بحران انسانی غزه (۲۰۲۳–اکنون)

People stand amid the rubble of a building and looking at the ground. A man is carrying a large flower-patterned object.
ساکنان خرابه‌های آپارتمانی را که در حملات هوایی اسرائیل ویران شده است، بازرسی می‌کنند

نوار غزه در نتیجه جنگ اسرائیل و حماس با یک بحران انسانی روبرو شده است.[۱][۲] این بحران هم شامل یک قحطی قریب‌الوقوع و هم یک فروپاشی مراقبت‌های بهداشتی است. در آغاز جنگ، اسرائیل محاصره نوار غزه را تشدید کرد که منجر به کمبود قابل توجه سوخت، غذا، دارو، آب و تجهیزات ضروری پزشکی شد.[۱][۳] این محاصره منجر به کاهش ۹۰ درصدی در دسترس بودن برق، تأثیر بر منابع برق بیمارستان، تأسیسات فاضلاب و تعطیلی کارخانه‌های تصفیه آب که آب آشامیدنی را تأمین می‌کنند، شد.[۴] این‌ها سبب شد تا شیوع گسترده بیماری در سراسر غزه صورت بگیرد.[۲]

بمباران شدید حملات هوایی اسرائیل خسارات فاجعه باری به زیرساخت‌های غزه وارد کرد و بحران را بیشتر کرد.[۵] وزارت بهداشت غزه از کشته شدن بیش از ۴۰۰۰ کودک در ماه اول جنگ خبر دادند.[۶] آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت که غزه به قبرستان کودکان تبدیل شده است. [الف][۹][۱۰] در ماه مه ۲۰۲۴، سامانتا پاور، رئیس USAID اظهار داشت که شرایط در غزه «بدتر از هر زمان دیگری» است.[۱۱]

سازمان‌هایی مانند پزشکان بدون مرز، صلیب سرخ، یونیسف، سازمان بهداشت جهانی، برنامه عمران ملل متحد، صندوق جمعیت سازمان ملل متحد و برنامه جهانی غذا دربارهٔ یک فروپاشی وخیم بشردوستانه هشدار داده‌اند.[۱۲][۱۳][۱۴] در نوامبر ۲۰۲۳، فولکر ترک، مسئول حقوق بشر سازمان ملل، گذرگاه رفح را به عنوان «دروازه ای به سوی یک کابوس زنده» توصیف کرد.[۱۵]

غذا و آب

قحطی قریب‌الوقوع

وضعیت در نوار غزه تا اواخر سال ۲۰۲۳ و اوایل سال ۲۰۲۴ به سطوح وخیم گرسنگی و ناامنی غذایی رسید. گزارش‌های منابع مختلف از جمله برنامه جهانی غذا و مقامات سازمان ملل، وضعیت ویران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد که در آن ذخایر مواد غذایی تقریباً تمام شده بود، نانوایی‌ها در اثر حملات هوایی اسرائیل نابود می‌شدند و دسترسی به مواد غذایی اولیه به‌طور فزاینده‌ای کمیاب می‌شد.[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹] در نوامبر، صف‌های صدها نفری برای نان به کرات گزارش می‌شد که نشان دهنده یک بحران عمیق بود.[۲۰][۲۱][۲۲]

با تداوم درگیری‌ها، نوار غزه تا مرز قحطی پیش رفت،[۲۳][۲۴] با گزارش‌هایی که نشان می‌دهد گدایی برای غذا عادی شده و گرسنگی در بین مردم فراگیر شده است.[۲۵] تا دسامبر، سازمان‌های امدادی بین‌المللی و امدادگران زنگ خطر قحطی گسترده را به صدا درآوردند و اکثر خانواده‌ها با مصرف ناکافی غذا مواجه بودند.[۲۶][۲۷] دیده‌بان حقوق بشر، اسرائیل را متهم کرد که از گرسنگی به عنوان روشی برای جنگ در سرزمین‌های اشغالی استفاده می‌کند و تأکید کرد که این رویکرد، فاجعه انسانی را در غزه، تشدید می‌کند.[۲۸]

تا اوایل سال ۲۰۲۴، نوار غزه با یکی از بدترین موارد گرسنگی ساخته دست بشر در یک قرن مواجه شد.[۲۹][۳۰] اقتصاددان ارشد برنامه جهانی غذا با تأکید بر شدت بحران، خاطرنشان کرد: اکثریت قریب به اتفاق افرادی که در سراسر جهان قحطی یا گرسنگی فاجعه‌بار را تجربه می‌کنند در غزه متمرکز شده‌اند.[۳۱] با تمام شدن ذخایر مواد غذایی، قیمت مواد غذایی در غزه افزایش یافت.[۳۲] با ورود کمک‌های محدود به منطقه و افزایش سرسام‌آور قیمت‌های مواد غذایی، مردم همچنان رنج می‌برند و کودکان به‌ویژه در برابر سوء تغذیه و کم‌آبی آسیب‌پذیر هستند.[۳۳] جامعه بین‌المللی با اذعان به سایه فراگیر قحطی که بر سر مردم غزه سایه افکنده است، ابراز نگرانی کرد و بر نیاز فوری به مداخله فوری بشردوستانه برای جلوگیری از تراژدی بیشتر تأکید کرد.[۳۴][۳۵] ۲٫۲ میلیون نفر در غزه در سطح اضطراری با ناامنی غذایی مواجه هستند.[۳۶]

تأمین آب

محاصره خطوط لوله آب توسط اسرائیل مشکلات تأمین آب در نوار غزه را تشدید کرد، که قبلاً تقریباً فاقد سفره‌های آب مناسب برای استفاده شرب بود.[۳۷] در ۱۲ اکتبر، سازمان ملل متحد اعلام کرد که اقدامات اسرائیل باعث کمبود آب شده و ۶۵۰٫۰۰۰ نفر را تحت تأثیر قرار داده است.[۳۸] در ۱۴ اکتبر، اونروا اعلام کرد که غزه دیگر آب آشامیدنی تمیز ندارد و دو میلیون نفر در خطر مرگ قرار دارند.[۳۹][۴۰]

در ۱۵ اکتبر، اسرائیل موافقت کرد که تأمین آب را از سر بگیرد، اما فقط در جنوب غزه.[۴۱] از آنجایی که پمپ‌های آب غزه به برق نیاز دارند، این توافق دسترسی مجدد به آب را تضمین نکرد.[۴۲][۴۳] در ۱۶ اکتبر، وزیر انرژی اسرائیل کاتز گفت که آب در نزدیکی جنوب خان یونس در دسترس است، اما وزارت کشور غزه این موضوع را رد کرد.[۴۴] در همان زمان، ساکنان آب دریا و آب شور را از چاه‌های مزرعه می‌نوشیدند و این نگرانی از بیماری‌های ناقل بوسیله آب را افزایش می‌داد.[۴۵][۴۲] در ۱۷ اکتبر، سازمان ملل اعلام کرد که آخرین کارخانه شیرین سازی آب دریا در غزه تعطیل شده است.[۴۶] گاردین بیان کرد که بخشی از مردم غزه به دلیل کم‌آبی، دچار مرگ شده‌اند.[۴۷] در ۱۸ اکتبر، اسرائیل اعلام کرد که اجازه ورود سوخت به غزه را نخواهد داد.[۴۸] UNRWA اعلام کرد که برای از سرگیری عملیات پمپ آب به سوخت نیاز است.[۴۸] برخی از ساکنان غزه از فروشندگان خصوصی که آب را با پنل‌های خورشیدی تصفیه می‌کردند، آب می‌خریدند.[۴۹]

در فوریه ۲۰۲۴، فلسطینیان در شهر غزه در حمله هوایی اسرائیل هنگام جمع‌آوری آب کشته شدند.[۵۰] در ۱۱ فوریه ۲۰۲۴، شهرداری غزه گزارش داد که ۷۰۰ میلیون لیتر فاضلاب به خیابان‌های شهر غزه نشت کرده است که ذخایر آب زیرزمینی را تهدید می‌کند.[۵۱] در ۲۸ فوریه، سازمان ملل گزارش داد که یک چهارم چاه‌های آب غزه تخریب شده است.[۵۲] سازمان خواربار و کشاورزی آب را ۷ درصد نسبت به قبل از مهرماه اعلام کرد.[۵۳] در آوریل ۲۰۲۴، وزارت بهداشت غزه اعلام کرد: «همه شهروندان نوار غزه آب ناسالم می‌نوشند که جان آنها را به خطر می‌اندازد».[۵۴] در ماه مه ۲۰۲۴، شرکت آب شهرداری‌های ساحلی گزارش داد: «کل سیستم‌های تامین آب و مدیریت فاضلاب در حال فروپاشی کامل هستند زیرا خسارت بسیار گسترده دیده است».[۵۵] UNOCHA اعلام کرد که برخی از افراد آواره با ۳ درصد حداقل نیاز روزانه به آب زنده می‌مانند.[۵۶] یونیسف در ژوئن ۲۰۲۴ با اسرائیل قراردادی برای بازسازی یک کارخانه نمک‌زدایی منعقد کرد.[۵۷]

