شکنجه دولتی در ایران معاصر

در دورهٔ پهلوی، ساواک با پشتیبانی دولت آمریکا تأسیس گشت.[۱] این سازمان به ویژه در سال‌های دهه ۱۳۵۰ و قبل از انقلاب ۵۷ نفرت‌انگیزترین و مخوف‌ترین نهاد حکومتی در بین مردم به‌شمار می‌آمد.[۲] ساواک نخست به منظور شناسایی و بازداشت اعضای حزب توده تأسیس شد، اما فعالیت‌های خود را بسط داد و به جمع‌آوری اطلاعات و زیر نظر گرفتن هرگونه مخالفان رژیم حاکم و فعالان سیاسی و مذهبی مخالف رژیم، دانشجویان دانشگاه‌ها، اتحادیه‌های کارگری و همین‌طور روحانیون شیعه و نویسندگان، ژورنالیست‌ها و شخصیت‌های ادبی پرداخت. این سازمان همچنین عملکردهای برون مرزی خصوصاً در خبرچینی و تحت نظر قراردادن دانشجویان ایرانی مخالف حکومت در خارج از کشور هم داشت.[۳]

ساواک در سرکوبی عناصر ضد نظام سلطنتی فعالیت گسترده‌ای داشته‌است. این سازمان به عنوان عامل شکنجه و اعدام مخالفان به‌ویژه انقلابیون ایران شناخته می‌شد[۱][۲] چنان‌که بین سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۵، ۳۶۸ تن از چریک‌های مخالف رژیم را به قتل رسانده و در بین سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ (قبل از سرنگونی حکومت شاهنشاهی) حدود ۱۰۰ زندانی سیاسی را اعدام نموده‌است.[۴]

به نقل از بهمن نادری‌پور یکی از شکنجه‌گران، دربار و شخص محمدرضا پهلوی از تمام اقدامات ساواک اطلاع داشته‌اند.[۵] از شکنجه‌های ساواک می‌توان به سوزاندن نقاط مختلف بدن با میله آهنی چون دست، سینه، پا و لب متهم، انواع شلاق و آویختن اشاره کرد.[۶] مأموران ساواک روش‌های مراقبت و بازجویی از متهمان را از گروه پنج نفری اعزام شده توسط آمریکا به ایران آموخته بودند.[۷]

شکنجه دولتی در ایران در سال‌های قبل و بعد از انقلاب ۱۳۵۷ برای برخورد با مخالفان سیاسی صورت می‌گرفت. پس از انقلاب بسیاری از شکنجه گران ساواک دستگیر و محاکمه شدند و قانون اساسی جمهوری اسلامی شکنجه را برای کسب اقرار و شهادت صراحتاً ممنوع کرده‌است[۸] ولی شورای نگهبان قانون اساسی در تفسیر خود این موضوع را به صورت تام قبول نکرده و در اختیار قاضی می‌داند.[۹]

در دوران حاکمیت اصلاح طلبان در مجلس و دولت تلاش‌هایی از جمله بهبود وضعیت وزارت اطلاعات و برخی قوانین ایران و تعطیلی زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری و بازداشتگاه ۵۹ سپاه پاسداران و تصویب قانون منع شکنجه صورت گرفت. اما رد شدن تصویب قانون منع شکنجه توسط شورای نگهبان[۱۰] باعث اخلال در این روند شد.

پس از انقلاب ۵۷ نیز شکنجه در زمان دولتهای حاکم با انگیزه‌ها و به انحاء مختلف ادامه یافت.[۱۱][۱۲][۱۳]

در نظام جمهوری اسلامی ایران زندانیان عقیدتی و سیاسی به‌گونه سیستماتیک، شکنجه شده و حقوق انسانی‌شان نقض می‌شود.[۱۴]

دیدگاه حقوقی

تا پیش از تصویب «قانون مجازات عمومی ایران» در سال ۱۳۰۴ مصونیت قانونی در برابر شکنجه در ایران وجود نداشت. در قانون اساسی مشروطه یا متمم آن، هیچ صحبتی از شکنجه یا مجازات عاملان آن نشده‌است. در چهارچوب موازین فقهی نیز آنچه بیش‌تر به «اکراه» یا «اجبار» شناخته می‌شود ناظر بر روابط مدنی افراد است. به این معنا که فرضاً معامله فرد مُکره نافذ نیست و به لحاظ حقوقی اعتباری ندارد.

