شارل پنجم

شارل پنجم
پادشاه فرانسه
سلطنت۱۳۶۴–۱۳۸۰
پیشینژان دوم
جانشینشارل ششم
زاده۲۱ ژانویهٔ ۱۳۳۸
وانسن، فرانسه
درگذشته۱۶ سپتامبر ۱۳۸۰ (۴۲ سال)، نوژان-سور-مارن، فرانسه
همسرانژان دو بوربون
فرزند(ان)شارل ششم
لوئی یکم، دوک اورلئان
کاترین والوا
دودماندودمان والواها
پدرژان دوم
مادربونه بوهم

شارل پنجم (به فرانسوی: Charles V de France) ملقب به شارل دانا یا شارل خردمند (به فرانسوی: Charles Le Sage) (زادهٔ ۲۱ ژانویه ۱۳۳۸ – درگذشتهٔ ۱۶ سپتامبر ۱۳۸۰) پادشاه فرانسه از ۱۳۶۴ تا هنگام مرگش در ۱۳۸۰ بود.[۱] پیش از به پادشاهی رسیدن او، فرانسه وارد جنگ صدساله با انگلستان شده بود که از ۱۳۳۷ تا ۱۴۵۳ ادامه یافت. با این‌حال شارل پنجم با درایت خود توانست با آغاز مرحله دوم جنگ صدساله، سرزمین‌های ازدست‌رفته در نخستین مرحله از این جنگ‌ها را پس گرفته و در نتیجه عهدنامهٔ صلح فاجعه‌بار بریتینی را که در ۱۳۶۰ بین فرانسه و انگلستان امضا شده بود را خنثی نمود.[۱]

زندگی‌نامه

سال‌های نخستین

شارل پنجم در ۲۱ ژانویهٔ ۱۳۳۸ در وانسن زاده شد. پدرش ژان دوم، پادشاه فرانسه و مادرش بونه بوهمی بود.[۲] او نخستین ولیعهدی بود که عنوان دوفن (به فرانسوی: Dauphin) را در تاریخ فرانسه دریافت کرد.[۲] در رابطه با چگونگی آموزش شارل پنجم اطلاعی در دست نیست، اما فعالیت‌های آتی او به‌عنوان حامی هنر، نظریه‌پرداز نظام سلطنتی و بنیانگذار کتابخانهٔ سلطنتی در لوور نشانگر علاقهٔ اولیهٔ او به یادگیری است.[۲] شارل در ۱۳۵۰ با دختر عمه‌اش ژان دو بوربون ازدواج کرد.

شکست در نبرد پواتیه و آغاز نایب‌السطنگی شارل

مقالهٔ اصلی: نبرد پواتیه

در ۱۳۳۷ جنگ صدساله بین فرانسه و انگستان آغاز شد که تا ۱۴۵۳ ادامه داشت و زندگی شارل را به‌طور کامل تحت تأثیر خود قرار داد. او در ۱۶ سالگی عنوان دوک نورماندی را از پدرش دریافت کرد و در ۱۹ سالگی، در ۱۹ سپتامبر ۱۳۵۶ همراه با پدر و دو برادر کوچکترش هدایت ارتشیان فرانسوی را در نبرد پواتیه عهده‌دار شد.[۲] فرماندهی نیروهای انگلیسی نیز برعهدهٔ ادوارد، شاهزاده سیاه بود.[۳] اما فرانسویان در این جنگ به‌سختی شکست خوردند و ژان دوم نیز در بحبوحهٔ نبرد به اسارت انگلیسی‌هایی درآمد که برای آزادسازی او خواهان دریافت خون‌بها بودند.[۲] شارل که در این زمان فاقد منابع مالی و قدرت لازم بود در طول دوران اسارت پدرش که تا ۱۳۶۰ به‌طول انجامید به‌عنوان نایب‌السطنهٔ او در فرانسه ادارهٔ امور را برعهده گرفت. او در این مدت با نارضایتی‌های داخلی مواجه شد و توانست شورش‌هایی همچون شورش دهقانان موسوم به شورش ژاکری، توطئه‌چینی‌های شارل دوم، پادشاه ناوار (شارل خبیث) و جنبش مردمی به سرکردگی اتین مارسل که پاریسی‌ها را علیه دوفَن مسلح کرده بود را با موفقیت فرونشاند.[۴]

