زجاجیه‌برداری یا ویترکتومی یا تخلیه زجاجیه (به انگلیسی: Vitrectomy) به عمل جراحی برداشتن همه یا بخشی از زجاجیه چشم به منظور از بین بردن کدورت زجاجیه گفته می‌شود. اگر عمل جراحی مربوط به نقاط پیشین چشم باشد به آن تخلیه زجاجیه قدامی (به انگلیسی: Anterior vitrectomy) گویند و اگر نقاط عمیقتر زجاجیه برداشته شود به آن (به انگلیسی: Pars plana vitrectomy) گفته می‌شود.[۱]
همه عمل‌های جراحی ممکن است عوارضی داشته باشند اما در جراحی ویترکتومی میزان این عوارض نسبت به مزایای عمل بسیار کمتر است. در ادامه به عوارض شایع این جراحی اشاره می‌کنیم:
عفونت
خونریزی
جداشدگی شبکیه
ضعف بینایی
افزایش فشار چشم
افزایش سرعت شکل‌گیری کاتاراکت
توجه: اگر چه در موارد نادر، مدت کوتاهی بعد از ویترکتومی، کاتاراکت پیشرفت می‌کند ولی در بیماران سالخورده پیشرفت کاتاراکت اغلب بعد از چند ماه روی می‌دهد.
میزان بهبود و قدرت بینایی
میزان قدرت بینایی بعد از جراحی ویترکتومی به چندین متغیر وابسته است، به خصوص در مواردی که قبل از انجام ویترکتومی، بیماری چشمی باعث آسیب دائمی به شبکیه شده باشد. جراح چشم‌پزشک پس از معاینه و با توجه به شرایط بیمار، در مورد احتمال و میزان بهبود بینایی توضیحات لازم را به وی ارائه می‌دهد.[۲]
بهبودی پس از ویترکتومی
برای بهبود سطح چشم چند هفته از قطره استفاده می‌شود. برای چند هفته باید از بلند کردن وزنه‌های سنگین خودداری شود. اگر برای نگهداری شبیکه در جای خود از گاز استفاده شده باشد از وسایل نگهدارنده خاصی برای سر استفاده می‌شود تا سر را به پایین نگه دارند یا سر به سمت خاصی در هنگام خواب نگه داشته شود. تا خروجی کامل حبابهای گاز باید از پرواز خودداری شود. ممکن است برای بهبود عوارضی نظیر خونریزی یا عفونت درمانهای بیشتری انجام شود.