بیماری

سلامت جسمانی و بیماری

کارشناسان بهداشت عمومی نسبت به شیوع و گسترش بیماری در غزه هشدار دادند. به گفته آکسفام و سازمان ملل، نبود آب سالم و بهداشتی در غزه باعث افزایش وبا و سایر بیماری‌های عفونی کشنده می‌شود.[۵۸] آکسفام اعلام کرد که ایستگاه‌های پمپاژ فاضلاب و تأسیسات تصفیه فاضلاب غزه فعالیت خود را متوقف کرده‌اند، بنابراین تجمع زباله‌های جامد و اجساد دفن نشده احتمالاً ناقل بیماری هستند.[۵۸] به دلیل نبود آب آشامیدنی پاک، ساکنان غزه از آب آلوده به فاضلاب، آب دریا و آب مزارع که یکی دیگر از منابع اصلی بیماری است، استفاده می‌کردند.[۵۸] ریچارد برنان، مدیر اورژانس منطقه ای WHO، اظهار داشت: «شرایط برای گسترش تعدادی از بیماری‌های اسهالی و پوستی مهیا شده است».[۵۸] پزشکان همچنین نسبت به شرایط شلوغی در مدارس و بیمارستان‌ها هشدار دادند. دکتر ناهد ابوطائمه اظهار داشت که پناهگاه‌های پرازدحام «مکان اصلی برای گسترش بیماری ها» است.[۵۹] ابوطائمه از افزایش بثورات، عفونت‌های ریوی و مشکلات معده خبر داد.[۵۹] در ۲۴ اکتبر، وزارت بهداشت غزه ۳۱۵۰ مورد بیماری ناشی از نوشیدن آب آلوده را ثبت کرد که بیشتر در میان کودکان بود.[۶۰]

کمبود تجهیزات پزشکی یکی دیگر از مشکلات گزارش شده بود، زیرا سازمان بهداشت جهانی از بحران بهداشتی در بیمارستان‌ها خبر داد و برخی از آنها برای پاکسازی تجهیزات جراحی با مشکل مواجه شدند.[۶۱] دکتر ایاد عیسی ابوظاهر اظهار داشت: شیوع بیماری اجتناب ناپذیر است.[۶۲] مدارس آنروا، که حدود ۶۰۰٬۰۰۰ غزه در آنها پناه گرفته بودند، شیوع گال و آبله مرغان و همچنین عدم رعایت اصول بهداشتی برای زنانی را که عادت ماهانه دارند گزارش کردند.[۶۳] در ۲۷ اکتبر، سازمان اقدام علیه گرسنگی به مردم هشدار داد که به دلیل مصرف آب نمک و کم‌آبی به نارسایی کلیه مبتلا می‌شوند.[۶۴]

در ۶ نوامبر، OCHA اعلام کرد که افراد دارای معلولیت به‌طور نامتناسبی به دلیل نبود محل اقامت در اکثر پناهگاه‌ها رنج می‌برند.[۶۵] آنروا اعلام کرد مواردی از عفونت‌های تنفسی، اسهال و آبله مرغان در پناهگاه‌های غزه گزارش شده است.[۶۶] در ۱۰ نوامبر، WHO اعلام کرد که بیماری‌های عفونی، از جمله اسهال و آبله مرغان، در سراسر نوار غزه در حال افزایش است.[۶۷] OCHA اعلام کرد زباله‌های انباشته شده در خیابان‌ها خطر گسترش بیماری‌های موجود در هوا و هجوم حشرات و موش‌ها را به همراه دارد.[۶۸] پزشکان گزارش دادند که به علت کمبود آب شیرین و ید، زخم بیماران اغلب با حشرات آلوده می‌شد.[۶۹]


سلامت روانی

هفته‌ها پیاپی حملات هوایی و انفجارهای مداوم به تخریب روانی کودکان در غزه انجامیده است. پس از ۱۶ روز بمباران، کودکان دچار ترومای شدید، با علائمی از جمله تشنج، پرخاشگری، شب ادراری و عصبی شدند. ۹۰٪ از کودکان در بیمارستان‌های کودکان غزه علائم اضطراب را نشان دادند یا گزارش کردند، اکثریت آنها علائم استرس پس از سانحه را نشان دادند و ۸۲٪ ترس از مرگ قریب‌الوقوع را گزارش کردند.[۷۰] در ۶ نوامبر، سخنگوی یونیسف، توبی فریکر، دربارهٔ تأثیرات روانی و «استرس شدید» که کودکان در غزه تجربه می‌کنند، هشدار داد.[۷۱] در ۱۷ نوامبر، تدروس آدهانوم گبریسوس، رئیس سازمان جهانی بهداشت، اظهار داشت که ۲۰٫۰۰۰ نفر به خدمات تخصصی سلامت روان نیاز دارند.[۷۲] در ۹ ژانویه ۲۰۲۴، OCHA گزارش داد که ۴۸۵٫۰۰۰ نفر با مشکلات بهداشت روانی با اختلال مراقبت مواجه بودند.[۷۳] در مارس ۲۰۲۴، یک پزشک آمریکایی اظهار داشت که به نظر می‌رسد ارتش اسرائیل «عمداً شبانه بمباران می‌کند تا تأثیر روانی بر مردم داشته باشد».[۷۴]

خدمات درمانی و بهداشتی

سیستم بهداشت و درمان غزه در نتیجه درگیری با چندین بحران انسانی مواجه شد. به دلیل محاصره اسرائیل، بیمارستان‌ها با کمبود سوخت مواجه بودند و در دو هفته اول جنگ به ژنراتورهای پشتیبان متکی بودند.[۷۵] در ۲۳ اکتبر، بیمارستان‌های غزه با تمام شدن سوخت شروع به تعطیلی کردند.[۷۶] وقتی برق بیمارستان‌ها به‌طور کامل قطع شد، چندین نوزاد نارس در NICU جان خود را از دست دادند.[۷۷][۷۸] تعداد زیادی از کارکنان پزشکی در حملات هوایی اسرائیل کشته شدند و آمبولانس‌ها، موسسات بهداشتی، مقرهای پزشکی و چندین بیمارستان ویران شدند.[۷۹] سازمان پزشکان بدون مرز گفت که تعداد زیادی آمبولانس و امکانات پزشکی آسیب دیده یا تخریب شده‌اند.[۸۰][۸۱] در اواخر اکتبر، وزارت بهداشت غزه اعلام کرد که سیستم مراقبت‌های بهداشتی «کلاً از بین رفته است».[۸۲]

تا ۵ ژانویه ۲۰۲۴، سازمان بهداشت جهانی گزارش داد که از ۷ اکتبر ۳۰۴ حمله به مراکز بهداشتی درمانی در غزه رخ داده است که ۶۰۶ کشته برجای گذاشته است.[۸۳] در ۲۴ ژانویه، WHO اعلام کرد که از ۲۴ بیمارستان، هفت بیمارستان در شمال غزه و هفت بیمارستان از ۱۲ بیمارستان در جنوب غزه فعال هستند.[۸۴] در ۲۶ ژانویه، یک مقام ارشد OHCHR اظهار داشت: «من می‌ترسم که بسیاری از غیرنظامیان جان خود را از دست بدهند. حملات مداوم به تاسیسات ویژه محافظت شده، مانند بیمارستان‌ها، غیرنظامیان را خواهند کشت».[۸۵] در همان روز، هماهنگ‌کننده پزشکان بدون مرز گفت: «دیگر سیستم مراقبت‌های بهداشتی در غزه وجود ندارد.»[۸۶]

چالش تخلیه

A man carrying a bloodied and bandaged child.
پزشکی حامل کودک فلسطینی زخمی در غزه

اسرائیل در ۱۴ اکتبر دستور تخلیه ۲۲ بیمارستان در شمال غزه را صادر کرد. سازمان جهانی بهداشت این حکم را به عنوان «حکم اعدام» برای بیماران و مجروحان توصیف کرد.[۸۷] پزشکان در شمال غزه اعلام کردند که نمی‌توانند دستور تخلیه اسرائیل را دنبال کنند، زیرا بیماران آنها از جمله نوزادان در بخش مراقبت‌های ویژه می‌میرند.[۸۸] پزشکان بیمارستان قدس و هلال احمر فلسطین گزارش دادند که از ارتش اسرائیل تماس گرفته‌اند تا بیمارستان را تخلیه کنند یا «تحمل عواقب آن» را داشته باشند.[۸۹][۹۰]

در ۲۹ اکتبر، هلال احمر فلسطین گزارش داد که هشدارهایی را از مقامات اسرائیلی دریافت کرده است که بلافاصله بیمارستان قدس به دلیل «بمباران شدن» تخلیه کنند.[۹۱] در آن روز، یک حمله هوایی اسرائیل به فاصله ۲۰ متری (۶۵ فوت) بیمارستان صورت گرفت.[۹۲] مای الکیله، وزیر بهداشت فلسطین، گفت: ارتش اسرائیل بیماران را تخلیه نمی‌کند، بلکه «به زور مجروحان و بیماران را به خیابان‌ها بیرون می‌کند و آنها را با مرگ اجتناب ناپذیر روبرو می‌کند.»[۹۳] مدیر بیمارستان نصر اعلام کرد که تحت تهدید سلاح‌ها و تانک‌های اسرائیلی تخلیه شده است.[۹۴] درگیری در نزدیکی بیمارستان قدس، عملیات تخلیه را متوقف کرد.[۹۵]