معاهدهٔ صلح برتینی

مقالهٔ اصلی: پیمان برتینی

در مه ۱۳۶۰[۱] پیمان برتینی (به فرانسوی: Traité de Brétigny) بین انگلستان و فرانسه در دهکده‌ای به همین نام در نزدیکی شارتر[۴] به امضا رسید و پس از موافقت انگلیسی‌ها با کاهش مبلغ خون‌بها،[۵] ۳ میلیون کراونِ طلا برای آزادسازی ژان دوم در نظر گرفته‌شد.[۱] درعین‌حال ادوارد سوم، پادشاه انگلستان مدعی تاج و تخت فرانسه نیز بود و ژان دوم با واگذاری پواتیه، اونی، سانتونژ، آنگوموا، گوین، دوک‌نشین گاسکونی، کاله، مونتروی، پا-دو-کاله و برخی مناطق دیگر به او توانست ادوارد سوم را از ادعای خود منصرف سازد.[۶] در نتیجهٔ این معاهده صلح بین دو طرف تا ۱۳۶۹ که درگیری‌ها بار دیگر از سر گرفته شد برقرار بود.[۳]

انگلیسی‌ها سپس ژان دوم را برای تهیهٔ مبلغ خون‌بهایش در ۹ اکتبر ۱۳۶۰ آزاد و به فرانسه فرستادند.[۷] از آنجا که فرانسه در آن زمان قادر به پرداخت این مبلغ نبود بنابراین با حضور گروگان‌هایی در انگلیس تا زمان پرداخت خون‌بهای پادشاه فرانسه موافقت شد.[۷] اما پس از آنکه یکی از گروگان‌ها که پسر ژان دوم نیز بود گریخت، ژان که این را مایهٔ آبروریزی خود می‌دید داوطلبانه به انگلستان بازگشت و تا آخر عمرش به‌عنوان زندانی در همان‌جا باقی‌ماند.[۷]

دوران پادشاهی

ژان دوم در ۸ آوریل ۱۳۶۴ در لندن درگذشت و شارل پنجم بر تخت پادشاهی فرانسه نشست.[۷] تجربیاتی که او در دوران نایب‌السلطنتی خود به‌دست آورده بود اینک او را آمادهٔ انجام نخستین کار مهمش می‌ساخت که واگردانی نتایج فاجعه‌بار ناشی از ناتوانی‌های سیاسی پدر و پدربزرگش بود.[۲] هرچند شارل پنجم فرماندهٔ خوبی نبود و بیشتر مواقع نیز بیمار بود، با این حال او تمام توانش را معطوف حکومتش ساخت. او مشاوران توانمندی را انتخاب کرد و توانست فرماندهان نظامی مؤثری همچون برتراند دو گوسلکین را برای مقابله با تهدید فزایندهٔ انگلیسی‌ها به خدمت بگیرد.[۲]

تندیس شارل پنجم

شارل پنجم ارتش فرانسه را دوباره سازماندهی نمود و ناوگان دریایی جدیدی را ایجاد کرد. او تغییراتی را در سیستم مالیاتی به‌وجود آورد و فلاندرز، اسپانیا و پرتغال را با خود متحد ساخت.[۱] او همچنین با بازآرایی کاخ لوور، کتابخانهٔ عظیم و مجللی را در آنجا به‌وجود آورد و کار ساخت دژ وانسن را به پایان رساند.[۱]

ادامهٔ جنگ با انگلستان و حمایت از کلمنت هفتم

در ۱۳۶۹ بار دیگر جنگ با انگلستان از سر گرفته شد[۱] و برتراند دو گسکلان تا ۱۳۷۳ توانست تمامی مناطقی را که ژان دوم به انگلیسی‌ها واگذار کرده بود - به استثنای منطقهٔ بوردو - بازپس‌گیرد[۶] به‌نحوی که پیمان بریتینی عملاً در ۱۳۷۵ خنثی شد.[۱]

