یوتاب هخامنشی

یوتاب
وفاداری	شاهنشاهی هخامنشی
جنگ‌ها و عملیات‌ها	نبرد دربند پارس †
خویشاوندان	پدر: آرتابازوس برادر: آریوبرزن

یوتاب به معنی «بی‌نظیر» در پارسی باستان (قرن چهارم قبل از میلاد – ۳۳۰ قبل از میلاد) زن جنگجوی ایرانی در زمان امپراتوری هخامنشی بود.^[۱][۲]

او خواهر آریوبرزن (یکی از سرداران ایرانی در دورهٔ هخامنشیان) ساتراپ پارس بود^[۳] و به دلیل جنگیدن در کنار برادرش با اسکندر مقدونی در نبرد دربند پارس در زمستان ۳۳۰ قبل از میلاد مشهور است.^{[۴][۵][۶][۲]} وی فرمانده بخشی از سپاه هخامنشی در نبرد دربند پارس بود.^[۷][۸] او قبل از مرگ در نبرد سرسختانه جنگید و در جنگ تن به تن برتر بود.^[۴]

کاوه فرخ در کتاب خود با نام سایه‌هایی در کویر: ایران باستان در جنگ درباره او چنین نوشته است: «دربارهٔ آخرین مقاومت سازمان‌یافتهٔ هخامنشیان، برخی از افسانه‌های ایرانی از درخشش جنگجوی زن ایرانی، یوتاب، خواهر آٰیوبرزن نام برده‌اند که تا مرگ سرسختانه جنگید.»^[۵] یوتاب و برادرش در این جنگ کشته شدند.^[۹]

میراث

شجاعت و رفتارهای یوتاب، او را به یک افسانه در زمان خود تبدیل کرد و سنت زنان جنگجو را که از سلسله‌های بعدی ساسانی پیروی می‌کردند، تقویت کرد. هنگامی که حمله اعراب اتفاق افتاد (۶۵۱ پس از میلاد)، نیروهای امپراتور یادگار سوم توسط جنگجوی افسانه‌ای آپرانیک رهبری می‌شدند. اگرچه ایرانیان شکست خوردند اما جنگجویان دیگری مانند نگان و بانو به رهبری جنبش مقاومت ادامه دادند.^[۱۰]

پانویس

1. فرجام نافرجامی‌ها
2. Historical Iranian Women
3. Dandamayev, Muhammad A.; Shahbazi, Alireza Shapour; Lecoq, Pierre (December 15, 1986). "Ariobarzanes". In Yarshater, Ehsan; Daniel, Elton; McCrone, Marie; Matthee, Rudolph P.; Ashraf, Ahmad; Sims-Williams, Nicholas; Moazami, Mahnaz; Ashtiany, Mohsen; Brunner, Christopher J. (eds.). Encyclopaedia Iranica. Centro Ehsan Yarshater de Estudios Iraníes. Vol. II, Fascicle 4. Encyclopædia Iranica Foundation, Inc./Universidad de Columbia/Brill. pp. 406–409. doi:10.1163/2330-4804_EIRO_COM_5696. ISSN 2330-4804. OCLC 8833211 – via Brill.com.
4. Chrystal، Paul (۲۰۱۷). Women at War in the Classical World. صص. ۲۲۱–۲۲۲.
5. Farrokh, Kaveh (2007). Shadows in the Desert: Ancient Persia at War. Oxford: Osprey. p. 106. ISBN 978-1-84603-108-3.
6. Mahmoud Kavir. «The End of Failures». ص. صفحهٔ ۲۰۵. دریافت‌شده در ۷ دی ۱۳۹۳.
7. "Historical Persian Queens, Empresses, Warriors, Generals of Persia". www.persepolis.nu (به انگلیسی). 2023-01-01. Retrieved 2023-08-24.
8. Alexander the Great: Lessons from History's Undefeated General. شابک ۹۷۸۰۲۳۰۶۱۹۱۵۹.
9. Darius III and the fall of the empire. Osprey Publishing. ۲۰۰۷. OCLC 76936414. شابک ۹۷۸۱۸۴۶۰۳۱۰۸۳Prefacio por Richard Nelson Frye
10. editat per Linda Hogan, Dylan Lee Lehrke. Religion and the Politics of Peace and Conflict (en anglès). Wipf and Stock Publishers, 2009. ISBN 9781556350672.

منابع

• Farrokh (PhD), Dr. Kaveh (2007). Shadows in the desert: Ancient Persia at war. Osprey Publishing. ISBN 9781846031083.
• Kavir, Mahmoud (2014). The End of Failures. Osprey Publishing. ISBN 978-1780833927.