با تصویب قانون مجازات عمومی در سال ۱۳۰۴، برای نخستین بار شکنجه در معنای تقریباً امروزی آن وارد بحث‌های حقوقی ایران شد. بر پایه ماده ۱۰۳ این قانون: «هرگاه یکی از مستخدمین قضایی یا غیرقضایی دولت، برای این که متهمی را مجبور به اقرار کند او را اذیت و آزار بدنی کرده یا در این باب امری دهد؛ به حبس با اعمال شاقه از سه الی شش سال محکوم خواهد شد.» بر همین اساس، تمامی مأموران یا رهبران «سازمان اطلاعات و امنیت کشور» (ساواک) بر پایه خود قوانین دودمان پهلوی ملزم بوده‌اند که از آزار و اذیت یا شکنجه متهمان سیاسی خودداری کنند. مضاف بر این که این عمل به موجب همان قوانین «جرم» محسوب می‌شده و مجرم (عامل یا آمر آن) می‌توانسته تا شش سال زندان با اعمال شاقه محکوم شود. مسئولیت‌های حقوقی مأموران ساواک در این رابطه کاملاً روشن است و هنوز هم امکان پیگیری‌های حقوقی در این زمینه وجود دارد. نکته مهم دیگر اینکه، مانند امضای میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی در اردیبهشت ۱۳۵۴ توسط دولت ایران، تعهدات بین‌المللی رژیم پهلوی هم در این باره صراحت دارند.[۱۵]

اگرچه قانون اساسی جمهوری اسلامی به این موضوع پرداخته و در اصل ۳۸ خود «هرگونه شکنجه، برای گرفتن اقرار یا کسب اطلاع» را ممنوع کرده اما شورای نگهبان در رد لایحه ممنوعیت شکنجه این موضوع را رد کرده و با توجه به قاعده دفع افسد به فاسد در این مورد موضوع را به اختیار قاضی گذاشته‌است:

نقل قول:
«در تزاحم اهمّ و مهم و دوران امر بین افسد و فاسد، ترجیح اهم و دفع افسد به فاسد، حکم عقلی و شرعی است و لذا در مواردی مثل آدم‌ربایی یا بمب‌گذاری یا مواردی از بندهای ذیل تبصره ماده (۱)، قاضی ممکن است با توجه به ادله و اسناد و مدارک و قرائن لازم بداند در خصوص اخذ اطلاعات برای حفظ جان جمع کثیری از مردم، بدون رعایت برخی از بندهای مذکور در ماده (۱)، اقدام به صدور حکم نماید.»[۹]

روش‌های شکنجه

همچنین ببینید: روش‌ها و ابزارهای نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران و دستگیری، زندان و شکنجه در جمهوری اسلامی ایران

در دوره‌های مختلف با توجه به نوع اتهامات رفتار بازجویان با متهمان متفاوت بود. در دوره پهلوی استفاده از شکنجه‌هایی مانند آپولو، کشیدن ناخن، سوزاندن توسط سیگار و … به کرات استفاده می‌شد برخی از این روش‌ها عبارت بودند از:

سوزاندن با سیگار

این روش معمول‌ترین وساده‌ترین روش شکنجه‌است که بارها از جمله برای شکنجه دانشجویان چپ‌گرای بازداشت شده در سال ۱۳۸۶ به‌کار رفته‌است: «دستهای بهروز کریمی زاده تا آنجا که از آستین بیرون بوده مملو از اثر خاموش کردن سیگار بر بدن بوده‌است…»[۱۶]

سلول انفرادی

این روش به دلیل جلوگیری از ارتباط زندانی با دنیای بیرون و ایزوله کردن کامل او و همچنین مانع از دستیابی به امکان تحرک بدنی، نور و… توامان شکنجه‌ای جسمی و روحی بر زندانی وارد می‌کند بی‌آنکه اثر خاصی بر بدن وی برجا گذارد.[۱۷] استفاده از لامپ مهتابی که در تمام ۲۴ ساعت روشن است و برقراری سکوت مطلق در محل بازداشتگاه، ساعت بیولوژیک بدن و امکان تشخیص زمان (ساعت، روز، هفته و…) را از زندانی می‌گیرد. استفاده از رنگ سفید برای دیوار و تمام قسمت‌های سلول و حتی بشقاب سفید برای غذا بیش از پیش بر مغز زندانی فشار وارد می‌کند. تحمل این شکنجه برای زندانیان جوان که محفوظات ذهنی کمتری نسبت به کهنسالان (برای مشغول کردن خود در سلول) دارند بسیار مشکل می‌شود. در برخی موارد زندانی با آسیب رساندن به خود یا کوبیدن خود به در و دیوار و مجروح کردن خویش، تلاش می‌کند بهانه‌ای برای خروج از سلول ایجاد کند. استفاده از سلول‌های انفرادی بسیار کوچک (۵۰×۵۰ سانتیمتر) که زندانی حتی امکان دراز کردن پایش را هم ندارد، برای فشار مضاعف استفاده می‌شود. (ر.ک. پرونده نشریات جعلی امیرکبیر)