در ۲۱ نوامبر، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که سه بیمارستان در شمال غزه تخلیه خواهند شد، به این معنی که هیچ بیمارستان فعالی در شمال غزه باقی نخواهد ماند.[۹۶] در ۲۳ نوامبر، چهار بیمار در انتقال از شمال غزه به بیمارستانی دیگر جان باختند.[۹۷] صلیب سرخ گزارش داد که کارکنان آن هنگام ارائه کمک‌های بشردوستانه مورد اصابت گلوله قرار گرفتند.[۹۸] وزارت بهداشت غزه اعلام کرد که پس از دستگیری پزشکان فلسطینی توسط رژیم صهیونیستی، هماهنگی با سازمان جهانی بهداشت در زمینه تخلیه بیماران را متوقف خواهد کرد.[۹۹] [ب] طبق گزارش‌ها، ارتش اسرائیل به کارکنان بیمارستان اندونزی دستور تخلیه داده است.[۱۰۱] رئیس کمیته امداد و نجات فوریت‌های پزشکی گفت: بیماران و کارکنان بیمارستان اندونزی به بیمارستان اروپایی در خان یونس منتقل شدند.[۱۰۲] بیمارستان‌های شمال غزه از جمله بیمارستان الاهلی عرب توسط سازمان بهداشت جهانی و صلیب سرخ تخلیه شدند.[۱۰۳][۱۰۴]

مهاجرت اجباری

خط مشکی نشان دهنده مرز ارتش اسرائیل در وادی غزه برای تخلیه شمال نوار غزه است.

در ۱۰ اکتبر، سازمان ملل اعلام کرد که جنگ بیش از ۴۲۳٫۰۰۰ فلسطینی را آواره کرده است،[۱۰۵] در حالی که حملات هوایی اسرائیل ۱۰۰۰ خانه را ویران کرده و ۵۶۰ واحد مسکونی را غیرقابل سکونت کرده است.[۱۰۶] تا ۱۵ اکتبر، حدود ۱ میلیون نفر در غزه آواره شدند که بسیاری از آنها به دنبال تخلیه اجباری اسرائیل از شمال غزه گریختند.[۱۰۷][۱۰۸] به دلیل ادامه بمباران شدید اسرائیل در جنوب غزه، تعدادی از آوارگان شمال غزه به شهر غزه بازگشتند.[۱۰۹][۱۱۰] در ۱۹ اکتبر، دفتر امور بشردوستانه سازمان ملل اعلام کرد که ۹۸٫۰۰۰ خانه یا از هر ۴ خانه در غزه یک خانه در اثر بمباران اسرائیل ویران شده است.[۱۱۱] در ۲۱ اکتبر، UNRWA اعلام کرد که ۵۰۰٫۰۰۰ نفر در تأسیسات سازمان ملل پناه گرفته‌اند و شرایط «غیر قابل تحمل» شده است.[۱۱۲] تا پایان اکتبر این تعداد به بیش از ۶۷۰٫۰۰۰ نفر افزایش یافته بود.[۱۱۳] بسیاری دیگر در بیمارستان‌ها پناه گرفتند.[۱۱۴]

تا ۲۲ اکتبر، دفتر امور بشردوستانه سازمان ملل اعلام کرد که ۴۲ درصد از خانه‌ها در غزه ویران شده است.[۱۱۵] تا ۲۳ اکتبر، حدود ۱٫۴ میلیون نفر در غزه بی خانمان شده بودند.[۱۱۶] در ۳۰ اکتبر، صلیب سرخ اعلام کرد که بازسازی خانه‌ها و زیرساخت‌های ویران شده سال‌ها طول خواهد کشید.[۱۱۷] در ۲ نوامبر، آنروا اعلام کرد که ۵۰ ساختمان و دارایی آن از جمله چهار پناهگاه تحت تأثیر حملات اسرائیل قرار گرفته است.[۱۱۸] در ۶ نوامبر، روزنامه‌نگار الجزیره، هانی محمود، جنوب غزه را به عنوان یک اردوگاه کار اجباری بزرگ توصیف کرد.[۱۱۹] با تشدید جنگ در شهر غزه، ارتش اسرائیل یک فرصت روزانه چهار ساعته برای حرکت ساکنان به جنوب اعلام کرد که منجر به فرار هزاران نفر از شهر شد.[۱۲۰] در ۱۰ نوامبر، سخنگوی اسرائیل اعلام کرد که ۱۰۰۰۰۰ نفر در دو روز گذشته از شمال غزه گریخته‌اند.[۱۲۱] در ۱۱ نوامبر، یونیسف اعلام کرد که هزاران کودک در شمال غزه «به یک نخ آویزان شده‌اند.»[۱۲۲]

در ۸ ژانویه، الجزیره گزارش داد که فلسطینیان در غزه از وب سایت‌هایی مانند GoFundMe برای جمع‌آوری پول لازم برای ورود به مصر از طریق گذرگاه رفح استفاده می‌کنند.[۱۲۳] UNOCHA گزارش داد که در هر چادر ۱۵ نفر زندگی می‌کنند.[۱۲۴] در ۱۳ ژانویه، وزارت بهداشت غزه گزارش داد که زیرساخت‌های رفح در نقطه شکست خود قرار دارد و قادر به رسیدگی به تعداد زیادی از آوارگانی است که به آنجا گریخته بودند.[۱۲۵] فیلیپ لازارینی در ۱۷ ژانویه اظهار داشت: «شما صدها هزار نفر در خیابان زندگی می‌کنند که در این چادرهای پلاستیکی موقت زندگی می‌کنند و روی بتن می‌خوابند.»[۱۲۶] در ۲۴ ژانویه، اسرائیل دستور تخلیه منطقه وسیعی از خان یونس را صادر کرد که بر سه بیمارستان، ۲۴ پناهگاه سازمان ملل و بیش از ۵۰۰۰۰۰ نفر تأثیر گذاشت.[۱۲۷] در فوریه ۲۰۲۴، دفتر اطلاعات غزه اعلام کرد که ارتش اسرائیل عمداً خانه‌ها را به آتش می‌کشد.[۱۲۸]

ارتباطات

از زمان آغاز جنگ در ۷ اکتبر، غزه دچار خاموشی‌های متعدد ارتباطات شده است.[۱۲۹] حملات مستقیم اسرائیل به زیرساخت‌های مخابراتی، محاصره برق و کمبود سوخت باعث فروپاشی تقریباً کامل بزرگ‌ترین ارائه دهندگان شبکه تلفن همراه غزه شده است.[۱۳۰][۱۳۱][۱۳۲] عدم دسترسی به اینترنت، شهروندان غزه را از برقراری ارتباط با عزیزان، اطلاع از عملیات ارتش اسرائیل و شناسایی مناطقی که بیشتر در معرض بمباران قرار دارند و راه‌های فرار احتمالی را دچار مشکل کرده است.[۱۳۰] خاموشی‌ها همچنین خدمات اضطراری را با مشکل مواجه کرده است و مکان‌یابی و دسترسی به مجروحان بحرانی را دشوارتر کرده است،[۱۳۰] و همچنین مانع آژانس‌های کمک‌های بشردوستانه و خبرنگاران شده است.[۱۳۰]

در ۲۷ اکتبر، پس از تخریب دکل‌های ارتباطی پالتل در حمله اسرائیل، غزه تقریباً دچار قطعی کامل ارتباطات شد.[۱۳۳] این امر غزه را از هرگونه خدمات تلفن یا اینترنت منع کرد.[۱۳۴] در نتیجه، گروه‌های بشردوستانه، از جمله یونیسف، سازمان جهانی بهداشت، جمعیت هلال احمر فلسطین، پزشکان بدون مرز، کمیته خدمات دوستان آمریکایی، کمک‌های پزشکی برای فلسطینی‌ها و اکشن‌آید ارتباط خود را با کارکنان خود از دست دادند.[۱۳۵] جمعیت هلال احمر فلسطین اعلام کرد که مجروحان دیگر نمی‌توانند با شماره اورژانس غزه برای آمبولانس تماس بگیرند.[۱۳۶] هلال احمر اعلام کرد که به شدت نگران توانایی پزشکان برای ارائه مراقبت است و اعلام کرد که تمام ارتباطش با اتاق عمل و کارکنان غزه را از دست داده است.[۱۳۶] در ۲۸ اکتبر، ایلان ماسک پیشنهاد داد که گروه‌های بشردوستانه را با دسترسی استارلینک فراهم کند، اما شلومو کرهی اظهار داشت که اسرائیل با هر «وسیله ای که در اختیار دارد» با آن مبارزه خواهد کرد، زیرا حماس از آن برای فعالیت‌های تروریستی استفاده خواهد کرد.[۱۳۷][۱۳۸]

