سامانه هدایت الکتریکی قلب

سامانه هدایت الکتریکی قلب
سامانه ایزوله هدایت الکتریکی قلب
سامانه رسانایی قلب؛ ۱- گرهSA سینوآتریال. ۲- گرهAVآتری‌ونتریکولار. ۳. گرهٔ هیس. ۸. سپتوم یا دیواره
جزئیات
شناسه‌ها
لاتین	systema conducente cordis
MeSH	D006329
TA98	A12.1.06.002
TA2	3952
FMA	9476

رسانش الکتریکی در قلب، سامانه‌ای است که در آن، تکانه و پالس‌های ایجاد شده در گره سینوسی-دهلیزی (گرهSA) برای تحریک میوکارد یا ماهیچه قلب گذر می‌کنند. میوکارد پس‌از دریافت هر پالس، تنجیده یا منقبض می‌گردد. این تحریک متناوب عضله قلب، انقباض‌های دقیق قلب و در نتیجه پمپ نمودن خون به سراسر بدن را ممکن می‌سازد.

ساختار

جرقه و جریان الکتریکی هر تپش قلب در نقطه‌ای از دهلیز راست قلب به نام گره سینوسی- دهلیزی (sinoatrial node) ایجاد می‌گردد. جریان الکتریکی تولید شده، از راه مسیرهای هدایتی در قلب از گره دهلیزی-بطنی(AV node) گذشته و پس از یک تأخیر بسیار کوتاه، از طریق دسته هیس به دو مسیر شاخه دستهٔ راست و چپ تقسیم و از راه فیبرهای پورکینژ به یاخته‌های اندوکاردیوم در آپکس یا نوک قلب، رسیده و در پایان به اپیکارد بطنی پایان می‌یابد که در مجموع سبب دپولاریزاسیون یاخته‌های قلب و انقباض آن‌ها می‌گردد.^[۱][۲]

عملکرد

تمامی مسیر رسانش و هدایتی، افزون بر توانایی رسانایی جریان الکتریکی ایجاد شده، خود نیز به‌تنهایی می‌توانند یک ایمپالس یا جریان تپشی ایجاد نمایند اما بسامد و تندی این تپش در هر بخش با بخش دیگر تفاوت دارد.^[۳] در زیر سرعت و فرکانس تولید جریان الکتریکی در قلب نمایش داده شده‌است.

گره سینوسی	۶۰ تا ۱۰۰
سلول‌های دهلیزی	۶۰ تا ۸۰
پیوندگاه	۴۰ تا ۶۰
سلول‌های بطنی	۲۰ تا ۴۰

بر پایه ویژگی اووردرایو سارپرشن (overdrive suppression) در فیزیولوژی، هر بخش که با فرکانس بیشتری پالس تولید می‌کند، دیگر کانون‌ها را تحت تأثیر قرار داده و بنابراین دیگر ایمپالس‌ها سرکوب می‌شوند. در حالت عادی گره سینوسی ضربان‌ساز یا پیس میکر قلب بوده و در صورت ایراد در این گره، به‌ترتیب یاخته‌های دهلیزی، پیوندگاه و سلول‌های بطنی، ایجاد پالس و تپش را بعهده می‌گیرند.^[۴]

تنظیم ضربان قلب

تنظیم کاهش یا افزایش تعداد ضربان قلب بر عهده سامانه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک (سامانه عصبی خودکار) می‌باشد. سامانه عصبی خودکار بخشی از دستگاه عصبی است که اعمال خودکار بدن مانند ضربان قلب، فشارخون و تنفس را کنترل می‌کند. فعالیت سامانه عصبی خودکار سبب آزادسازی هورمون‌های اپینفرین و نوراپینفرین می‌شود که به هنگام ورزش و استرس تعداد ضربان قلب را افزایش می‌دهند. پس از عمل تعبیه پیس میکر، امکان وجود درد در ناحیه جراحی، شانه‌ها و بازو وجود دارد که امری طبیعی بوده و به مرور زمان برطرف خواهد شد. رفع این درد گاهی تا چهل روز نیز زمان خواهد برد.

جستارهای وابسته

• برادی‌کاردی
• تاکی‌کاردی
• گره سینوسی- دهلیزی

منابع

1. "Anatomy and Function of the Heart's Electrical System". Retrieved 2015-01-29.^{[پیوند مرده]}
2. "Your Heart's Electrical System". National Heart, Lung, and Blood Institute. National Institutes of Health. November 17, 2011. Retrieved January 1, 2015.
3. "Cardiac Muscle and Electrical Activity". OpenStax CNX: Anatomy & Physiology. OpenStax CNX. November 7, 2014. Retrieved January 29, 2015.
4. «Automaticity & Overdrive Suppression». EKGenius. بایگانی‌شده از اصلی در 9 فوریه 2015. دریافت‌شده در ۲۰۱۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)