در نظریه رایانش پذیری و نظریه پیچیدگی محاسباتی، مدل محاسبه مدلی است که نحوه محاسبه خروجی یک تابع ریاضی را با توجه به ورودی توصیف می‌کند. به بیانی دیگر مدل محاسبه تعریف مجموعه‌ای از عملیات‌های قابل قبول مورد استفاده در محاسبات و نسبت هزینه‌هایشان است. برای اندازه‌گیری پیچیدگی یک الگوریتم در زمان اجرا یا حافظهٔ مصرف شده، با فرض مدل خاصی از محاسبات استفاده می‌شود، در تجزیه و تحلیل منابع محاسباتی مورد نیاز بحث کردن در مورد محدودیت‌های الگوریتم یا رایانهها ممکن است. یک مدل نحوه سازماندهی واحدهای محاسبات، حافظه‌ها و ارتباطات را توصیف می‌کند.[۱]
مثال‌ها
بعضی از مثال‌ها عبارت اند از ماشین تورینگ، ماشین حالات متناهی، توابع بازگشتی، حساب دیفرانسیل لامبادا، منطق ترکیبی و چکیده سیستم بازنویسی.
استفاده‌ها
در زمینه زمان تحلیل الگوریتم‌ها، مشخص کردن یک مدل محاسبه در رابطه با عملیات اولیه مجاز دارای هزینه واحد معمول است. یک مثالی که به‌طور معمول استفاده می‌شود ماشین دستیابی تصادفی است، که دارای ارزش واحد برای خواندن و نوشتن دستیابی به همهٔ خانه‌های حافظه است. از این منظر، با ماشین تورینگی که در بالا گفته شده‌است تفاوت دارد.
در مهندسی مدل-رانده، مدل محاسبه توضیح می‌دهد که چگونه رفتار کل سیستم نتیجهٔ رفتار هر جزء آن است.
یک نکته اصلی که اغلب چشم پوشی می‌شود این است که حدود پایین منتشر شده برای مشکل‌ها در بیشتر مواقع برای یک مدل محاسباتی بیشتر محدود می‌شوند تا مجموعه عملیاتی که کسی می‌تواند استفاده کند در پرداختن و از این رو ممکن است الگوریتم‌هایی سریع تر از آنچه به سادگی فکر می‌کردیم وجود داشته باشد.[۲]
دسته‌بندی مدل‌ها
مدل محاسباتی بسیاری وجود دارد که در مجموعه اعمال مجاز و هزینه محاسباتشان تفاوت می‌کنند. مدل‌های محاسباتی را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: مدل‌های متوالی، مدل‌های عملکردی و مدل‌های همزمان.
مدل‌های متوالی
مدل‌های متوالی عبارتند از:
مدل‌های کاربردی
مدل‌های کاربردی عبارتند از:
مدل‌های همزمان
مدل‌های همزمان عبارتند از:
برخی از این مدل‌ها دارای انواع قطعی و غیر قطعی هستند.
جستارهای وابسته
برای مطالعهٔ بیشتر
منابع
