید در رپ فارسی برداشت. این آلبوم که «نگار» نام داشت، یکی از اولین آلبومهای مفهومی در رپ فارسی بود که الهامبخش بسیاری از رپرهای جوان برای خلق مجموعههای مشابه شد. در «نگار»، شخصیتهایی مانند نگار، راوی، توربین، باد، قیچی و مو در طول آلبوم با هم دیالوگ دارند.
دو سال پس از انتشار آلبوم «نگار»، در حالی که جامعه ایران با مسائلی مانند فقر، نارضایتی از فساد گسترده و نادیده گرفته شدن گروههای حاشیهنشین، از جمله زنان، دست و پنجه نرم میکرد، سورنا آلبوم کوتاه «کویر» را منتشر کرد. این آلبوم شامل انتقادات تند به این مشکلات اجتماعی است. قطعات برجسته این آلبوم شامل «پشت این جنگها» و «مریم» هستند. قطعه «مریم» داستان دختری را روایت میکند که برخلاف قوانین جامعه کوچک خود، به دنبال کشف جهان بیرون است، اما قربانی فرهنگ محدودکننده جامعه میشود.[۱۹]
حدود سه سال پس از انتشار آلبوم «کویر»، سورنا آلبوم بلند «گوزن» را منتشر کرد که با این آلبوم او به رویکرد منحصر به فرد خود در هیپهاپ و شعر در رپ فارسی ادامه داد. این آلبوم شامل چندین داستان مرتبط با هم است، از جمله داستان جلال و درگیریهای بین جلال، اسد و راوی، داستان ایستگاه شهر یخ، داستان پلیکان و همچنین ادامه داستان مریم، که رویدادهای منجر به داستان مریم در آلبوم «کویر» را بررسی میکند. این روایتها ساختار کلی آلبوم «گوزن» را تشکیل میدادند.[۲۰]
آلبوم خون خورشید که یکی از تنها همکاریهای سورنا با دیگر خوانندگان رپ فارسی است با همکاری بهرام نورایی ساخته و در آبان ۱۴۰۳ منتشر شد. طراحی بصری آلبوم توسط عرفان عشوریان و کارگردانی هنری آن را ستاره ملکزاده بر عهده داشتهاند.[۲۲]
آهنگهایی که قبل از آلبوم «مرد تنها» منتشر شدند و مربوط به دوره غیر حرفهای هستند و در استودیو خانگی ضبط شدهاند. آهنگسازی این دسته از آهنگها توسط خود سورنا انجام شده و شامل «جرم»، «وطن»، «پایاننامه»، «خیس شدی»، «آماده باش»، «تصویری از درد من» و «مهره برگشت» میشوند.
آهنگهایی که بعد از آلبوم «مرد تنها» به صورت رسمی منتشر شدهاند و همگی در صفحه ساندکلود، اسپاتیفای و سایر پلتفرمها موجود هستند. این تک آهنگها شامل «مهران»، «بوسه یهودا»، «نغمه»، «نفس» و «آخرین وسوسه» میشوند. سایر آهنگها، آهنگهایی هستند که به صورت آزمایشی و با کیفیت پایین بوده و قطعات حذف شدهٔ آلبومها یا نسخههای تمرینی هستند که توسط بعضی افراد بدون اجازه خواننده و به صورت غیرمجاز منتشر شدهاند.