کریس مارکر (به فرانسوی: Chris Marker — فرانسوی: [maʁkɛʁ]) (زادهٔ ۲۹ ژوئیه ۱۹۲۱در نوی-سور-سن – درگذشتهٔ ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۲در پاریس) کارگردان، عکاس، شاعر و نویسنده فرانسوی بود.[۲]
زندگی
کریس مارکر با نام واقعی کریستیان فرانسوا بوش ویلنوو در ۲۹ ژوئیه ۱۹۲۱ در نوی-سور-سن از حومه‌های شمال غربی پاریس زاده شد.
این کارگردان برجسته حتی با وجود این‌که در فرانسه متولد شده بود، به طعنه اعلام می‌کرد که در مغولستان به دنیا آمده‌است. مارکر در ابتدا رشتهٔ فلسفه را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد و از شاگردان ژان پل سارتر بود.[۳] مارکر در طول زندگی‌اش به زندگی منزویانه، اجتناب از مصاحبه و دوری از عکاسان شهرت داشت.[۴] او دوست نزدیک بسیاری از کارگردانان معروف مانند آلن رنه، آنیس واردا و آنری کولپی بود.[۵]
او یک روز پس از برگزاری مراسم تولد ۹۱ سالگی خود، در روز سه‌شنبه ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۲ درگذشت.[۶]
ژیل ژاکوب؛ دبیر جشنوارهٔ فیلم کن در همان روز در بیانیه‌ای دربارهٔ درگذشت کریس مارکر، این کارگردان فرانسوی را ذهنی کنجکاو، فیلمسازی خستگی ناپذیر، شاعر عاشق گربه‌ها، شخصیت مرموز، دارای استعداد بسیار زیاد و استاد همه ما خواند.[۵]
فعالیت هنری
سینما
نخستین اثر مارکر مستند «المپیک ۵۲» دربارهٔ المپیک هلسینکی سال ۱۹۵۲ میلادی بود.[۷] دیگر اثر او که در سال ۱۹۶۱ میلادی ساخته شده‌است «کوبا، آری!» (به فرانسوی: Si Cuba) نام داشت که وقتی از سوی فیدل کاسترو و منتقدان آمریکا مورد حمایت قرار گرفت، توسط دولت آمریکا توقیف شد.
فیلم سینمایی «اسکله» (به فرانسوی: La Jetée) نیز دیگر اثر مطرح و برجسته‌ای است که مارکر در سال ۱۹۶۲ میلادی ساخت. فیلم‌های سینمایی «منظره‌های سرخ» به کارگردانی مامورو اوشی و «دوازده میمون» به کارگردانی تری گیلیام از آثار برجسته‌ای هستند که گفته می‌شود از «اسکلهٔ» الهام گرفته شده‌اند.[۵]
این کارگردان برجستهٔ فرانسوی علاوه‌بر فعالیت در حوزهٔ فیلمسازی، به عنوان روزنامه‌نگار و منتقد، در مجلهٔ معروف «کایه دو سینما» نیز فعالیت می‌کرده‌است.[۸]
