این مقاله نیازمند بهروزرسانی است. دلیل ارائهشده چنین است: فرمت و نام مسابقات از جام پرزیدنت آسیا به چلنج لیگ آسیا تغییر کرده است. لطفاً این مقاله را به گونهای بهروز کنید که بازتابدهندهٔ رویدادهای اخیر یا اطلاعات جدیدِ بهدستآمده باشد.(اوت ۲۰۲۴)
چلنج لیگ آسیا (به انگلیسی: AFC Challenge League) یک رقابت سالانه فوتبال باشگاهی قارهای است که توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا (ایافسی) برگزار میشود. این مسابقات عمدتاً بین باشگاههایی از کشورهایی برگزار میشود که بر اساس ردهبندی مسابقات باشگاههای ایافسی، جایگاه مستقیم در لیگ قهرمانان آسیا و لیگ قهرمانان آسیا ۲ را دریافت نکردهاند. این رقابتها سابقاً با عنوان جام پرزیدنت آسیا (به انگلیسی: AFC Presidents cup) بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ برگزار میشد.[۱]
قالب مسابقات
جام پرزیدنت آسیا
بین ۸ تا ۱۲ تیم در هر دوره از مسابقات شرکت کردند. از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷، ۸ باشگاه در دو گروه ۴ تیمی قرار گرفتند. برندگان و نایب قهرمانان به مرحله نیمه نهایی صعود میکنند. همه مسابقات در یک کشور میزبان متمرکز برگزار شد.
از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰، این مسابقات به ۱۱ باشگاه افزایش یافت. یک مرحله انتخابی ایجاد شد و ۱۱ باشگاه به سه گروه ۳ یا ۴ باشگاهی تقسیم شدند. هر گروه در کشور دیگری بازی میشد. سه برنده گروه و بهترین نایب قهرمانی در مرحله نهایی به میزبانی یک کشور دیگر راه یافتند.
از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴، این مسابقات به ۱۲ باشگاه افزایش یافت. در مرحله مقدماتی، سه گروه ۴ باشگاهی وجود داشت. برندگان و نایب قهرمانان گروه به مرحله نهایی راه پیدا میکنند. این ۶ باشگاه به دو گروه ۳ نفره تقسیم میشوند. تیمهای برتر هر گروه مستقیماً به فینال راه مییابند.
در نوامبر ۲۰۱۳، AFC اعلام کرد که جام پرزیدنت آسیا ۲۰۱۴ آخرین دوره مسابقات خواهد بود.[۲] از سال ۲۰۱۵، قهرمانان لیگ کشورهای نوظهور فوتبال آسیا مجاز به شرکت در مرحله پلی آف مقدماتی ایافسی کاپ شدند. دور مقدماتی جام ایافسی کاپ ۲۰۱۶، با شکلی مشابه جام پرزیدنت آسیا (اما بدون مرحله نهایی)، در اوت ۲۰۱۵ برگزار شد که دو تیم را به پلی آف، ای اف سی کاپ واگذار کرد.[۳]
چلنج لیگ آسیا
در ۲۳ دسامبر ۲۰۲۲، اعلام شد که ساختار مسابقات باشگاهی آسیا از فرمتهای تعیین شده تغییر خواهد کرد. بر اساس برنامههای جدید، رقابتهای باشگاهی برتر فوتبال آسیا تنها با ۲۴ تیم تقسیمبندی شده به دو منطقه شرق و غرب برگزار میشود، در حالی که دسته دوم شامل ۳۲ تیم با همان فرمت خواهد بود. همچنین اعلام شد که یک رقابت سطح سوم نیز برای باشگاههایی که نتوانستند به دو رقابت باشگاهی برتر راه پیدا کنند، آغاز میشود.[۴] در ۱۴ اوت ۲۰۲۳، تأیید شد که رقابتهای جدید از فصل ۲۵–۲۰۲۴ به بعد با نام چلنج لیگ آسیا آغاز میشود.[۵]
کشورهای شرکت کننده
جواز حضور در این مسابقات به باشگاههایی از کشورهای وابسته به AFC بود که در گروه کشورهای نوظهور فوتبال آسیا قرار میگیرند، همانطور که در سند "Vision Asia" آنها ذکر شده است. کشورهایی که کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بودند به ترتیب وارد لیگ نخبگان آسیا و ای اف سی کاپ شدند. برای اینکه یک کشور نوظهور فوتبال آسیا تیمی به نمایندگی از آن در مسابقات داشته باشد، این کشور باید یک لیگ فوتبال قابل قبول داشته باشد. تیمی که نماینده یک کشور در یک فصل مسابقات است، مدافع عنوان قهرمانی لیگهای سطح بالای کشورهای شرکت کننده است.[۶]