تأثیر بر کودکان

نوزاد زخمی در بیمارستان الشفا، ۱۱ اکتبر ۲۰۲۳

با توجه به اینکه بیش از ۴۰ درصد از جمعیت غزه ۱۴ سال یا کمتر هستند، کودکان به‌طور قابل توجهی تحت تأثیر حملات اسرائیل قرار گرفته‌اند.[۱۳۹] در ۱۳ نوامبر، یونیسف اعلام کرد که بیش از ۷۰۰٫۰۰۰ کودک در غزه آواره شده‌اند.[۱۴۰] جمعیت هلال احمر فلسطین اعلام کرد که کودکان آواره به دلیل قطعی برق، نبود وسایل اولیه اولیه و «صحنه‌های درد و ترس» در رنج هستند.[۱۴۱] کاترین ام. راسل، مدیر اجرایی یونیسف، در ۱۵ نوامبر از غزه بازدید کرد و گفت که بسیاری از کودکان زیر آوار مدفون شده‌اند و مراقبت‌های پزشکی ندارند.[۱۴۲] دکتر احمد الفراء، رئیس اطفال مجتمع پزشکی ناصر در خان یونس، اظهار داشت که به دلیل کمبود آب سالم، وی شاهد "جدی‌ترین اپیدمی گاستروانتریت " در میان کودکانی بود که تا به حال دیده بود.[۱۴۳] توبی فریکر، سخنگوی یونیسف گفت: «در حال حاضر هیچ جای امنی برای کودکان در سراسر نوار وجود ندارد.»[۱۴۴] صندوق نجات کودکان نشانه‌های جدی از مشکلات سلامت روان در میان کودکان غزه را گزارش کرد.[۱۴۵]

در ۲۲ نوامبر، یونیسف گزارش داد که کودکان بدون همراه شناسایی شده‌اند که خودشان از شمال به جنوب غزه تخلیه شده‌اند.[۱۴۶] در ۲۸ نوامبر، جیمز الدر، سخنگوی یونیسف، گفت که کودکان زخمی در فضای باز در پارکینگ‌ها و باغ‌ها پناه گرفته‌اند.[۱۴۷] الدر درگیری در غزه را «جنگ علیه کودکان» خواند.[۱۴۸] پزشکان هشدار دادند که کودکانی که از حملات هوایی اسرائیل جان سالم به در برده بودند، دچار ناتوانی و آسیب دائمی شدند.[۱۴۹] امدادگران اصطلاح WCNSF را ابداع کردند که به معنای کودک زخمی بدون خانواده زنده مانده است.[۱۴۹] اجساد برخی از کودکان مدفون در زیر آوار کشف نشده باقی مانده است.[۱۵۰] تا ۳ دسامبر، حدود ۶۱۵۰ کودک در این درگیری کشته شدند.[۱۵۱] در اواسط ماه دسامبر، وزارت بهداشت اعلام کرد که واکسن‌های کودکان تمام شده است که پیامدهای فاجعه‌باری خواهد داشت.[۱۵۲] مانیتور یورو-مد تخمین زد که حداقل ۲۵۰۰۰ کودک یک یا هر دو والدین خود را از دست داده‌اند.[۱۵۳] در ۱۹ دسامبر، سازمان ملل متحد اعلام کرد که غزه «خطرناک‌ترین مکان در جهان برای کودک بودن» است.[۱۵۴] تعداد کودکانی که در غزه طی دو ماه و نیم کشته شدند، بیشتر از مجموع کودکان کشته شده در تمام درگیری‌ها در سراسر جهان در سه سال گذشته بود.[۱۵۵]

واکنش‌ها

مقالهٔ اصلی: اتهام نسل‌کشی فلسطینیان

بسیاری از کارشناسان، سازمان‌ها و کشورها اقدامات اسرائیل علیه غزه را نسل‌کشی می‌دانند،[۱۵۶][۱۵۷][۱۵۸] با استفاده از جنبه‌های مختلف بحران انسانی به عنوان مدرک.[۱۵۹][۱۶۰][۱۶۱] در یک کنفرانس مطبوعاتی در آوریل ۲۰۲۴، ینس استولتنبرگ، رئیس ناتو گفت: «آنچه اکنون در غزه می‌بینیم یک فاجعه انسانی است.»[۱۶۲]

سازمان‌های کمک رسان

یک ویدیوی پزشکان بدون مرز که توسط اگنس کالامار، رئیس عفو بین‌الملل به اشتراک گذاشته شده است، می‌گوید: «این نابودی وحشیانه کل سیستم بهداشتی جمعیت فراتر از آن چیزی است که کمک‌های بشردوستانه می‌توانند برطرف کنند.»[۱۶۳] در ۴ دسامبر، رئیس صلیب سرخ، میرجانا اسپولیاریک ایگر، از نوار غزه بازدید کرد و اظهار داشت: «چیزهایی که من در آنجا دیدم فراتر از هر چیزی است که هر کسی باید در موقعیت توصیف باشد.»[۱۶۴] در ۱۰ دسامبر، بوشرا خالدی، کارشناس آکسفام، اظهار داشت که این وضعیت دیگر «فقط یک فاجعه نیست، بلکه آخرالزمانی است».[۱۶۵]


سازمان ملل

در ۲۷ اکتبر، مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ES-10/21 را به تصویب رساند که خواستار آتش‌بس بشردوستانه «فوری و پایدار» و توقف خصومت‌ها شد.

فیلیپ لازارینی، کمیسر اونروا وضعیت را «استخوان‌کننده» توصیف کرد و سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که «از کنترل خارج شده است».[۱۶۶][۱۶۷] در ۲۶ اکتبر، سازمان جهانی اعلام کرد که بحران انسانی و بهداشتی غزه «به ابعاد فاجعه بار رسیده است.»[۱۶۸] مارتین گریفیث، رئیس امور بشردوستانه سازمان ملل، بیان کرد که بحران انسانی در غزه بدترین بحرانی بود که او تا به حال در زندگی خود دیده بود و اظهار داشت: "من این را ساده نمی‌گویم. دهه ۲۰ که با خمرهای سرخ سروکار داشتید، و یادتان می‌آید که چقدر بد بود، کشتارها.[۱۶۹] گریفیث اظهار داشت که این بدترین اتفاق تاریخ بوده است زیرا بر خلاف سایر بحران‌های بشردوستانه، مردم غزه جایی برای فرار نداشتند.[۱۷۰] در ۸ نوامبر، ولکر ترک، مسئول حقوق بشر سازمان ملل متحد، گذرگاه رفح را «دروازی به سوی یک کابوس زنده» توصیف کرد.[۱۷۱]

در ۲۸ نوامبر، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت: «فاجعه انسانی در غزه روز به روز بدتر می‌شود.»[۱۷۲] در ۳ دسامبر، تدروس آدهانوم گبریسوس، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت از مجتمع پزشکی ناصر بازدید کرد، و اظهار داشت: «بیماران روی زمین مراقبت می‌شدند و از درد فریاد می‌زدند… نمی‌توانم کلماتی به اندازه کافی قوی پیدا کنم که نگرانی خود را نسبت به آنچه ما ابراز کنیم. شاهد هستیم.»[۱۷۳] در ۶ دسامبر، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، ماده ۹۹ منشور سازمان ملل را مورد استناد قرار داد و گفت: «ما با خطر شدید فروپاشی سیستم بشردوستانه روبرو هستیم. "[۱۷۴][۱۷۵] مشترک بیش از ۲۰ سازمان ملل متحد و سازمان بشردوستانه، این بحران را «در میان بدترین‌هایی که شاهد آن بوده‌ایم» توصیف کرد.

اسرائیلی‌ها

گیورا ایلند وضعیت اسرائیل را با وضعیت ایالات متحده پس از پرل هاربر مقایسه کرد.[۱۷۶] او استدلال کرد که اگر اسرائیل بخواهد حماس را خلع سلاح کند، «چاره‌ای ندارد» جز اینکه غزه را به مکانی تبدیل کند که «زندگی در آن به‌طور موقت یا دائم غیرممکن باشد».[۱۷۷][۱۷۶] به گفته وی، این «برنامه انتقام» نبود، بلکه راهی برای بازگرداندن گروگان‌ها بود.[۱۷۸] در مقاله ای در یدیعوت آحارونوت در ۱۹ نوامبر، ایلند نوشت که اسرائیل نباید روایتی از ایالات متحده را اتخاذ کند که به اسرائیل اجازه می‌دهد فقط علیه شبه نظامیان بجنگد.[۱۷۹] زوی بارئل در نوشتن برای هاآرتس استدلال کرد که بحران انسانی یک سلاح نظامی اسرائیلی است که می‌تواند به عنوان ابزار چانه زنی مورد استفاده قرار گیرد.[۱۸۰] در یک سخنرانی که توسط کانال کنست ارسال شد، MK تالی گوتلیو اظهار داشت: «بدون گرسنگی و تشنگی در میان مردم غزه، ما نمی‌توانیم همکار جذب کنیم».[۱۸۱]

