ناواراتان یا نوراتان در سانسکریت به معنای «سنگهای نهگانه» یا «نه جواهر» است و اصطلاحی بود که مدتی برای یک گروه از نه نفر رجال بزرگ دربار هند استفاده میشد. برخی از ناوارتانهای شناخته شده در راج سابها دربار پادشاه جانکا، در دربار ویکرامادیتیا و در دربار جلالالدین اکبر شاه امپراتور بزرگ گورکانی هند هستند.[۱]
نه وزیر بزرگ دربار اکبر بیش از همه معروفند. این نه نفر که در دربار اکبر شاه، رجال ممتاز تلقی میشدند را به زبان محلی٬ «نه تن» یا «نورتن» گفتهاند[۲] که عبارت بودند از:[۱]
راجه من سینگ که راجه کاکچواها از عنبر بود که امروزه به نام جیپور شناخته میشود. او وزیر مورد اعتماد در لشکر و نوهٔ پدر زن اکبر بود.
عبدالرحیم خانخانان ( ۱۵۵۶-۱۶۲۷) حامی بزرگ هنر و شاعر. او فرزند بایرام خان ترکمن محافظ مورد اعتماد و مربی و معلم دوران نوجوانی اکبر بود که پس از آنکه بایرام خان ناجوانمردانه به قتل رسید اکبر با همسرش او ازدواج کرد و او را به فرزندی پذیرفت.
فقیر عزالدین که عارف و مشاور اکبر بود و اکبر به مشاورههای او اعتماد زیادی داشت.
ملا دوپیازه مشاور باهوش اکبر بود که رقابت تنگاتنگی با راجه بیربال داشت.
دوران معاصر
بسیاری از شرکتها، سازمانها و نهادهای مدرن در هند امروزی به تقلید از این گروه تاریخی، گروهی از افراد را با این نام تشکیل میدهند. به ویژه از تاریخ ۲۵ ژوئن ۲۰۰۷ در بخش دولتی واحدی به وجود آمده که این نقش را به خوبی ایفا میکند.[۱]