در ۱۳۷۸ شارل پنجم از دسیسه‌چینی‌های شارل دوم، پادشاه ناوار، آگاهی یافت و تمامی زمین‌های او در خاک فرانسه به جز شربورگ را مصادره نمود. در دسامبر همان سال شارل آخرین تلاش خود را برای سلب قدرت از ژان چهارم، دوک بریتانی به کار بست که نتیجه‌ای در برنداشت.[۱]

آخرین فعالیت‌های سیاسی شارل بیشتر معطوف رقابت بین دو پاپی بود که به تازگی انتخاب شده بودند و حمایت او از کلمنت هفتم، سرآغازی بود برای بروز تفرقه و اختلاف در کلیسای کاتولیک روم[۸] که این اختلافات از ۱۳۷۸ تا ۱۴۱۷ ادامه یافت.[۸]

مرگ

شارل پنجم در ۱۶ سپتامبر ۱۳۸۰ در نوژان-سور-مارن درگذشت و پس از او پسر یازده ساله‌اش با عنوان شارل ششم بر تخت پادشاهی فرانسه نشست.

منابع

  1. ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ «Charles V». Encyclopædia Britannica Online. دریافت‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۱.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ «Gale Encyclopedia of Biography: Charles V». The Gale Group, Inc / Answers Corporation. ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۱.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «Treaty of Brétigny». Encyclopædia Britannica Online. دریافت‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۱.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Charles V. Answers.com. The Columbia Electronic Encyclopedia, Sixth Edition, Columbia University Press. , 2011. , بازدید در تاریخ ۱۶ آوریل ۲۰۱۱.
  5. ↑ «Oxford Dictionary of British History: Treaty of Brétigny». Oxford University Press / Answers Corporation. دریافت‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۱.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Treaty of Brétigny. Answers.com. The Columbia Electronic Encyclopedia, Sixth Edition, Columbia University Press. , 2011. بازدید در تاریخ ۱۶ آوریل ۲۰۱۱.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ «John II (king of France)». Britannica Online Encyclopedia. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۱.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Western Schism. Answers.com. Britannica Concise Encyclopedia, Encyclopædia Britannica, Inc. , 1994-2010. بازدید در تاریخ ۱۶ آوریل ۲۰۱۱.

Read other articles:

ملعب كوينز بارك البيضاوي

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (أبريل 2016) ملعب كوينز بارك البيضاويمعلومات عامةالمنطقة الإدارية بورت أوف سبين البلد  ترينيداد وتوباغو[1] التشييد والافتتاحالافتتاح الرسمي 1896 الاستعمالالرياضة ا

 

 

Tokyo Monogatari

Tokyo Story Regie Yasujiro Ozu Muziek Kojun Saito Montage Yoshiyasu Hamamura Cinematografie Yûharu Atsuta Première 1953 Speelduur 136 minuten Taal Japans Land  Japan (en) IMDb-profiel MovieMeter-profiel Portaal    Film Tokyo Monogatari (東京物語, Tōkyō Monogatari) is een Japanse speelfilm uit 1953 van de Japanse filmregisseur Yasujiro Ozu. In Nederland en België werd de film in het verleden soms ook wel De reis naar Tokio genoemd. De film is in de Angelsaksische wereld...

 

 

New Orleans Public Library

Public library system in New Orleans, Louisiana This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: New Orleans Public Library – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2009) (Learn how and when to remove this template message) The New Orleans Public Library (NOPL) is the public library service of the ...

Uang logam 10 sen Australia

Uang logam 10 sen Australia Uang logam 10 sen (10¢) adalah nilai uang koin yang pertama kali diperkenalkan di Australia pada tahun 1966 untuk mengganti mantan uang logam di Shilling Australia. Uang logam ini memiliki nilai 1/10 di dolar Australia. Referensi Ian W. Pitt, ed. (2000). Renniks Australian Coin and Banknote Values (edisi ke-19). Chippendale, N.S.W.: Renniks Publications. ISBN 0-9585574-4-6.  Pranala luar (Inggris) Australian Decimal Currency Diarsipkan 2012-12-27 di Wayb...

