منبع تاریخی، منبع و مأخذی حاوی اطلاعات مهم تاریخی است. این منبع (یا منابع) ما را از ابتداییترین سطح از تاریخ آگاه میکند و بهعنوان سرنخی برای مطالعه تاریخ استفاده میشود.
منابع تاریخی میتواند شامل سکهها، بناهای تاریخی، منابع ادبی، اسناد، مصنوعات، مکانهای باستان (باستانشناسی)، ویژگیها، نقلقولهای شفاهی، کتیبههای سنگی، نقاشیها، صداهای ضبط شده، تصاویر و تاریخ شفاهی باشد. حتی آثار و ویرانههای باستانی، بهطور کلی، منابع تاریخی هستند. مورخان بسته به دوره مطالعه و ماهیت تحقیق خود، از انواع مختلفی از منابع برای آگاهی از گذشته استفاده میکنند. انواع منابع عبارتند از منبع دست اول، منبع دست دوم و منبع دست سوم.
انواع
منبع دست اول
ویژگیهای مورفولوژیکی طبیعی، ساختارهای کوهنگاری و هیدروگرافی، مداخلات انسانی، ساختمانها، زیرساختها، یافتههای باستانشناسی، «منابع مادیای هستند که کاربردها و اشکال زیستگذشته را نشان میدهند. توصیفات ادبی، تصاویر هنری، شواهد نقشهنگاری، منابع شفاهی یا نمادینی هستند که میتوانند اطلاعاتی را ارائه دهند که توسط سوژه تاریخی تولیدکننده آنها باقی ماندهاست. در تلفیق تاریخنگاریها، باید دستهبندیهای مختلف منابع را در تلاش برای تحقق یک تحقیق چند رشتهای گرد هم آورد.[۱]
↑C. Tosco, Il paesaggio come storia, Bologna, Il Mulino, 2007, p. 115 (ed. digit. : 2008, doi: 10.978.8815/140111, capitolo quinto: Per una storia dei paesaggi, doi chapter: 10.1401/9788815140111/c5).