غسان علیان، رئیس COGAT، اظهار داشت: «با حیوانات انسان‌نما برخورد می‌شود. اسرائیل غزه را محاصره کامل کرده است، بدون برق، بدون آب، فقط خسارت. شما جهنم می‌خواستید، به جهنم خواهید رسید.»[۱۸۲] در ژانویه ۲۰۲۴، یکی از نمایندگان COGAT وجود قحطی در غزه را تکذیب کرد و گفت: «فراموش نکنید که این یک جمعیت عرب غزه است که DNA آنها احتکار می‌شود، مطمئناً در مورد غذا.»[۱۸۳] نتانیاهو اظهار داشت که اسرائیل به «حداقل» کمک به غزه اجازه می‌دهد و مدعی شد که این از یک بحران انسانی جلوگیری می‌کند.[۱۸۴]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Ioanes, Ellen (14 October 2023). "Gaza's spiraling humanitarian crisis, explained". Vox. Archived from the original on 14 October 2023. Retrieved 16 October 2023.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Marsi, Federica (14 October 2023). "Gaza doctors warn of a humanitarian catastrophe after Israeli attacks". Al Jazeera. Archived from the original on 14 October 2023. Retrieved 25 October 2023.
  3. ↑ Gottbrath, Laurin-Whitney. "Gaza "fast becoming hell hole" on "brink of collapse" amid Israel strikes: UN". Axios. Archived from the original on 16 October 2023. Retrieved 16 October 2023.
  4. ↑ Mellen, Ruby; Chen, Szu Yu (26 October 2023). "See how Israel's siege has plunged Gaza into darkness and isolation". The Washington Post. Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 27 October 2023.
  5. ↑ "Gaza war inflicts catastrophic damage on infrastructure and economy". Reuters. 21 November 2023. {{cite news}}: |archive-url= requires |url= (help); Unknown parameter |rl= ignored (help)
  6. ↑ Al-Mughrabi, Nidal (6 November 2023). "Gaza death toll tops 10,000; UN calls it a children's graveyard". Reuters. Archived from the original on 7 November 2023. Retrieved 8 November 2023.
  7. ↑ "UN says Gaza becoming". BBC News. 6 November 2023. Archived from the original on 7 November 2023. Retrieved 7 November 2023.
  8. ↑ "UN chief: Gaza has become 'graveyard for kids'; Israeli envoy calls for him to resign". The Times of Israel. Archived from the original on 8 November 2023. Retrieved 8 November 2023.
  9. ↑ Nichols, Michelle. "UN chief says Gaza becoming a 'graveyard for children'". Reuters. Archived from the original on 11 November 2023. Retrieved 6 November 2023.
  10. ↑ Abdulrahim, Raja (18 November 2023). "The War Turns Gaza Into a 'Graveyard' for Children". The New York Times. Archived from the original on 22 November 2023. Retrieved 19 November 2023.
  11. ↑ Suter, Tara. "Gaza conditions worse than ever, USAID chief says". The Hill. Retrieved 8 June 2024.
  12. ↑ Doctors w/o Borders [@MSF_USA] (20 October 2023). "You need that fuel to run generators for life-saving medical equipment.' There is a lack of painkillers. Access to supplies means life or death at this point. We're deeply concerned for the fate of everyone in Gaza right now" (Tweet). Retrieved 20 October 2023 – via Twitter.
  13. ↑ "'The world must do more' for Gaza, 5 UN agencies say". UN News. 21 October 2023. Archived from the original on 21 October 2023. Retrieved 22 October 2023.
  14. ↑ Uras, Umut; Shankar, Priyanka; Gadzo, Mersiha. "Red Cross president says 'shocked by the intolerable level of human suffering'". Al Jazeera. Archived from the original on 28 October 2023. Retrieved 28 October 2023.
  15. ↑ Stepansky, Joseph; Najjar, Farah. "'We have fallen off a precipice', UN human rights chief says". Al Jazeera. Archived from the original on 21 November 2023. Retrieved 8 November 2023.
  16. ↑ Jobain, Najib; Kullab, Samya; Nessman, Ravi (19 October 2023). "Palestinians trapped in Gaza find nowhere is safe during Israel's relentless bombing". Associated Press. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 19 October 2023.
  17. ↑ Jobain, Najib; Debre, Isabel; Lee, Matthew (18 October 2023). "Gaza's doctors struggle to save hospital blast survivors as Middle East rage grows". Associated Press. Archived from the original on 18 October 2023. Retrieved 18 October 2023.
  18. ↑ Siddiqui, Usaid; Mohamed, Hamza; Uras, Umut; Ibrahim, Arwa. "UN update on humanitarian needs after 'limited shipment'". Al Jazeera. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 22 October 2023.
  19. ↑ Srivastava, Mehul; Khaled, Mai; Saleh, Heba (21 October 2023). "Small aid convoy reaches Gaza after Hamas releases two hostages". Financial Times. Archived from the original on 23 October 2023. Retrieved 21 October 2023.
  20. ↑ Stepansky, Joseph; Najjar, Farah; Ibrahim, Arwa. "Buying bread a struggle for Gaza residents". Al Jazeera. Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  21. ↑ Reals, Tucker (8 November 2023). "Israel-Hamas war leaves thousands of Palestinians in Gaza facing "death by starvation," aid group warns". CBS News. Archived from the original on 9 November 2023. Retrieved 9 November 2023.
  22. ↑ Siddiqui, Usaid; Pietromarchi, Virginia (11 November 2023). "'Heart-wrenching': UN food agency warns of starvation in Gaza". Al Jazeera. Archived from the original on 21 November 2023. Retrieved 11 November 2023.
  23. ↑ Vinall, Frances. "'Immediate possibility of starvation' in Gaza, World Food Program says". The Washington Post. Archived from the original on 17 November 2023. Retrieved 18 November 2023.
  24. ↑ Oshin, Olafimihan (26 November 2023). "Cindy McCain says Gaza 'on the brink of famine'". The Hill. Archived from the original on 27 November 2023. Retrieved 28 November 2023.
  25. ↑ Berger, Miriam. "Aid is trickling in, but Gaza still grows hungrier". The Washington Post. Archived from the original on 1 December 2023. Retrieved 1 December 2023.
  26. ↑ Isaac, Lindsay (7 December 2023). "Gaza experiencing "alarming levels" of hunger, UN agency warns". CNN. Archived from the original on 7 December 2023. Retrieved 7 December 2023.
  27. ↑ Balousha, Hazem. "Aid groups warn of starvation in Gaza after U.S. vetoes cease-fire call". The Washington Post. Archived from the original on 25 January 2024. Retrieved 10 December 2023.
  28. ↑ "Israel: Starvation Used as Weapon of War in Gaza". Human Rights Watch. 18 December 2023. Archived from the original on 1 March 2024.
  29. ↑ Nolen, Stephanie (11 January 2024). "Looming Starvation in Gaza Shows Resurgence of Civilian Sieges in Warfare". The New York Times. Archived from the original on 1 March 2024. Retrieved 14 January 2024.
  30. ↑ Stack, Liam; Gupta, Gaya; Abu Bakr, Bashir (January 2024). "Half of Gazans Are at Risk of Starving, U.N. Warns". The New York Times. Archived from the original on 18 January 2024. Retrieved 3 January 2024.
  31. ↑ Chotiner, Isaac (3 January 2024). "Gaza Is Starving". The New Yorker. Archived from the original on 29 February 2024. Retrieved 4 January 2024.
  32. ↑ "Action Against Hunger calls for permanent ceasefire in Gaza". ReliefWeb. Action Against Hunger. 2 December 2023. Archived from the original on 1 March 2024. Retrieved 5 January 2024.
  33. ↑ Weiss, Mark. "Israel-Gaza war: Thousands take part in solidarity strike with hostages as fighting continues". The Irish Times. Archived from the original on 13 February 2024. Retrieved 15 January 2024.
  34. ↑ Guterres, António. "Secretary-General's statement to the press on the Middle East". United Nations. Archived from the original on 21 February 2024. Retrieved 16 January 2024.
  35. ↑ "Statement by UNICEF on the risk of famine in the Gaza Strip". UNICEF. Archived from the original on 9 January 2024. Retrieved 23 December 2023.
  36. ↑ "Summary of events in Gaza". Archived from the original on 9 April 2024. Retrieved 13 February 2024.
  37. ↑ McKernan, Bethan (17 October 2023). "Fears grow people are dehydrating to death in Gaza as clean water runs out". The Guardian. Archived from the original on 17 October 2023. Retrieved 17 October 2023.
  38. ↑ "Palestinians rush to buy food and struggle under strikes as Israel readies possible ground operation". Associated Press. 12 October 2023. Archived from the original on 12 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
  39. ↑ "Water a 'matter of life and death' for Gaza after Israeli siege, says UN". Al Jazeera. 14 October 2023. Archived from the original on 14 October 2023. Retrieved 15 October 2023.
  40. ↑ "UNRWA Commissioner-General Philippe Lazzarini Remarks on the Situation in the Gaza Strip". UNRWA (به انگلیسی). 15 October 2023. Archived from -remarks -situation-gaza-strip the original on 15 October 2023. Retrieved 15 October 2023. {{cite web}}: Check |url= value (help)
  41. ↑
  42. ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ Khaled, Mai; Kerr, Simeon (16 October 2023). "Gaza water supplies dwindle as Israel lays siege to strip". Financial Times. Archived from the original on 17 October 2023. Retrieved 16 October 2023. Israel said on Sunday it had reopened some water lines into Gaza, but the supplies cannot be pumped without fuel, which is running out after Israel blocked supplies into the strip.
  43. ↑
  44. ↑ "Hamas says Gaza water still cut off; Israel says some provided in south". Reuters. 16 October 2023. Archived from the original on 16 October 2023. Retrieved 16 October 2023.
