ریتم یا ضرب آهنگ واژه‌ای که معمولاً در موسیقی به کار می‌رود اما در هنرهای تجسمی نیز مرسوم است.
در هنرهای تجسمی ریتم معنای تصویری دارد و عبارت است از تکرار، منظم و متوالی یک عنصر تصویری ضرب آهنگ بصری را به وجود می‌آورد. انتقال احساس حرکت نیز توسط ریتم بصری صورت می‌گیرد.در طبیعت و در زندگی ریتم نقش موٌثری دارد و بر همین اسا نیز در آثار هنری ریتم دیده می‌شود.توالی شب و روز و فصول از وجه بارز ریتم در طبیعت به‌شمار می‌آید.
همانطور که وجود انسان ریتم حیات با نبض و صدای تپش قلب همراه است. در عین حال رابطه منظم و پویندهٔ انسان با طبیعت و با اثر هنری نیز دارای نوعی ریتم است.
انواع ریتم
به‌طور کلی ۴ دسته ضرب آهنگ بصری را می‌توان نام برد:
تکرار یکنواخت
در این نوع ضرب آهنگ یک تصویر به‌طور یکنواخت و به صورت متوالی تکرار می‌شود. ریتم تکرار یکنواخت باعث نئعی حرکت و عکس‌العمل خود به خودی شده و توجه مخاطب را به دنبال خوذ هدایت می‌کند.اما به واسطهٔ عدم تنوع تاٌثیری منفی در پی خواهد داشت و ضایقهٔ مخاطبان آثار هنری را در عین جستحجوی هماهنکی در انتظار تباین نیز هستند، قانع نخواهد کرد و پس از مدتی ملال‌آور و کسالت وار خواهد شد و نظمی خشک غیرقابل انعطاف را ایجاد می‌کند
تکرار متناوب
در این ضرب آهنگ یک عنصر بصری تکرار می‌شود اما تکرار آن با تغییرات متناوبی همراه خواهد بود و هر بار عکیس العمل مخاطب و توجه او را با یک حرکت یا تصویری میانی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
به‌طوری‌که در مخاطب همواره نوعی انتظار برای پیگیری تکرار و ادامهٔ ریتم به وجود خواهد امد.
تکرار تکاملی
در این نوع ضرب آهنگ یک تصویر یا یک عنصر بصری از یک مرتبه و حالت خاص شروع می‌شود و به تدریج با تغییراتی به وضیعت یا حالتی تازه‌تر مئ رسد. به‌طوری که نوعی رشد و تکامل را در مسیر تغییرات خود به دنبال خواهد داشت. در طبیعت نمونه‌های بسیاری از ریتم تکاملی وجود دارد. حرکت و تغییر شکلماه از هلال باریک تا قرص کامل را می‌توان یک نمونه از این نوع ضرب آهنگ در طبیعت مثال زد.
تکرار موجی
این نوع ضرب آهنگ که عمدتاً با استفاده از حرکت منحنی سطوح و خطوط به وجود می‌آید و از نوعی تناوب هم برخوردار است نمونهٔ کاملی از ضرب آهنگ تجسمی است که در فضای معماری، حجمی و تجسمی و تصویری وجود دارد و به شکل ماٌنوسی با زندگی انسان پیوند خورده است. حرکت موجی آب دریا، بام‌های گنبد شکل و تاٌثیر حرکت باد روی شن‌های صحرا نمونه‌های خوبی از این نوع ضرب آهنگ هستند.[۱]