عمادالدین باقی در این باره می‌گوید:[۱۸]

استفاده از سلول انفرادی دقیقاً یک روش آگاهانه و هدفدار برای به زانو درآوردن افراد است؛ یعنی (با این روش) افراد را در این شرایط دچار فلج ذهنی و روانی می‌کنند… این مثال به یک زندانی مربوط می‌شود که در سلول انفرادی بوده و تنها برای بازجویی ظاهراً توأم با شکنجه از سلول بیرون آورده می‌شده‌است. این زندانی پس از خروج از انفرادی به آقای باقی گفته‌است بهترین زمان برای وی زمانی بود که او را برای کتک زدن از سلول خارج می‌کردند!

تجاوز و آزار جنسی

مقالهٔ اصلی: تجاوز جنسی به زندانیان در ایران

«آیا می‌دانید که جنایاتی در زندان‌های جمهوری اسلامی به نام اسلام در حال وقوعند که شبیه آن در رژیم منحوس شاه، هرگز دیده نشد؟! آیا می‌دانید که تعداد زیادی از زندانی‌ها تحت شکنجه توسط بازجویانشان کشته شده‌اند؟! آیا می‌دانید که در زندان [شهر] مشهد، حدود ۲۵ دختر به خاطر آنچه بر آن‌ها رفته بود، مجبور به درآوردن تخمدان یا رحم شدند؟! آیا می‌دانید که در برخی زندان‌های جمهوری اسلامی، دختران جوان به زور، مورد تجاوز قرار می‌گیرند!»

نامه منتظری به خمینی پس از اطلاع از اعدام دسته‌جمعی زندانیان عقیدتی-سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷.[۱۹]

در دهه ۵۰ و به دنبال ایجاد گروه‌های چریکی -عمدتاً چپ- در ایران، زنان فعال سیاسی فراوانی زندانی شدند. در خاطراتی که توسط برخی از این زنان زندانی سیاسی ثبت شده مواردی از تجاوز توسط بطری و باتوم برقی -به قصد شکنجه زندانی- ذکر شده‌است.[۲۰]

تجاوز جنسی به زندانیان سیاسی، فعالین حقوق بشر و… یکی از روش‌های مرسوم در نظام جمهوری اسلامی ایران بوده‌است که جهت تحقیر زندانی و تخریب روحیه وی استفاده شده‌است.[۲۱][۲۲]

بسیاری نیز تهدید می‌شوند به اقوامشان تجاوز خواهند کرد و گاهی هم به عنوان تاکتیک اسنادش به دست خودشان منتشر می‌شود، تا بفهمانند که اگر منافع ما به خطر بیفتد افراد نزدیک به نظام را هم این‌جوری قربانی می‌کنیم تا بقیه حساب دستشان باشد. در دهه ۶۰ در شب اعدام به زندانیان تجاوز می‌شد.[۲۲]

فشار به بیضه‌ها

محمد علی عمویی عضو سازمان نظامی حزب توده ایران که مدت ۲۴ سال را در زندان رژیم پهلوی دوم گذراند می‌گوید یکی از راه‌های شکنجه زندانیان که در مورد خود او نیز اجرا شد این بود که بیضه‌های زندانی را در یک سفره چرمی قرار می‌دادند و بعد شروع به ماساژ دادن می‌کردند. در اثر این شکنجه زندانی بعد از مدتی به دلیل درد زیاد از حال می‌رفت.[۲۳]

ازدواج با همسر زندانیان

برخی از بازجوها و شکنجه‌گران حکومت جمهوری اسلامی، با تهدید و در همان زندان، همسر زندانیان سیاسی را از آنان جدا می‌کردند و بعدها به عقد خود درمی‌آوردند.[۲۴]

شلاق و تحقیر

برخی از حوزویان بازجو مانند هادی غفاری، روی پشت دختران ۱۵–۱۴ ساله می‌نشست و آن‌ها را مجبور می‌کرد که راهش ببرند و صدای حیوان درآوردند. در زندان اوین، لباده‌اش را در شلوارش می‌کرد و زندانیان را شلاق می‌زد.[۲۴]