  45. ↑ Al-Mughrabi, Nidal (16 October 2023). "In Gaza, people resort to drinking salty water, garbage piles up". Reuters. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 16 October 2023.
  46. ↑ Wilson, Rachel; Oliver, Mark; Newman, Alex. "Gaza's limited water access, mapped". CNN. Archived from the original on 18 October 2023. Retrieved 18 October 2023.
  47. ↑ McKernan, Bethan (17 October 2023). "Fears grow people are dehydrating to death in Gaza as clean water runs out". The Guardian. Archived from the original on 17 October 2023. Retrieved 17 October 2023.
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ Reed, John; Zilber, Neri; Khaled, Mai; Politi, James. "Joe Biden warns Israel to avoid 9/11 'mistakes'". Financial Times. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 19 October 2023.
  49. ↑ Chao, Deng. "With Power Supplies Cut Off, Palestinians Rely on Solar Energy". The Wall Street Journal. Archived from the original on 26 October 2023. Retrieved 26 October 2023.
  50. ↑ Alsaafin, Linah; Varshalomidze, Tamila; Osgood, Brian (8 February 2024). "13 Palestinians killed while fetching water as Israeli air strikes hit Gaza city". Al Jazeera. Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 10 February 2024.
  51. ↑ "More than 700 million litres of wastewater leaked into Gaza City streets: Municipality". Al Jazeera. Archived from the original on 13 February 2024. Retrieved 13 February 2024.
  52. ↑ "UNRWA says one quarter of Gaza's wells have been destroyed". Al Jazeera. Archived from the original on 29 February 2024. Retrieved 29 February 2024.
  53. ↑ Martina, Maurizio. "Gaza: In a briefing to the UN Security Council, FAO calls for immediate cessation of hostilities and restoration of humanitarian space to eliminate the risk of famine". United Nations. Archived from the original on 1 March 2024. Retrieved 29 February 2024.
  54. ↑ "'All Gaza citizens are drinking unsafe water'". Al Jazeera. Archived from the original on 1 May 2024. Retrieved 1 May 2024.
  55. ↑ Zhang, Sharon (13 May 2024). "Oxfam Report: Conditions "Ripe" for Cholera, Hepatitis A Outbreak in Gaza". truthout. Archived from the original on 20 May 2024. Retrieved 20 May 2024.
  56. ↑ "Hostilities in the Gaza Strip and Israel Flash Update #170". OCHA. United Nations. 24 May 2024. Archived from the original on 4 June 2024. Retrieved 4 June 2024.
  57. ↑ "UNICEF Says Deal Agreed With Israel To Boost Gaza Water Supply". Barron's. Agence France Presse. Retrieved 6 July 2024.
  58. ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ ۵۸٫۲ ۵۸٫۳ Marsi, Federica. "Gaza's next big threat: Cholera, infectious diseases amid Israeli blockade". Al Jazeera. Archived from the original on 21 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  59. ↑ ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ "Overcrowding, poor sanitation breeding disease in Gaza: Doctors". Al Jazeera. Archived from the original on 26 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  60. ↑ Yazbek, Hiba (24 October 2023). "Israel-Hamas War U.N. Secretary General Calls for Cease-Fire as Israel Intensifies Airstrikes". The New York Times. Archived from the original on 26 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  61. ↑ Paddison, Laura; Marsh, Rene (24 October 2023). "Gazans forced to drink dirty, salty water as the fuel needed to run water systems runs out". CNN. Archived from the original on 25 October 2023. Retrieved 25 October 2023.
  62. ↑ Alsaafin, Linah; Amra, Ashraf. "'Terrifying': Gaza kidney patients face dialysis crisis at packed hospitals". Al Jazeera. Archived from the original on 25 October 2023. Retrieved 25 October 2023.
  63. ↑ Mousa, Aseel. "Displaced Palestinians in overcrowded UN schools face outbreak of disease". Al Jazeera. Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 27 October 2023.
  64. ↑ Cullinan, Meril (27 October 2023). "Gaza: Water and Sanitation Crisis Grows" (به انگلیسی). Archived from the original on 2 November 2023. Retrieved 2 November 2023.
  65. ↑ "Disabled in Gaza suffering disproportionate harm, aid groups warn". Al Jazeera. Archived from the original on 21 November 2023. Retrieved 6 November 2023.
  66. ↑ "Diseases reported in crowded Gaza shelters". Al Jazeera. Archived from the original on 15 December 2023. Retrieved 6 November 2023.
  67. ↑ Lodhi, Areesha. "How bad is Gaza's disease outbreak amid the Israel war?". Al Jazeera. Archived from the original on 10 November 2023. Retrieved 10 November 2023.
  68. ↑ "Accumulation of waste leading to insect infestation: UN". Al Jazeera. Archived from the original on 21 November 2023. Retrieved 11 November 2023.
  69. ↑ Harouda, Ameera; Abi-Habib, Maria; Abu Bakr, Bashir (6 November 2023). "As Gaza Hospitals Collapse, Medical Workers Face the Hardest Choices". The New York Times. Archived from the original on 11 November 2023. Retrieved 12 November 2023.
  70. ↑ "Children in Gaza 'developing severe trauma' after 16 days of bombing". The Guardian. 15 October 2023. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 10 November 2023.
  71. ↑ "'Massive stress' on Gaza children struggling to cope with attacks". Al Jazeera. Archived from the original on 15 December 2023. Retrieved 6 November 2023.
  72. ↑ "WHO Director-General's remarks at the Informal Plenary Meeting of the United Nations General Assembly – 17 November 2023". World Health Organization. Archived from the original on 17 November 2023. Retrieved 17 November 2023.
  73. ↑ "Hostilities in the Gaza Strip and Israel Flash Update #88". ReliefWeb. UNOCHA. 10 January 2024. Archived from the original on 1 March 2024. Retrieved 10 January 2024.
  74. ↑ "Israelis 'purposely bomb by night for psychological effect': Doctor". Al Jazeera. Archived from the original on 16 March 2024. Retrieved 16 March 2024.
  75. ↑ Browne, Grace (24 October 2023). "'The whole health system is collapsing around us.' Doctors say Gaza is on the brink". Wired. Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  76. ↑ "Gaza hospital generators to run out of fuel in 48 hours: Health Ministry". Al Jazeera. Archived from the original on 24 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  77. ↑ "3 premature babies die at Al-Shifa Hospital: Doctor". ABC News. Archived from the original on 1 March 2024. Retrieved 18 November 2023.
  78. ↑ Magdy, Samy; Shurafa, Wafaa; Kullab, Samya. "Dwindling fuel supplies for Gaza's hospital generators put premature babies in incubators at risk". ABC News. Archived from the original on 23 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  79. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Healthcare destroyed وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  80. ↑ "Gaza war inflicts catastrophic damage on infrastructure and economy". Reuters. Archived from the original on 17 November 2023. Retrieved 18 November 2023.
  81. ↑ "Gaza medics say Israel targeting ambulances, health facilities". Al Jazeera. 12 October 2023. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
  82. ↑ "Healthcare system in Gaza has 'totally collapsed'". The Peninsula Qatar. 24 October 2023. Archived from the original on 25 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  83. ↑ "Nearly 600 attacks on healthcare in Gaza and West Bank since war began: WHO". UN News. United Nations. 5 January 2024. Archived from the original on 29 February 2024. Retrieved 5 January 2024.
  84. ↑ "WHO and partners bring fuel to Al-Shifa, as remaining hospitals in Gaza face growing threats". World Health Organization. Archived from the original on 29 February 2024. Retrieved 25 January 2024.
  85. ↑ Tétrault-Farber, Gabrielle (26 January 2024). "Deadly attacks on Gaza, cold weather making it 'uninhabitable' - U.N." Reuters. Archived from the original on 23 June 2024. Retrieved 27 January 2024.
  86. ↑ "With Nasser hospital out of commission, people in southern Gaza run out of healthcare options". Doctors Without Borders. Archived from the original on 7 February 2024. Retrieved 31 January 2024.
  87. ↑ Abdulrahim, Raja (15 October 2023). "Gaza's Hospitals Face 'Impossible' Choices With Israel Evacuation Order". The New York Times. Archived from the original on 26 October 2023. Retrieved 25 October 2023.
  88. ↑ Jobain, Najib; Kullab, Samya (15 October 2023). "UN shelters in besieged Gaza run out of water as Israeli ground offensive looms". PBS NewsHour. Archived from the original on 15 October 2023. Retrieved 15 October 2023.
  89. ↑ "Wounded in northern Gaza risk dying 'in hours': MSF". Al Jazeera. Archived from the original on 21 October 2023. Retrieved 20 October 2023.
  90. ↑ PalestineRCS [@PalestineRCS] (20 October 2023). "Urgent Appeal PRCS faces an imminent threat. The IOF demands the evacuation of Al-Quds Hospital, a sanctuary for over 400 patients and around 12,000 displaced civilians. We call the international community to act urgently, averting another catastrophe like Al-Ahli Hospital" (Tweet). Retrieved 20 October 2023 – via Twitter.
