گلونی‌ها(Geloni) یا هلونی‌ها(Heloni) یا قوم گلونی قومی یونانی‌تبار (هلنی) بودند که در شمال غربی سکاستان(Scythia) سکونت داشتند.[۱] به گفته هرودوت گلونی‌ها در اصل یونانی بودند که در بین بودینی‌ها (Budini) ساکن شدند و به زبانی سخن می‌گویند که نیمی یونانی است و نیم سکایی است.[۲]
پایتخت آنها گلونوس (Gelonos) یا هلونوس (Helonos) نام داشت که در اصل یک بازار شهر (market town) یونانی بود. هرودوت می‌نویسد که گلونی‌ها که قبلاً یونانی بودند، به دور از سواحل حل و فصل مرکز فروش در میان بودینی‌ها (Budini) مقیم شدند، از زبانی استفاده می‌کردند که بخشی از آن یونانی بود و بخشی دیگر آن سکایی بود.[۳]
بودینی‌ها به نوبه خود، به عنوان یک ملت بزرگ و متعدد، همه به شدت چشم آبی و سرخ هستند. و شهری در میان آنها ساخته شده‌است، شهری چوبی و نام شهر گلونوس (Gelonos)است. اندازه دیوار هر دیوار آن ۳۰ طبقه و بلند است و تمام آن چوبی است و خانه‌های آنها چوبی و زیارتگاه آنها است، زیرا در واقع همان زیارتگاه‌های خدایان یونانی وجود دارد که به شیوه یونانی با مجسمه‌ها، محراب‌ها و زیارتگاه‌های چوبی تزئین شده‌است و برای جشن‌های سه ساله دیونیسوس به افتخار دیونیسوس تزئین شده‌است.
ارتش داریوش بزرگ در حمله خود به اسکیت‌ها در قرن پنجم قبل از میلاد به شهر مستحکم گلونوس رسید و بودینی‌ها قبل از پیشروی ایرانیان آن را رها کرده و فرار کردند. در حفاری‌های اخیر در بیلسک در استان پولتاوااوکراین، شهری وسیع کشف شده‌است که توسط بوریس شرامکو، باستان‌شناس خارکیف، به عنوان گلونوس پایتخت سکاها شناخته شده‌است.[۴]
↑Herodotus. Histories, Book 4. "For the Geloni are by their origin Greeks, who left their trading ports to settle among the Budini; and they speak a language half Greek and half Scythian. But the Budini do not speak the same language as the Geloni, nor is their manner of life the same." The modern reader can infer from this that the Geloni were Hellenized by the mid-fifth century, in spite of their wooden architecture, which Herodotus notes.