عوامل شکنجه دولتی در ایران

در دوره‌های مختلف افراد متفاوتی که در سیستم‌های دولتی دارای مقام بودند به این موضوع متهم شدند:

دوره پهلوی

مقامات اداره هشتم ساواک که مسوولیت اداره امنیت داخلی را بر عهده داشتند و بازجویانش از جمله افرادی هستند که در دوراه پیش از انقلاب ۱۳۵۷ و به این موضوع متهم بودندو در زمان انقلاب در دادگاه این شکنجه سیستماتیک زندانیان اعتراف کردند:

دوره جمهوری اسلامی ایران

همچنین ببینید: دستگیری، زندان و شکنجه در جمهوری اسلامی ایران و متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران

«به این نتیجه رسیدیم که بالآخره بعد [از] سه روز مقاومت، ما را می‌کشند؛ پس، بهتر است [که] صبح، بگوییم ما مسلمان نیستیم تا هر چه زودتر خلاص شویم. صبح که ناصریان (محمد مقیسه) آمد، گفتیم ما مسلمان نیستیم. گفت غلط کردید که نیستید؛ اول [به دلیل نماز نخواندن] حسابی [شلاق] بخورید، بعد بمیرید». (خاطرهٔ یکی از بازماندگان قتل‌عام ۶۷ دربارهٔ شکنجه به دست یکی از حوزویان بازجو)[۲۵]

«شلاق می‌زدند که نماز بخوانیم».
عفت ماهباز، زندانی سیاسی در دهه ۱۳۶۰[۲۶]

برخی از متهمین در پس از انقلاب ۱۳۵۷ به اعمال شکنجه عبارتند از:

پرونده شکنجه شهرداران تهران (غلامحسین کرباسچی و مدیرانش) یکی از معدود مواردی بود که در دستگاه قضایی، دولت و مجلس پیگیری شد و نهایتاً دادگاه سردار محمد رضا نقدی فرمانده وقت حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی (عامل بازداشت شکنجه شهرداران در بازداشتگاه وصال نیروی انتظامی) را به ۸ ماه حبس قطعی محکوم کرد. (وکیل مدافع وی الهام بود که بعدها به پست معاون اولی محمود احمدی‌نژاد رسید و سردار نقدی نیز به عنوان رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در دولت احمدی‌نژاد منصوب شد).[۲۷]

وی که هم‌اکنون مدیر مسئول روزنامه کیهان است، به عنوان معاون اجتماعی وزارت اطلاعات مسئولیت بازجویی از برخی زندانیان سیاسی از جمله فرهاد بهبهانی (نویسنده کتاب در میهمانی حاج آقا)را در سال ۱۳۶۸ بر عهده داشته‌است.[۲۸]

آمار زندانیان کشته‌شده

بر پایه گزارش عفو بین‌الملل، مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران از پاسخگویی دربارهٔ مرگ ۷۲ انسان در زندان‌های ایران، سر باز زده‌اند.[۲۹]

شکنجه‌گاه‌ها

مقالهٔ اصلی: زندان‌ها در ایران

در دوره پهلوی ابتدا شکنجه در زندان قصر و قزل قلعه به عنوان بازداشتگاه‌های امنیتی صورت می‌گرفت. با تأسیس ساواک و بعد از آن کمیته مشترک موارد مربوط به شکنجه به صورت مشخص در این دو اداره هماهنگ و در زندان قصر، زندان قزل قلعه، زندان اوین و زندان کمیته مشترک اجرا انجام می‌شد. بعد از انقلاب سایر زندان‌ها نیز مانند بازداشتگاه ۵۹ سپاه پاسداران، بازداشتگاه منفی چهار وزارت کشور، بازداشتگاه کهریزک، زندان اوین، سوله پاسارگاد، بازداشتگاه افسریه (قصر فیروزه)، بازداشتگاه ۶۶ سپاه را از زمره این بازداشتگاه‌ها دانسته‌اند.