  91. ↑ Ratcliffe, Rebecca (29 October 2023). "Israel-Hamas war live: Palestinian Red Crescent says Israel has ordered immediate evacuation of Gaza's al-Quds hospital". The Guardian. Archived from the original on 29 October 2023. Retrieved 29 October 2023.
  92. ↑ ElSayed, Youmna (29 October 2023). "Windows of Al-Quds Hospital shattered, smoke everywhere". Al Jazeera. Archived from the original on 30 October 2023. Retrieved 30 October 2023.
  93. ↑ "Patients forcibly evicted from hospitals facing 'inevitable death': Minister". Al Jazeera. 12 November 2023. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 12 November 2023.
  94. ↑ Berger, Miriam. "Communications could go out this week, Palestinian official says; health care on the brink". The Washington Post. Archived from the original on 12 November 2023. Retrieved 12 November 2023.
  95. ↑ Yazbek, Hiba (13 November 2023). "Fighting disrupts an evacuation effort at Al-Quds Hospital". The New York Times. Archived from the original on 15 November 2023. Retrieved 15 November 2023.
  96. ↑ Farge, Emma. "WHO: planning under way to evacuate three Gaza hospitals". Reuters. Archived from the original on 1 December 2023. Retrieved 21 November 2023.
  97. ↑ "Four dead in hospital transfer to Khan Younis, says doctor". Al Jazeera. 23 November 2023. Archived from the original on 16 December 2023. Retrieved 23 November 2023.
  98. ↑ "A spokesperson for the International Committee of the Red Cross has told Al Jazeera that its staff were fired upon while trying to deliver humanitarian support in northern Gaza". The Guardian. Archived from the original on 29 February 2024. Retrieved 23 November 2023.
  99. ↑ "Al-Shifa Hospital director reportedly arrested by IDF while evacuating. Here's the latest". CNN. 23 November 2023. Archived from the original on 15 December 2023. Retrieved 23 November 2023.
  100. ↑ Bicer, Aysu; Arslan, Muhammet Ikbal. "WHO may have unwittingly, knowingly facilitated Israel's kidnapping of medical staff from Al-Shifa hospital in Gaza: Rights group". The Muslim News. Archived from the original on 16 December 2023. Retrieved 25 November 2023.
  101. ↑ "Gaza health official says Israel has ordered staff at Indonesian Hospital in north to evacuate". Times of Israel. Associated Press. Archived from the original on 6 December 2023. Retrieved 23 November 2023.
  102. ↑ "Al Jazeera is reporting that the Indonesia hospital in Gaza has been evacuated". The Guardian. Archived from the original on 17 December 2023. Retrieved 23 November 2023.
  103. ↑ Farge, Emma. "UN agencies hope truce will allow aid to flow to northern Gaza". Reuters. Archived from the original on 7 December 2023. Retrieved 25 November 2023.
  104. ↑ "UN agencies hope truce will allow aid into northern Gaza". Al Jazeera. Archived from the original on 17 February 2024. Retrieved 25 November 2023.
  105. ↑ Joabin, Najib; Shurafa, Wafaa; Chehayeb, Kareem (6 November 2023). "Gaza has lost telecom contact again, while Israel's military says it has surrounded Gaza City". AP News. Archived from the original on 5 November 2023. Retrieved 6 November 2023.
  106. ↑ "Palestinians rush to buy food and struggle under strikes as Israel readies possible ground operation". Associated Press. 12 October 2023. Archived from the original on 12 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
  107. ↑ Yaghi, Mai; Deshmukh, Jay. "One Million Gazans Displaced As Israel Readies For Ground Attack". Barron's. Archived from the original on 16 October 2023. Retrieved 16 October 2023.
  108. ↑ "UNRWA Commissioner-General Philippe Lazzarini Remarks On The Situation In The Gaza Strip". UNRWA. Archived from -remarks -situation-gaza-strip the original on 15 October 2023. Retrieved 15 October 2023. {{cite web}}: Check |url= value (help)
  109. ↑ UNRWA [@UNRWA] (18 October 2023). "Heavy Israeli Forces' bombardments from air, sea & land have continued. Israeli Air Forces continued to strike southern areas despite the directive for people in #Gaza to move south. Water remains a key issue – people will start dying without water" (Tweet). Retrieved 19 October 2023 – via Twitter.
  110. ↑ Al Jazeera English [@AJEnglish] (18 October 2023). "'If we're going to die, we're going to die with dignity in our homes.' Al Jazeera's @YoumnaElSayed17 filmed her family's journey back to their home in Gaza City, after heeding Israel's earlier warning for Palestinians to leave northern Gaza" (Tweet). Retrieved 19 October 2023 – via Twitter.
  111. ↑ "Gaza grapples with devastation, shortages as volunteers struggle to deliver aid". EFE. 19 October 2023. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 19 October 2023.
  112. ↑ "UNRWA chief underscores duty to protect civilians at all times". UN News. 21 October 2023. Archived from the original on 21 October 2023. Retrieved 21 October 2023.
  113. ↑ "Gaza incursion will 'continue and intensify,' IDF says" (به انگلیسی). NBC News. 31 October 2023. Archived from the original on 2 November 2023. Retrieved 2 November 2023.
  114. ↑ "'Worse than horror': Gazans flee war with nowhere to go". The Washington Post. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 22 October 2023.
  115. ↑ Hasan, Jennifer. "Trickle of aid to Gaza not enough, U.N. says, as IDF plans more airstrikes". The Washington Post. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 22 October 2023.
  116. ↑ Mohamed, Yusri (23 October 2023). "Third aid convoy enters Gaza, UN warns fuel about to run out". Reuters. Archived from the original on 23 October 2023. Retrieved 24 October 2023.
  117. ↑ "'Homes will take years to rebuild': Red Cross". Al Jazeera. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 30 October 2023.
  118. ↑ "UNRWA says four shelters damaged in Gaza in last 24 hours". Al Jazeera. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 2 November 2023.
  119. ↑ Mahmoud, Hani. "'Southern Gaza turning into a large concentration camp'". Al Jazeera. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 6 November 2023.
  120. ↑ Beaumont, Peter (8 November 2023). "We can't ignore these people': huge surge in numbers fleeing Gaza City". The Guardian. Archived from the original on 8 November 2023. Retrieved 8 November 2023.
  121. ↑ "Israel says more than 100,000 Palestinians have fled southwards". Al Jazeera. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 11 November 2023.
  122. ↑ "UN says lives of children in Gaza 'hanging on by a thread'". Al Jazeera. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 11 November 2023.
  123. ↑ "Some in Gaza are resorting to fundraising platforms to leave". Al Jazeera. Retrieved 9 January 2024.
  124. ↑ "Hostilities in the Gaza Strip and Israel Flash Update #88". ReliefWeb. UNOCHA. 10 January 2024. Archived from the original on 1 March 2024. Retrieved 10 January 2024.
  125. ↑ Zaanoun, Adel. "Israel-Hamas War Enters 100th Day As Netanyahu Vows 'No One Will Stop Us'". Barron's. Archived from the original on 14 January 2024. Retrieved 14 January 2024.
  126. ↑ "UN Agency Chief Warns Of Bleak Post-war Future For Gazans". Barron's. Archived from the original on 18 January 2024. Retrieved 18 January 2024.
  127. ↑ Kim, Victoria (24 January 2024). "Israel Orders Evacuation of Packed Gaza Area With 2 Major Hospitals". The New York Times. Archived from the original on 23 February 2024. Retrieved 25 January 2024.
  128. ↑ "Israeli forces set fire to 3,000 housing units: Gaza media office". Al Jazeera. Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 10 February 2024.
  129. ↑ Rasgon, Adam (13 March 2024). "These Workers Are Risking Their Lives to Restore Gaza's Phone Network". The New York Times. Retrieved 18 March 2024.
  130. ↑ ۱۳۰٫۰ ۱۳۰٫۱ ۱۳۰٫۲ ۱۳۰٫۳ Español, Marc (2024-01-29). "The Egyptians who have sent more than 130,000 digital cell phone cards to Gaza to defy blackouts". EL PAÍS English (به انگلیسی). Retrieved 2024-03-20.
  131. ↑ Aly, Rasha (2023-12-17). "Palestinians in Gaza using eSim cards to get around communications blackout". The Guardian (به انگلیسی). ISSN 0261-3077. Retrieved 2024-03-19.
  132. ↑ Vo, Lam Thuy (2023-11-07). "'Let Me Tell Them Goodbye Before They Get Killed': How eSIM Cards Are Connecting Palestinian Families – The Markup". themarkup.org (به انگلیسی). Retrieved 2024-03-19.
  133. ↑ Burgess, Matt. "The Destruction of Gaza's Internet Is Complete". Wired. Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 28 October 2023.
  134. ↑ "Near-total internet and cellular blackout hits Gaza as Israel ramps up strikes". NBC News. 27 October 2023. Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 28 October 2023.
  135. ↑ "What aid groups have lost contact with Gaza staff?". Al Jazeera. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 28 October 2023.
  136. ↑ ۱۳۶٫۰ ۱۳۶٫۱ "Internet, Phone Network Cut Across Gaza". Barron's. Archived from the original on 28 October 2023. Retrieved 28 October 2023.
