کلیسای انجیلی لوتری فنلاند

کلیسای انجیلی لوتران فنلاند Suomen evankelis-luterilainen kirkko Evangelisk-lutherska kyrkan i Finland
کلیسای جامع تورکو، کلیسای مادر فنلاند
طبقه‌بندی	پروتستانیسم
گرایش	لوتریانیسم
ناظم	اسقف اعظم
رهبر	تاپیو لووما
انجمن‌ها	کنفرانس کلیساهای اروپا فدراسیون جهانی لوتر شورای جهانی کلیساها
منطقه	فنلاند
بنیان‌گذار	الکساندر یکم روسیه
خاستگاه	۲۹ مارس ۱۸۰۹
انشقاق از	کلیسای سوئد
اعضا	۳٬۷۹۶٬۹۱۸ (۲۰۱۹)[۱]
وبگاه رسمی	evl.fi/english

کلیسای انجیلی لوتران فنلاند (انگلیسی: Evangelical Lutheran Church of Finland)، (فنلاند: Suomen evankelis-luterilainen kirkko; سوئدی: Evangelisk-lutherska kyrkan i Finland) کلیسای ملی فنلاند به همراه کلیسای ارتدکس فنلاند، به عنوان یک کلیسای ملی در این کشور جایگاه قانونی دارد. است. این کلیسا بخشی از شاخه لوتری مسیحیت است.^[۲]

پیشینه

این کلیسا عضو شورای جهانی کلیساها و کنفرانس کلیساهای اروپا است. کلیسای انجیلی لوتران فنلاند با ۳٫۸ میلیون عضو از سال ۲۰۱۸ یکی از بزرگترین کلیساهای لوتری در جهان و بزرگترین نهاد مذهبی فنلاند است. در پایان سال ۲۰۱۹، ۶۸٫۷٪ از فنلاندی‌ها اعضای کلیسا بودند.^[۳]

رئیس فعلی کلیسا تاپیو لووما، اسقف اعظم تورکو است که در ۳ ژوئن ۲۰۱۸ منصوب شد.^[۴]

کلیسای انجیلی لوتران فنلاند نسب خود را به اسقف قرون وسطایی تورکو می‌رساند که از لحاظ جغرافیایی با فنلاند کنونی یکی است. مسیحیت شرقی به آرامی به فنلاند وارد شد. اولین نشانه‌های ایمان مسیحی در مکان‌های دفن مربوط به سده ۱۱ یافت شد.^[۵]

شواهد ریشه‌شناختی نشان می‌دهد که در اواسط سده ۱۲، مسیحیت در منطقه اطراف تورکو کنونی مسلط بود. یک افسانه جنگ صلیبی را در حدود سال ۱۰۵۴ بازگو می‌کند، اما هیچ مدرک معاصر یا باستان‌شناسی از این داستان پشتیبانی نمی‌کند. افسانه دیگر این است که اسقف سینت هنری کلیسای فنلاند را بنیان نهاد، اما به احتمال زیاد این داستان نیز تخیلی است.^[۶][۷]

همزمان با ادغام تدریجی فنلاند با سوئد مسیحیت در این کشور به اوج رسید. در دوران قرون وسطی، اسقف اعظم تورکو تحت نظر اسقف اعظم اوپسالا بود و این امر نمایانگر حاکمیت سیاسی سوئد بر این کشور بود.^[۸][۹]

نشان رسمی کلیسای انجیلی لوتران فنلاند

منابع

1. Belonging to a religious community by age and sex, 2000-2019 بایگانی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine Statistics Finland
2. «Population 31.12. by Religious community, Sex, Age, Year and Information». Tilastokeskuksen PX-Web tietokannat. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۵.
3. «Arkkipiispa ja piispat». evl.fi (به فنلاندی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۵.
4. «Miten kristinusko tuli Suomeen? - Kristinusko | Kookas.fi». www.kookas.fi. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۵.
5. «Historiallinen Yhdistys – jo vuodesta 1890» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۵.
6. "Eroakirkosta.fi-palvelulla 500 000 käyttäjää - Uskontokuntiin kuulumattomien osuus kaksinkertaistunut". eroakirkosta.fi (به فنلاندی). Retrieved 2021-01-05.
7. K. Niemelä, Suomalaisten Uskonnollisuus Uuden Vuosituhannen Alussa Archived 26 January 2010 at the Wayback Machine. Retrieved 2009-06-01. (in Finnish).
8. «Arkkipiispa ja piispat». evl.fi (به فنلاندی). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۵.
9. The Finnish Military Bishop is a special case, as it is only a rank and the officeholder is not technically considered an actual bishop. Unlike the Military Ordinariates of other countries, the Military Bishop does not govern a diocese, with clergy still under the jurisdiction of their posts' respective territorial bishops.