زندان کمیته مشترک ضد خرابکاری (بازداشتگاه توحید)

مقالهٔ اصلی: زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری

این شکنجه گاه که در بدو تأسیس «زندان زنان» و پس از انقلاب «زندان توحید» هم نامیده شده، در خیابان فردوسی تهران، کوچه شاهچراغی و مقابل ساختمان مؤسسه کیهان واقع شده‌است. ساخت این زندان به دوران رضا شاه بازمی‌گردد؛ و نهایتاً در سال ۱۳۸۱ تعطیل و به موزه تبدیل شد. این زندان درسه طبقه و هر یک از طبقات دارای سه راهرو ویک زیرزمین برای ساختمان وجود دارد. عموماً زندانی‌های سیاسی اعم از روحانیون وغیر روحانیون در این ساختمان زندان بودند.

زندان اوین

بخش‌هایی از زندان اوین از جمله بند ۲۰۹ اوین برای بازجویی و شکنجه زندانیان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سوله کهریزک

مقالهٔ اصلی: سوله کهریزک

این بازداشتگاه ابتدا برای نگهداری معتادان استفاده می‌شد، اما پس از آغاز طرح ارتقای امنیت اجتماعی توسط پلیس ایران، عده کثیری از بازداشت شدگان بدون محکومیت توسط دادگاه و پس از شکنجه علنی در سطح شهر به این بازداشتگاه منتقل و تحت شکنجه قرار گرفتند. برخی از این افراد پس از مدت‌ها بازداشت، بیگناه تشخیص داده شده و آزاد شدند.[۳۰]

گزارش‌های نهادهای بین‌المللی

  • سازمان نظارت بر حقوق بشر (سال ۲۰۰۴): این سازمان در گزارشی مفصل به بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه در ایران پرداخته‌است.[۳۱]

واکنش‌ها به شکنجه در جمهوری اسلامی

همچنین ببینید: واکنش‌ها به نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران
  • ۶ تیر ۱۳۹۹ در روز جهانی «حمایت از قربانیان شکنجه» مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا استفاده از شکنجه‌های شلاق، سنگسار، آزار جنسی و دیگر انواع شکنجه در جمهوری اسلامی ایران برای سرکوب و مجازات مردم خود را «به قویترین شکل ممکن» محکوم کرد.[۳۲]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Mark J. Gasiorowski (December 15, 1991). "CENTRAL INTELLIGENCE AGENCY". Encyclopaedia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 2020-06-15.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «World: SAVAK: Like the CIA» (به انگلیسی). Time. ۱۹۷۹-۰۲-۱۹. شاپا 0040-781X. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۵.
  3. ↑ Iran (SAVAK), Library of Congress Country Studies
  4. ↑ Abrahamian, Ervand, Tortured Confessions, University of California Press, 1999 p.103, 169
  5. ↑ فرهنگ توسعه بایگانی‌شده در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine - از شکنجه‌های ساواک، انتشار خاطرات و اعترافات دو شکنجه گر معروف ساواک شاه
  6. ↑ مهیار خلیلی (۳۰ بهمن ۱۳۸۷). «شکنجه در عصر پهلوی». aftabir.com. موزه عبرت. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  7. ↑ سیاست خارجی آمریکا و شاه، نوشتهٔ گاز یوروسکی، ترجمهٔ فریدون فاطمی، صفحهٔ ۲۰۳
  8. ↑ اصل 38 قانون اساسی:هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار یا کسب اطلاع ممنوع است.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «مغایرت و مخالفت طرح منع شکنجه با قانون اساسی و شرع». مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۷.
  10. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳ ژوئیه ۲۰۱۷.
  11. ↑ چرا و چگونه مأموریت خود را وانهادند؟ ارزیابی رسانه‌های دولتی فارسی‌زبان خارج. به کوشش مجید محمدی.
  12. ↑ جمهوری اسلامی ایران: از بازرگان تا روحانی. به کوشش فریدون قاسمی‎.
  13. ↑ ««شلاق می‌زدند که نماز بخوانیم»». رادیو زمانه. ۲۰۱۹-۰۱-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۵.
  14. ↑ «شکنجه سیستماتیک زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران؛ جمهوری سرکوب». independentpersian.
  15. ↑ «شرحی حقوقی بر شکنجه در ایران - بی‌بی‌سی فارسی، ۶ مرداد ۱۳۹۴».
  16. ↑ اخبار تکان دهنده از شکنجه دانشجویان چپ بایگانی‌شده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine (روزآنلاین، ۲۶اسفند۱۳۸۶)
  17. ↑ پوراستاد، وحید (۲۰۱۲-۱۲-۲۹). «تأثیرات روحی- روانی سلول انفرادی در گفتگو با نورایمان قهاری». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  18. ↑ «شکنجه‌گر، شکنجه و قربانیانش - رادیو زمانه». رادیو زمانه. ۲۰۱۶-۰۶-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  19. ↑ «موضع‌گیری مقامات وقت دربارهٔ اعدامهای دهه ۶۰». بی‌بی‌سی. ۲۱ شهریور ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۹.
  20. ↑ دادِ بیداد، نخستین زندانِ سیاسیِ زنان 1350-1357 جلد 2، به کوشش ویدا حاجبی، انتشارات فروغ (آلمان)
  21. ↑ «پیک نت peiknet». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۳ ژوئیه ۲۰۱۷.
  22. ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ gooya news :: politics : محسن مخملباف: تجاوز جنسی در زندان‌های ایران موضوعی قطعی است، سی سال است که در جمهوری اسلامی چنین اتفاق‌هایی می‌افتد، دویچه وله
  23. ↑ مستند سقوط یک شاه، ساخته مازیار بهاری دقیقه ۱۲
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ «نامه سرگشاده». mesdaghi.
  25. ↑ «روزی که هیئت مرگ را دیدیم». دویچه وله فارسی آلمان.
  26. ↑ «شلاق می‌زدند که نماز بخوانیم»، رادیو زمانه
  27. ↑ براساس رای صادره از شعبه هشتم دادگاه نظامی تهران سردار نقدی به ۸ ماه حبس قطعی محکوم شد (روزنامه همشهری، ۸ اسفند ۱۳۷۸)
  28. ↑ روزنامه کیهان - صفه دوم - یادداشت روز - مورخ ۵\۱۰\۷۸
  29. ↑ «عفو بین‌الملل: مقامات ایران از ژانویه ۲۰۱۰ از پاسخگویی دربارهٔ مرگ ۷۲ فرد بازداشت‌شده سر باز زده‌اند». voanews.
  30. ↑ گزارش تکان دهنده از برخوردهای صورت گرفته با متهمین با عنوان " اراذل و اوباش" بایگانی‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine (کمیته گزارشگران حقوق بشر، ۲۹ مرداد۱۳۸۶)
  31. ↑ گزارش سازمان نظارت بر حقوق بشر درباره 'اعمال شکنجه' در ایران (بی‌بی‌سی فارسی)
  32. ↑ آمریکا: اعمال طیفی از شکنجه‌ها توسط رژیم ایران را «به قویترین شکل ممکن» محکوم می‌کنیم