  137. ↑ Ruhiyyih Ewing, Giselle (28 October 2023). "Musk says Starlink will support connectivity to aid organizations in Gaza". Politico. Archived from the original on 28 October 2023. Retrieved 28 October 2023.
  138. ↑ "Israeli official says will fight Starlink's deployment in Gaza". Al Jazeera. Archived from the original on 18 November 2023. Retrieved 28 October 2023.
  139. ↑ Kekatos, Mary. "Why women, children are disproportionately impacted by the conflict in Gaza: Experts". ABC News. Retrieved 19 November 2023.
  140. ↑ "In Gaza, more than 700,000 children have been displaced - forced to leave everything behind". X post by UNICEF. UNICEF. Retrieved 13 November 2023.
  141. ↑ "PRCS tries to 'alleviate suffering of displaced children'". Al Jazeera. Archived from the original on 16 December 2023. Retrieved 12 November 2023.
  142. ↑ "First Person: UNICEF chief in Gaza visit, bears witness to grave violations against children". UN News. United Nations. 15 November 2023. Archived from the original on 30 November 2023. Retrieved 15 November 2023.
  143. ↑ "Overcrowding at hospitals grows as more move south". Al Jazeera. Archived from the original on 3 March 2024. Retrieved 16 November 2023.
  144. ↑ "'No place safe for children in Gaza': UNICEF". Al Jazeera. Archived from the original on 16 March 2024. Retrieved 12 November 2023.
  145. ↑ "Children's Mental Health In Gaza Pushed Beyond Breaking Point After Nearly A Month Of Siege And Bombardment". Save the Children. Archived from the original on 29 February 2024. Retrieved 19 November 2023.
  146. ↑ Russell, Catherine. "UNICEF Executive Director Catherine Russell's remarks at the UN Security Council briefing on the protection of children in Gaza". UNICEF. Archived from the original on 7 March 2024. Retrieved 27 November 2023.
  147. ↑ Arslan, Muhammet İkbal. "Situation in Gaza 'worse than I imagined': UNICEF spokesperson tells Anadolu". Anadolu Agency. Archived from the original on 5 December 2023. Retrieved 29 November 2023.
  148. ↑ "UN official describes 'immense relief' as water, food arrive in north Gaza amid truce". CBC. Reuters. Archived from the original on 12 December 2023. Retrieved 29 November 2023.
  149. ↑ ۱۴۹٫۰ ۱۴۹٫۱ Khaled, Mai; Saleh, Heba. "Gaza's children fight to survive amid wreckage of Israel-Hamas war". Financial Times. Retrieved 30 November 2023.
  150. ↑ Natour, Rhana (28 November 2023). "These Palestinian boys received life-saving surgery in the US. An Israeli airstrike killed them in their home". The Guardian. Archived from the original on 15 May 2024. Retrieved 30 November 2023.
  151. ↑ Pietromarchi, Virginia; Quillen, Stephen (3 December 2023). "WATCH: Palestinian boy's farewell to brother killed in Israeli air raid". Al Jazeera. Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 3 December 2023.
  152. ↑ "Gaza health ministry says out of children's vaccines". France24. 13 December 2023. Archived from the original on 7 April 2024. Retrieved 13 December 2023.
  153. ↑ "Over 10,000 infants and children killed in Israel's Gaza genocide, hundreds of whom are trapped beneath debris". Euro-Med Monitor. 9 December 2023. Archived from the original on 25 June 2024. Retrieved 13 December 2023.
  154. ↑ "'Ten weeks of hell' for children in Gaza: UNICEF". UN News. United Nations. 19 December 2023. Retrieved 20 December 2023.
  155. ↑ Johnston, Nicole. "Israel-Hamas war: The impossible conditions for children born into conflict". Sky News. Retrieved 25 December 2023.
  156. ↑ Shaw, Martin (3 January 2024). "Inescapably Genocidal". Journal of Genocide Research: 1–5. doi:10.1080/14623528.2023.2300555.
  157. ↑ Levene, Mark (21 January 2024). "Gaza 2023: Words Matter, Lives Matter More". Journal of Genocide Research: 1–7. doi:10.1080/14623528.2024.2301866.
  158. ↑ "South Africa's ICJ Case Against Israel Backed by Over 1,000 Organizations". The Palestine Chronicle. 10 January 2024. Archived from the original on 12 January 2024. Retrieved 13 January 2024.
  159. ↑ "Israel Not Complying with World Court Order in Genocide Case". Human Rights Watch. 26 February 2024. Archived from the original on 27 February 2024.
  160. ↑ "Israel defying ICJ ruling to prevent genocide by failing to allow adequate humanitarian aid to reach Gaza". Amnesty International. 26 February 2024. Archived from the original on 27 February 2024.
  161. ↑ Lakhani, Nina (27 February 2024). "Israel is deliberately starving Palestinians, UN rights expert says". The Guardian. Archived from the original on 28 February 2024.
  162. ↑ "Press conference by NATO Secretary General Jens Stoltenberg during the meetings of NATO Ministers of Foreign Affairs in Brussels". North Atlantic Treaty Organization. Retrieved 12 April 2024.
  163. ↑ @AgnesCallamard. "This brutal annihilation of an entire population's health system stretches beyond what humanitarian aid can fix. Doctors can't stop bombs" (Tweet) – via Twitter. Missing or empty |date= (الگو:Cite tweet)
  164. ↑ "Red Cross Chief Arrives In Gaza, Calls For Political Solution". Barron's. 4 December 2023. Archived from the original on 5 February 2024. Retrieved 5 December 2023.
  165. ↑ "Israeli forces battle Palestinian militants in south Gaza". France 24. 10 December 2023. Archived from the original on 18 January 2024. Retrieved 10 December 2023.
  166. ↑ Reed, John; Mehul, Srivastava (13 October 2023). "Residents flee Gaza City as Israel tells 1.1mn to leave". Financial Times. Archived from the original on 13 October 2023. Retrieved 13 October 2023.
  167. ↑ "Israel-Hamas war live: Biden in Israel, anger over Gaza hospital attack". Al Jazeera. 17 October 2023. Archived from the original on 18 October 2023. Retrieved 18 October 2023.
  168. ↑ WHO Regional Office for the Eastern Mediterranean [@WHOEMRO] (26 October 2023). "'The humanitarian and health crisis in Gaza has reached catastrophic proportions. It is our moral duty, an imperative that transcends political boundaries, to demand unobstructed access for delivering life-saving aid.' – Dr Ahmed Al-Mandhari, @WHOEMRO Regional Director" (Tweet). Retrieved 26 October 2023 – via Twitter.
  169. ↑ Amanpour, Christiane (21 November 2023). "UN calls for ceasefire but would welcome shorter pause to get more aid into Gaza, relief chief says". CNN. Retrieved 23 November 2023.
  170. ↑ Mance, Henry. "UN aid chief Martin Griffiths: 'The war in Gaza isn't halfway through'". Financial Times. Retrieved 18 December 2023.
  171. ↑ "'We have fallen off a precipice', UN human rights chief says". Al Jazeera. Retrieved 8 November 2023.
  172. ↑ "UN Chief Pushes for Gaza Truce to Become Full Humanitarian Cease-fire". VOA. Reuters. 27 November 2023. Retrieved 29 November 2023.
  173. ↑ "Gaza hospital conditions 'unimaginable', WHO says". Al Jazeera. Retrieved 3 December 2023.
  174. ↑ Shotter, James; Saleh, Heba. "Humanitarian system in Gaza on verge of collapse, says UN chief". Financial Times. Retrieved 7 December 2023.
  175. ↑ "Aqaba Process Joint Statement on Gaza's Humanitarian Situation". ReliefWeb. UNOCHA. 6 December 2023. Retrieved 8 December 2023.
  176. ↑ ۱۷۶٫۰ ۱۷۶٫۱ איילנד, גיורא (10 October 2023). "זו לא נקמה. זה או אנחנו או הם". Ynet (به عبری). Retrieved 3 November 2023. {{cite news}}: Cite has empty unknown parameter: |trans_title= (help)
  177. ↑ Khalidi, Rashid (15 October 2023). "The U.S. Should Think Twice About Israel's Plans for Gaza". The New York Times. Retrieved 26 October 2023.
  178. ↑ Whitman, Ariel (10 August 2023). "Giora Eiland outlines plan to get hostages back alive". Globes (به انگلیسی). Retrieved 3 November 2023.
  179. ↑ McKernan, Bethan (19 November 2023). "Gaza's main hospital has become a 'death zone', says WHO". The Guardian. Retrieved 21 November 2023.
  180. ↑ Bar'el, Zvi. "Gaza's Humanitarian Crisis Turns Into a Strategic Weapon for Israel". Haaretz. Archived from the original on 11 November 2023. Retrieved 20 November 2023.
  181. ↑ @KnessetT. ""בלי רעב וצמא אצל האוכלוסייה העזתית לא נצליח לגייס משת"פ, לא נצליח לגייס מודיעין, לא נצליח לשחד אנשים, באוכל, בשתייה, בתרופות, כדי להשיג מודיעין ואנחנו יודעים שמציאת החטופים היא מטרה עליונה וסופר חשובה לצד מטרות הלחימה." - כך אמרה ח"כ טלי גוטליב במליאת הכנסת" (Tweet) (به عبری) – via Twitter. Missing or empty |date= (الگو:Cite tweet)
  182. ↑ Jones, Owen (13 January 2024). "The brutality and inhumanity of Israel's assault on Gaza is no surprise. It's just what was promised". The Guardian. Retrieved 22 January 2024.
  183. ↑ Gontarz, Nir (12 January 2024). "Half a Million Gazans Are Suffering From Acute Hunger. Let That Sink In". Haaretz. Retrieved 15 January 2024.
  184. ↑ Berman, Lazar. "Netanyahu: We're allowing 'minimum' amount of aid necessary in order to prevent Gaza humanitarian crisis". Times of Israel. Retrieved 22 January 2024.


خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «persian-alpha» وجود دارد، اما برچسب <references group="persian-alpha"/> متناظر پیدا نشد. ().

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!