پولیپ آندومتر (به انگلیسی: endometrial polyp) یا پولیپرحم (به انگلیسی: uterine polyp) تودهای(نئوپلاسم) در پوشش داخلی رحم است. ممکن است از یک قاعده مسطح بزرگ (ساخته) شده یا توسط یک ساقه دراز به رحم متصل شوند (پایه دار).[۱] پولیپهای ساقهدار شایع تر از پولیپهای بدون ساقه هستند. اندازه آنها از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر متغیر است.[۲] اگر پایه دار باشند، میتوانند از طریق دهانه رحم به داخل واژن بیرون بزنند.[۱] رگهای خونی کوچک ممکن است وجود داشته باشند، به خصوص در پولیپهای بزرگ.[۱]
علائم و نشانهها
این پولیپها اغلب بدون علامت هستند. در جایی که بروز میکنند، علائم شامل خونریزی قاعدگی نامنظم، خونریزی بین دورههای قاعدگی، خونریزی بیش از حد شدید قاعدگی (منوراژی) و خونریزی واژینال پس از یائسگی است.[۲][۳] خونریزی از رگهای خونی پولیپ باعث افزایش از دست دادن خون در طول قاعدگی و «لکه بینی» خون بین دورههای قاعدگی یا بعد از یائسگی کمک میشود. اگر پولیپ از طریق دهانه رحم به داخل واژن بیرون بزند، ممکن است درد (دیسمنوره) هم ایجاد شود.
پولیپ آندومتر را میتوان با سونوگرافیواژینال (سونوهیستروگرافی)، هیستروسکوپی و اتساع و کورتاژ تشخیص داد.[۴] تشخیص با سونوگرافی میتواند دشوار باشد، به ویژه هنگامی که هیپرپلازی آندومتر (ضخیم شدن بیش از حد آندومتر) وجود دارد. پولیپهای بزرگتر ممکن است با کورتاژ از بین بروند.[۵]
پولیپ آندومتر میتواند منفرد یا متعدد ایجاد شود. آنها گرد یا بیضی شکل هستند و قطر آنها بین چند میلیمتر تا چند سانتیمتر است.[۵] رنگ آنها معمولاً همان رنگ قرمز/قهوهای اندومتر اطرافش هستند، اگرچه بزرگترها ممکن است قرمز تیرهتر به نظر برسند.[۴] پولیپها از بافت متراکم فیبری (استروما)، رگهای خونی و فضاهای غده مانند پوشیده شده با اپیتلیوم آندومتر تشکیل شدهاند.[۵] اگر پایهدار باشند، توسط یک ساقه نازک (ساقه) به هم متصل میشوند. اگر بیپایه باشند، توسط یک پایه صاف به دیواره رحم متصل میشوند.[۵] پولیپهای ساقه دار شایع تر از پولیپهای بدون ساقه هستند.
رفتار
پولیپها را میتوان با جراحی با استفاده از کورتاژ با هیستروسکوپی یا بدون آن برداشت.[۶] هنگامی که کورتاژ بدون هیستروسکوپی انجام میشود، ممکن است پولیپ از بین برود. برای کاهش این خطر، ابتدا میتوان رحم را با استفاده از فورسپس در ابتدای عمل کورتاژ کاوش کرد. هیستروسکوپی شامل تجسم اندومتر (پوشش داخلی رحم) و پولیپ با دوربینی است که از طریق دهانه رحم وارد میشود. پولیپهای بزرگ را میتوان قبل از برداشتن به بخشهای کوچک برش داده و سپس خارج کرد.[۴] وجود سلولهای سرطانی ممکن است باعث هیسترکتومی (برداشتن رحم با جراحی) شود.[۷] در صورت عدم وجود سرطان معمولاً هیسترکتومی در نظر گرفته نمیشود.[۴] در هر دو روش، معمولاً از بیهوشی عمومی استفاده میشود.[۵]
پولیپهای آندومتر معمولاً خوشخیم هستند، اگرچه برخی ممکن است پیش سرطانی یا سرطانی باشند.[۹] حدود ۰٫۵ درصد از پولیپهای آندومتر حاوی سلولهای آدنوکارسینوما هستند. پولیپها میتوانند خطر سقط جنین را در زنان تحت درمان لقاح مصنوعیافزایش دهند.[۹] اگر در نزدیکی لولههای فالوپ ایجاد شوند، ممکن است منجر به مشکل در بارداری شود.[۹] اگرچه درمانهایی مانند هیستروسکوپی معمولاً پولیپ مورد نظر را درمان میکند، اما احتمال عود مکرر پولیپ آندومتر وجود دارد. پولیپهای کوچک درمان نشده ممکن است خود به خود پسرفت کنند.[۱۰]
همهگیرشناسی
پولیپ اندومتر معمولاً در زنان ۴۰ تا ۵۰ ساله مشاهده میشود.[۹] پولیپ آندومتر در ۱۰ درصد از زنان رخ میدهد. تخمین زده میشود که در ۲۵٪ خونریزی غیرطبیعی واژن در زنان مرتبط هستند.