پیوند به بیرون

Read other articles:

Tautomerisme keto–enol

Tautomerisme keto–enol.Bentuk keto (kiri); bentuk enol (kanan). Dalam kimia organik, tautomerisme keto–enol merujuk pada kesetimbangan kimia antara bentuk keto (suatu keton atau aldehida) dan bentuk enol (suatu alkohol).[1] Bentuk enol dan keto dikatakan merupakan tautomer satu sama lain. Interkonversi dua bentuk tersebut melibatkan perpindahan atom hidrogen alfa dan penataan ulang elektron yang terikat; karenanya, isomerisme dapat dikelompokkan sebagai tautomerisme.[2] Su...

 

3rd Panzer Army

Military unit of Nazi Germany 3rd Panzer Army3. PanzerarmeeActive16 November 1940 – 3 May 1945Country Nazi GermanyBranchArmy (Wehrmacht )TypePanzerRoleArmoured warfareSizeArmyEngagementsWorld War II Operation Barbarossa Moscow Velikiye Luki Memel Berlin Military unit XXXII CorpsXXXXVIPz CorpsXXVII CorpsCI Corps402nd DivElements12th Army6th Airborne Div8th Inf Div29th Inf Div82nd Airborne Div(1)65th Army2nd Shock Army3rd GuardsTank Corps49th Army70th Army3rd GuardsCav Corps19th Ar...

 

Pseudocrossotus enricoi

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Pseudocrossotus enricoi Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Arthropoda Kelas: Insecta Ordo: Coleoptera Famili: Cerambycidae Genus: Pseudocrossotus Spesies: Pseudocrossotus enricoi Pseudocrossotus enricoi adalah spesies kumbang tanduk panjang ...

2019 European Parliament election in Spain

2019 election of members of the European parliament for Spain 2019 European Parliament election in Spain ← 2014 26 May 2019 2024 → ← outgoing memberselected members →All 59[a] Spanish seats in the European ParliamentOpinion pollsRegistered37,248,888 2.0%Turnout22,619,984 (60.7%)16.9 pp   First party Second party Third party   Leader Josep Borrell Dolors Montserrat Luis Garicano Party PSOE PP Cs Alliance S&D EPP ALDE (RE) L...

