سیل (تاریخ لهستان)

The Deluge
بخشی از جنگ‌های شمالی (دومین جنگ شمالی)
تسخیر مشترک‌المنافع توسط سوئد، روسیه و براندنبورگ و چملنیتسکی کازاک‌ها.
تاریخ ۱۶۵۵–۶۰ موقعیت لهستان، لیتوانی، بلاروس، اوکراین نتایج پیروزی پیریک لهستان-لیتوانی.
طرف‌های درگیر
مشترک‌المنافع لهستان-لیتوانی روسیه تزاری (۱۶۵۶–۵۸) خانات کریمه اتریش[۱] (از اوت ۱۶۵۷) مجارستان[۱] (از اوت ۱۶۵۷) هتمانات کازاک‌ (Treaty of Hadiach) براندنبورگ-پروس (از نوامبر ۱۶۵۷) دانمارک-نروژ  جمهوری هلند	امپراتوری سوئد روسیه تزاری (۱۶۵۴ – نوامبر ۱۶۵۶; ژوئیه ۱۶۵۸ به بعد) براندنبورگ-پروس (۱۶۵۶ – نوامبر ۱۶۵۷) هتمانات کازاک‌ ترانسیلوانی (از دسامبر ۱۶۵۶)  مولداوی[۲]  والاچیا[۲] لیتوانی (Radziwiłł's Union of Kėdainiai)
فرماندهان و رهبران
ژان دوم کازیمیر لهستان Stefan Czarniecki	کارل دهم گوستاو سوئد فریدریش ویلهلم، انتخاب‌کننده براندنبورگ بودان خملنیتسکی George II Rákóczi ترانسیلوانی الکسیس اول روسیه کنستانتین سربان. شاهزاده والاچیا جورج ایشتوان، فرمانروای مولدووا
قوا
لهستان لیتوانی ۵۰٬۰۰۰ سرباز داشت. اتریش و مجارستان ۱۷٬۰۰۰ سرباز داشت. تاتارها ۲٬۰۰۰ نفر[۳] مجموع: ۶۹٬۰۰۰+	سوئد ۴۰٬۰۰۰ سرباز داشت. روسیه تزاری ۶۰٬۰۰۰ سرباز داشت. براندنبورگ ۱۶٬۰۰۰ کازاک‌ها ۴۰٬۰۰۰ ترانسیلوانیا ۲۵٬۰۰۰ مولدووا و والاچیا ۱۰٬۰۰۰ مجموع: ۱۹۱٬۰۰۰+
تلفات و خسارات
خیلی سنگین	۳۰٬۰۰۰ سوئدی کشته شدند.[۴] خیلی سنگین.

سیل (لهستانی:Роtор؛ لیتوانیایی:Tvanas؛ سیریلیک:Потоп) به دوره‌ای از تاریخ لهستان (مشترک‌المنافع لهستان-لیتوانی) در نیمه قرن ۱۷ میلادی اشاره دارد. به عبارت دیگر، این دوره از قیام خملنیتسکی در ۱۶۴۸ آغاز شده و در ۱۶۶۰ میلادی، با امضای پیمان آندوروسوف پایان می‌گیرد؛ یعنی، در میانه دو جنگ مهم این عصر، جنگ لهستان-روسیه و دومین جنگ شمالی، قرار دارد. در لهستان و لیتوانی این دوره با نام سیل سوئدی (لهستانی:Potop szwedzki؛ لیتوانیایی:Švedų tvanas) نامیده می‌شود. این نام نخستین بار در کتاب سیلاب اثر هنریک سینکیه‌ویچ عمومیت یافت.

در این جنگ بزرگ، مشترک‌المنافع لهستان-لیتوانی حدود ۴۰٪ از جمعیت خود و نیز اعتبارش به عنوان یک ابرقدرت را برای همیشه از دست داد. به گفته مورخان، آسیب وارد شده به لهستان در آن زمان از آسیب وارد شده به این کشور در جنگ جهانی دوم بیش تر بود. به گفته لهستانی‌ها، ارتش سوئد طی این تهاجم وسیع، که به فتح لهستان انجامید، کالاها و سرمایه‌های گرانبهای این کشور را غارت کردند و به کشور خود بازگرداندند. ورشو، پایتخت لهستان، به کلی توسط سوئدی‌ها ویران شد؛ به طوری که، با پایان جنگ از جمعیت این شهر تنها ۲۰۰۰ نفر برجای ماند. برپایه آمار اقتصادی لهستان در سال ۲۰۱۲ میلادی، خسارات وارده بر لهستان طی این جنگ، حدود ۴ میلیارد زلوتی برآورد شده است. ارتش سوئد طی این جنگ در لهستان، ۱۸۸ شهر، ۸۱ قلعه و ۱۳۶ کلیسا را ویران کرد.

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی

1. Ervin Liptai: Military history of Hungary, Zrínyi Military Publisher, 1985. ISBN 963-326-337-9
2. László Markó: Lordships of the Hungarian State, Magyar Könyvklub Publisher, 2000. ISBN 963-547-085-1
3. Podhorodecki, Leszek (1987). Chanat Krymski i jego stosunki z Polską w XV–XVIII wieku. p. 196. ISBN 83-05-11618-2. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (help)
4. Claes-Göran Isacson, Karl X Gustavs Krig (2002) Lund, Historiska Media. Page 96. ISBN 91-89442-57-1

جستارهای وابسته

• جنگ‌های شمالی