 

 

Can't Stay Away from You

1987 single by Gloria Estefan and Miami Sound MachineCan't Stay Away from YouSingle by Gloria Estefan and Miami Sound Machinefrom the album Let It Loose / Anything for You B-sideLet It LooseReleasedNovember 10, 1987Recorded1987GenrePopLength4:00LabelEpicSongwriter(s)Gloria EstefanProducer(s) Emilio & The Jerks (Emilio Estefan, Jr.) (Lawrence Dermer) (Joe Galdo) (Rafael Vigil) Gloria Estefan and Miami Sound Machine singles chronology Betcha Say That (1987) Can't Stay Away from You (1987) A...

 

 

Система запитань і відповідей

Систе́ма запита́нь і ві́дповідей — тип сайтів, що дозволяє користувачам задавати питання або відповідати на вже поставлені. Таким чином формується соціальна мережа, учасником якої може зазвичай стати кожен. Часто користувачі можуть голосувати за відповіді, виділ...

Political machine

Type of political group For the game, see The Political Machine. The examples and perspective in this deal primarily with the United States and do not represent a worldwide view of the subject. You may improve this , discuss the issue on the talk page, or create a new, as appropriate. (March 2023) (Learn how and when to remove this template message) In this 1889 Udo Keppler cartoon from Puck, all of New York City politics revolves around boss Richard Croker. In the politics of representative ...

 

 

Kongres Nowej Prawicy

Kongres Nowej PrawicyKongress der Neuen Rechten Partei­vorsitzender Stanisław Żółtek Gründung 9. Oktober 2010 Hauptsitz Ulica Szklanych Domów 3/U1,04-346, Warschau Abkürzung KNP Ausrichtung KonservatismusLibertarismusEU-Skepsis Farbe(n) BlauRotSchwarz Sitze Sejm 0 / 460 (0,0 %) Sitze Senat 0 / 100 (0,0 %) Sitze Woiwodschaftstage 0 / 552 (0,0 %) Mitglieder­zahl ca. 4300 (Stand: August 2014) Sitze EU-Parlament 0 / 52 (0,0 %) Europapar...

 

 

Hypericum calycinum

Species of flowering plant in the St John's wort family Hypericaceae Hypericum calycinum Bauer's Illustration from Sibthorp's Flora Graeca Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Rosids Order: Malpighiales Family: Hypericaceae Genus: Hypericum Section: H. sect. Ascyreia Species: H. calycinum Binomial name Hypericum calycinumL.[1][2] Taken outside the Mukilteo Washington Library in July 2022 Hypericum calyci...

Gregory D'Auria

American judge (born 1963) Gregory D'AuriaAssociate Justice of the Connecticut Supreme CourtIncumbentAssumed office April 10, 2017Appointed byDannel MalloyPreceded byPeter T. Zarella Personal detailsBorn (1963-06-24) June 24, 1963 (age 60)Hartford, Connecticut[1]EducationUniversity of Connecticut (BA, JD) Gregory Thomas D'Auria (born June 24, 1963) is an American lawyer and judge who has served as an associate justice of the Connecticut Supreme Court since 2017.[2] He...

 

 

William Henry Huddle

American painter William Henry HuddleBorn(1847-02-12)February 12, 1847Wytheville, Virginia, USDiedMarch 23, 1892(1892-03-23) (aged 45)Austin, Texas, USEducationNational Academy of DesignKnown forPaintingSpouseNannie Carver William Henry Huddle (1847–1892) was an American painter famous for his portrait of Davy Crockett that hangs in the Texas State Capitol and his depiction of the surrender of Antonio López de Santa Anna.[1] The Texas State Legislature commissioned Huddle...