 

Базилевич Михайло Андрійович

Базилевич Михайло АндрійовичНародився 1862(1862)Полтавська губернія, Російська імперіяПомер 1940(1940)м. Одеса, УРСР, СРСРГромадянство Російська імперія,  СРСРДіяльність фізикAlma mater Новоросійський університетВчене звання професорЗаклад Одеський педагогічний інститут У Ві...

 

ذا إكس فاكتور أرابيا (الموسم 4)

  لمعانٍ أخرى، طالع ذا إكس فاكتور أرابيا (توضيح). إكس فاكتور الموسم الرابع أيضاً معروف باسم إكس فاكتور أرابيا التعليق شعار البرنامج النوع غنائي -مواهب - تفاعلي - ترفيه - واقع مبني على إكس فاكتور تقديم وائل منصور دانييلا رحمة باسل الزارو حكام راغب علامة إليسا دنيا سمير غا...

Wang Xinyu

Artikel ini bukan mengenai Wang Xiyu. Dalam artikel ini, nama keluarganya adalah Wang (王). Wang Xinyu王欣瑜Wang, 2018Kebangsaan TiongkokTempat tinggalShenzhen, ChinaLahir26 September 2001 (umur 22)Shenzhen, ChinaTinggi182 m (597 ft 1 in)Memulai pro2018Tipe pemainRight-handed (two-handed backhand)PelatihWang PengAleksandar SlovićTotal hadiahUS$ 907,652TunggalRekor (M–K)138–90 (60.53%)Gelar0Peringkat tertinggiNo. 68 (11 Juli 2022)Peringkat saat iniNo. 102 (31 ...

 

Reza Ostadi

Iranian Ayatollah Reza OstadiMember of the Assembly of ExpertsIn office15 December 2006 – 23 May 2016Member of Guardian CouncilIn office3 August 1999 – 3 August 2005 Personal detailsBorn (1937-09-29) September 29, 1937 (age 86)Tehran, IranPolitical partySociety of Seminary Teachers of Qom Reza Ostadi Moghaddam (Persian: رضا استادی مقدم) (born 1937 in Tehran) was a member of the Assembly of Experts of the Islamic Republic of Iran. Previously, he was also...

 

Звонимир Сольдо

Звонимир Сольдо Звонимир Сольдо Особисті дані Народження 2 листопада 1967(1967-11-02) (56 років)   Загреб, СФРЮ Зріст 189 см Громадянство  Хорватія Позиція півзахисник Юнацькі клуби «Інтер» (Запрешич) Професіональні клуби* Роки Клуб І (г) 1988–1990 «Динамо» (Загреб) 36 (0) 1990–1991 «З...

Lembaga Penelitian Padi Internasional

Lembaga Penelitian Padi InternasionalTanggal pendirian1960TipeOrganisasi antarpemerintahTujuanRisetKantor pusatLos Baños, Laguna, FilipinaWilayah layanan Seluruh duniaDirektur JenderalMatthew Morell[1][2]AfiliasiCGIARAnggaran US$92,02 juta (2015)[3]Jumlah Staf lebih dari 1.000[4]Situs webwww.irri.org Lembaga Penelitian Padi Internasional (bahasa Inggris: International Rice Research Institute, disingkat IRRI) adalah organisasi penelitian dan pelatihan perta...

 

Engraved Hourglass Nebula

Hourglass Nebula redirects here. For the Hourglass Nebula in Sagittarius, see Lagoon Nebula. For other uses of hourglass, see Hourglass (disambiguation). Planetary nebula in the constellation Musca Hourglass NebulaEmission nebulaPlanetary nebula1996 Hubble Space Telescope image of the Hourglass NebulaObservation data: J2000 epochRight ascension13h 39m 35.116s[1]Declination−67° 22′ 51.45″[1]Distance8,000 lyApparent magnitude (V)13.0[1]C...

 

Glinciszki massacre

1944 mass murder of Polish civilians Glinciszki (Glitiškės) massacrePart of World War IIGlitiškėsGlitiškės (Lithuania)LocationGlitiškės, Generalbezirk Litauen, Reichskommissariat Ostland (now in Lithuania)Coordinates54°59′10″N 25°13′30″E / 54.98611°N 25.22500°E / 54.98611; 25.22500Date20 June 1944TargetPolish civiliansAttack typeMassacreDeaths39Perpetrators258th Lithuanian Police Battalion Petras Polekauskas No. of participants~50MotiveRevenge ...

