پرکوناس

پرکوناس (لیتوانیایی: Perkūnas; لتونیایی: Pērkons^[۱] پروسی باستان: Perkūns, Perkunos؛ یاتوینگی: Parkuns، لاتگالی:Pārkiuņs) ایزد رعد و آذرخش در اساطیر بالتیک و دومین ایزد مهم در پانتئون بالتیک پس از دیواس بود. در هر دوی اساطیر لیتوانیایی و لتونیایی، او به عنوان خدای آسمان، تندر، آذرخش، توفان، باران، آتش، جنگ، قانون، نظم، باروری، کوه‌ها و درختان بلوط شناخته می‌شود.^[۲][۳]

نام

نام پرکوناس، ادامه‌ای از واژهٔ زبان نیاهندواروپایی Perk^wunos، هم‌خانوادهٔ perk^wus است که به معنای «بلوط»، «نراد» و «کوه پوشیده از درخت» است. نام نیا-بالتیک Perkūnas را نمی‌توان به‌طور قاطع بازسازی کرد. ایزد اسلاوی پرون نیز مشابه پرکوناس است، اما از لحاظ ریشهٔ نام ارتباط قاطع ندارند.^[۴]

پرکوناس در منابع نوشتاری

بیشتر اطلاعات دربارهٔ پرکوناس از ترانه‌های فولکلور، افسانه‌ها و داستان‌ها گرفته شده‌است. از آنجایی که بیشتر اطلاعات در سدهٔ ۱۹ میلادی جمع‌آوری شدند، تنها بهشی از تمام اسطوره را نشان می‌دهند. پرکوناس لیتوانیایی نام‌آواهای جایگزینی مانند دوندولیس، دیندوتیس، دودو ستنیس، تارشکولیس، تارشکوتیس، بلیزگولیس و غیره داشت.^[۵]

کهن‌ترین اشاره به پرکوناس، در ترجمهٔ روسی رویدادنامهٔ یوحنا مالالاس (۱۲۶۱) بوده‌است که به پرستش «Перкоунови рекше громоу» اشاره می‌کند.

دست پرکوناس، اثر میکالوجوس کونستانتیناس سیرلیانیس

اسلحه‌ها و وسایل نقلیه

پرکوناس به عنوان یک میانسال، مسلح به تبر و تیر، سوار بر یک ارابه دو چرخ با بز، مانند ثور^[۶] خدای سلتی تارانیس به تصویر شده‌است.

در روایت‌های دیگر، خدای رعد به داشتن یک ارابهٔ آتشین با اسب‌های سریع و راندان آن میان آسمان‌ها، یا راندان یک اسب آتشین توصیف شده‌است.^[۷]

منابع

1. Caspi, Mishael (2009). The legend of Elijah in Judaism, Christianity, Islam, and literature: a study in comparative religion. Edwin Mellen Press. p. 164. ISBN 978-0-7734-4726-4.
2. Dixon-Kennedy, Mike (1998). Encyclopedia of Russian & Slavic Myth and Legend - Mike Dixon-Kennedy - Google Książki. ISBN 978-1-57607-063-5.
3. https://www.researchgate.net/publication/280977337_Slavic_and_Greek-Roman_Mythology_Comparative_Mythology
4. Dowden, Mr Ken; Dowden, Ken (4 January 2002). European Paganism: The Realities of Cult from Antiquity to the Middle Ages - Mr Ken Dowden - Google Böcker. ISBN 978-0-203-01177-5. Retrieved 2012-09-03.
5. Gimbutiene, Marija. Baltai priesistoriniais laikais: Etnogeneze, materialiné kultura ir mitologija. Vilnius: Mokslas. 1985. p. 167. (In Lithuanian)
6. "Gintaras Beresnevičius, Lithuanian Mythology". Crvp.org. Archived from the original on 2012-09-02. Retrieved 2012-09-03.
7. Straižys, Vytautas; Klimka, Libertas. "The Cosmology of the Ancient Balts". In: Journal for the History of Astronomy: Archaeoastronomy Supplement. Vol. 28. Issue 22 (1997): p. S73.

خواندن بیشتر

• (به لیتوانیایی) Nijolė Laurinkienė. Senovės lietuvių dievas Perkūnas (Perkūnas - The God of Ancient Lithuanians). Lietuvos literatūros ir tautosakos institutas: 1996, Vilnius. شابک ‎۹۹۸۶-۵۱۳-۱۴-۶
• Lajoye, Patrice. (2018). The Storm God and the Hunter: A Fragment of an Old Balto-Slavic Epos?Le Dieu de l'orage et le chasseur: un fragment d'une ancienne épopée. Studia mythologica Slavica. 21. 27. 10.3986/sms.v21i0.7064.
• Tuite, Kevin. (2004). Lightning, Sacrifice, and Possession in the Traditional Religions of the Caucasus. Anthropos: International Review of Anthropology and Linguistics. 99.
• Tuite, Kevin. “Lightning, Sacrifice, and Possession in the Traditional Religions of the Caucasus (Continued from Anthropos 99.2004: 143-159). ” Anthropos, vol. 99, no. 2, 2004, pp. 481–497. JSTOR, www.jstor.org/stable/40466394. Accessed 28 Apr. 2020.

پیوند به بیرون

• ausis.gf.vu.lt
• crwflags.com
• lituanus.org
• druidry.org