 

 

Ashok Vemuri

Ashok VemuriBorn (1968-04-22) April 22, 1968 (age 55)New Delhi, IndiaCitizenshipIndian-AmericanEducationSt. Stephen's College, DelhiAlma materIndian Institute of Management, AhmedabadOccupationBoard of DirectorYears active1992-presentOrganizationKrogerKnown forInfosys Ashok Vemuri (born April 22, 1968) is an Indian-American business executive,[1][2] and Board of Director for Financial Policy and Public Responsibilities at Kroger.[2][3] Vemur...

June Vincent

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada November 2022. June VincentLahirDorothy June Smith(1920-07-17)17 Juli 1920Harrod, Ohio, Amerika SerikatMeninggal20 November 2008(2008-11-20) (umur 88)Aurora, Colorado, Amerika SerikatPekerjaanPemeranTahun aktif1943-1976Suami/istriBill Sterling (m. 1943–2...

 

 

Puck (moon)

Not to be confused with Puck (A Midsummer Night's Dream). Moon of Uranus PuckDiscoveryDiscovered byStephen P. Synnott / Voyager 2Discovery dateDecember 30, 1985DesignationsDesignationUranus XVPronunciation/ˈpʌk/[1]AdjectivesPuckian[2]Orbital characteristicsSemi-major axis86,004.444 ± 0.064 km[3]Eccentricity0.00012 ± 0.000061[3]Orbital period (sidereal)0.76183287 ± 0.000000014 d[3]Average orbital speed8.21 km/...

 

 

Shah-Ali Bridge

Complex irrigation system from the Sassanid era, island city Shushtar, Iran This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (January 2021)This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found o...

Banadir resistance

Banadir resistanceEuropean artists depiction of the 1896 'Lafoole Massacre' of Italian troops by Somali rebelsDate1888–1924[2]LocationHorn of Africa, southern Italian SomaliaResult Italian victoryInsurgency suppressedBelligerents  Kingdom of Italy Bimali rebel forcesWa'dan rebel forces[1]Commanders and leaders Giacomo Trevis Lieutenant Gustavo Pesenti Sheikh Abdi Abikar Gaafle Ma’alin Mursal Abdi Yusuf vteScramble for Africa South Africa (1879) South Africa (1880) Tun...

 

 

Generasi Biru

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Generasi Biru – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2009) (Learn how and when to remove this template message) 1994 studio album by SlankGenerasi BiruStudio album by SlankReleasedNovember 15, 1994Studio Potlot 14 Pondok Nurul, Puncak Bund...

 

 

Eagle of Zeus

Personifications of Zeus Zeus and an eagle, krater (c. 560 BC), now in the Louvre Ptolemaic tetradrachm with the Eagle of Zeus, standing on a thunderbolt, on the obverse The Eagle of Zeus (Ancient Greek: ἀετός Διός, romanized: aetos Dios) was one of the chief attributes and personifications of Zeus, the head of the Olympian pantheon. Eagles in antiquity Eagles were considered the most prominent of birds in classical antiquity. Several legends attested to their unique qual...

NBA ShootOut 2003

2002 video game 2002 video gameNBA ShootOut 2003Developer(s)Killer Game (PS) 989 Sports (PS2)Publisher(s)Sony Computer Entertainment AmericaPlatform(s)PlayStation, PlayStation 2ReleasePlayStation 2NA: September 24, 2002[1]PlayStationNA: September 25, 2002Genre(s)Sports (Basketball)Mode(s)Single-player, Multiplayer NBA ShootOut 2003 is a video game developed by 989 Sports and published by Sony Computer Entertainment America for the PlayStation and PlayStation 2 in 2002. Reception Recep...

 

 

San Gregorio Fault

U.S. Geological Survey map showing the trace of the San Gregorio Fault in yellow, lower center. The San Gregorio Fault is an active, 209 km (130 mi) long fault located off the coast of Northern California. The southern end of the fault is in southern Monterey Bay, and the northern end is about 20 km northwest of San Francisco, near Bolinas Bay, where the San Gregorio intersects the San Andreas Fault. Most of the San Gregorio fault trace is located offshore beneath the waters of...

 

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!