Playboy's 40th Anniversary: Four Decades of Jazz 1953–1993

1993 box set by various artistsPlayboy's 40th Anniversary: Four Decades of Jazz 1953–1993Box set by various artistsReleasedOctober 1993[1]Recorded1953–1993GenreJazzLength4:53:06LabelPolyGramVervePlayboyProducerHoward SmileyGuy Eckstine Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusic[2]Buffalo News[3] Playboy's 40th Anniversary: Four Decades of Jazz 1953–1993 is a 1993 box set, which was released to commemorate the 40th anniversary of Playboy magazin...

 

Suratgarh Air Force Station

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Suratgarh Air Force Station – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2022) (Learn how and when to remove this template message) Airport in Suratgarh, RajasthanSuratgarh Air Force StationIATA: noneICAO: VI43SummaryAirport typeMilitaryOperatorIndian Air...

 

Galaganatha

Village in Karnataka, IndiaGalaganathvillageGalaganathKarnataka, IndiaShow map of KarnatakaGalaganathGalaganath (India)Show map of IndiaCoordinates: 14°55′10″N 75°40′52″E / 14.91944°N 75.68111°E / 14.91944; 75.68111Country IndiaStateKarnatakaDistrictHaveriTalukHaveriLok Sabha ConstituencyHaveriLanguages • OfficialKannadaTime zoneUTC+5:30 (IST)ISO 3166 codeIN-KAVehicle registrationKA-27Nearest cityRanebennurWebsitekarnataka.gov.in Galaganath...

SS Binnendijk

Dutch cargo steamship sunk by a mine off Portland Bill in the English Channel History Netherlands NameBinnendijk OwnerNASM OperatorHolland America Line Port of registryRotterdam BuilderI.M. 'De Noord', Alblasserdam Yard number131 Launched30 June 1921 Completed18 December 1921 Maiden voyage24 December 1921 Identification code letters NHBK (until 1933) call sign PDDB (1934 onward) Fatemined, 7 October 1939 General characteristics Class and typeNASM B class Typecargo ship Tonnage6,873 GRT, ...

 

Romain Gavras

French filmmaker (born 1981) Romain GavrasBorn (1981-07-04) July 4, 1981 (age 42)Paris, FranceOccupation(s)Director, screenwriterParentsCosta-GavrasMichèle Ray-GavrasRelativesJulie Gavras (sister)Alexandre Gavras (brother) Romain Gavras (French: [ʁɔmɛ̃ ɡavʁas]; Greek: Ρομαίν Γαβράς [roˈmeŋ ɣaˈvras]; born 4 July 1981) is a French director. He is known for directing M.I.A.'s video Bad Girls, Kanye West's video No Church in the Wild and Jamie xx's vide...

 

O'Hara's Wife

1982 American filmO'Hara's WifeTheatrical release posterDirected byWilliam BartmanWritten byWilliam BartmanJoseph Scott KierlandJames NasellaProduced byPeter S. DavisWilliam N. PanzerStarringEdward AsnerMariette HartleyTom BosleyPerry LangRay WalstonJodie FosterCinematographyHarry Stradling Jr.Edited byGeorge BerndtJim BogardtMusic byArtie ButlerProductioncompaniesO'Hara Cinema GroupOregon PartnershipDistributed byProducers Sales OrganizationRelease date 1982 (1982) Running time87 minute...

كمين رمانة

كمين رمانة جزء من حرب أكتوبر العربات والمركبات الإسرائيلية المدمرة عقب الكمين كما يظهر دبابة مشتعلة تابعة للكتيبة 113 معلومات عامة التاريخ 7 أكتوبر 1973 البلد مصر  الموقع رمانة، شمال سيناء31°00′37″N 32°39′55″E / 31.01028°N 32.66528°E / 31.01028; 32.66528 النتيجة نجاح مصري استراتيجي...

 

SuperSeaCat

Shipping company SuperSeaCatCompany typeLimited companyIndustryPassenger transportationFounded2006Defunct2008FateDissolvedHeadquartersHelsinki, FinlandArea servedFinland, TallinnOwnerSea Containers HSC SuperSeaCat Four in Helsinki, 2007 SuperSeaCat was a shipping company operating fast ferries between Helsinki, Finland and Tallinn, Estonia during the years 2006–2008. It was jointly owned by Sea Containers and the Greece-based Aegean Speed Lines. The term SuperSeaCat had been used as name fo...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!