عبدالمجید بیات (۱۹۲۵ – ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۱) نویسنده و پایهگذار بنیاد مصدق و کتابخانه ایرانشناسی (وابسته به بنیاد) در ژنو (سوئیس) بود.[۱] وی نوه ارشد از نسب دختری محمد مصدق بود.[۲]
زندگی
عبدالمجید بیات در سال ۱۳۰۴ (۱۹۲۵) به دنیا آمد. مادرش ضیا اشرف مصدق دختر بزرگ مصدق و پدرش عزتالله بیات است. عبدالمجید پس از پایان تحصیلات در سوئیس به ایران بازگشت. وی از دهه ۱۹۷۰ تا پایان عمر ساکن ژنو بود. فعالیت اصلی او در ژنو پایهگذاری و گرداندن بنیاد مصدق و کتابخانه ایرانشناسی وابسته به آن بود. وی ازدواج نکرد و فرزندی نداشت.
عبدالمجید بیات در سال ۲۰۰۰ بنیاد مصدق و کتابخانه ایرانشناسی را در ژنو پایهگذاری کرد.[۳]بیش از هشت هزار اثر به صورت کتاب، عکس و فیلم در این کتابخانه نگهداری میشود.[۴] به نوشته تارنمای رسمی بنیاد مصدق، این سازمان غیرانتفاعی است و «توسط درآمدهای حاصله از این میراث بنیانگذار آن عمل میکند و هیچگونه کمک مالی از منابٰع عمومی دریافت نمیکند.»[۵] بنیاد مصدق از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۵ به اهدای «جایزه مصدق» در دو رشته کتاب و روزنامهنگاری در زمینه ایرانشناسی پرداخت. نام برندگان در تارنمای بنیاد مصدق منتشر شدهاست.[۶]
آثار
شناخته شدهترین اثر عبدالمجید بیات، کتابی است که دربارهٔ پدربزرگش، با عنوان «مصدق: برگهایی از تاریخ ایران» به زبان فرانسوی نوشتهاست. این کتاب در سال ۲۰۱۲ در پاریس چاپ شد.[۷] بیات همچنین در مقالهای که در مجله «گزارش» در تهران چاپ شده، سرنوشت خدیجه مصدق (۲۵ آذر۱۳۰۲ در تهران – ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ در نوشاتل) دختر کوچک مصدق در سالهای زندگی در آسایشگاهی در ژنو را شرح دادهاست.[۸]