فناوری نصب-سطحی (به انگلیسی: Surface-mount technology) (به اختصار اسامتی (به انگلیسی: SMT)) روشی برای ساخت مدارهای الکترونیکی است که در آن، قطعات الکترونیک مستقیماً بر روی سطح برد مدار چاپی قرار داده میشوند.[۱] دستگاه الکترونیکی ساخته شده به این روش دستگاه نصب-سطحی (به انگلیسی: Surface-Mount Device (SMD)) نامیده میشود.[۱] این فناوری در صنعت جایگزین فناوری سوراخ-کامل شدهاست. بر روی یک بورد میتوان از هر دو فناوری استفاده کرد به گونهای که قطعاتی که برای نصب توسط فناوری نصب-سطحی مناسب نیستند از قبیل ترنسفورمرهای بزرگ یا قطعاتی که دارای هیت-سینک هستند، از فناوری سوراخ-کامل استفاده گردد.
استفاده از فناوری نصب-سطحی باعث افزایش سرعت تولید میشود اما از طرفی به دلیل کوچک شدن اندازه قطعات و افزایش تراکم نصب آنها، میزان ریسک خرابی نیز افزایش مییابد. در چنین شرایطی، تشخیص عیوب عاملی حیاتی در فناوری نصب-سطحی است.
حروف اختصاری متداول
SMp term
Expanded form
ترجمه
SMD
Surface-mount devices (active, passive and electromechanical components)
دستگاه نصب-سطحی (اجزای فعال، غیرفعال و اجزای الکترومکانیکی)
SMT
Surface-mount technology (assembling and mounting technology)
فناوری نصب-سطحی (فناوری مونتاژ و نصب اجزا)
SMA
Surface-mount assembly (module assembled with SMT)
مجموعه مونتاژی نصب-سطحی (مجموعه ای که توسط فناوری SMT نصب شدهاست)
SMC
Surface-mount components (components for SMT)
قطعه نصب-سطحی (قطعاتی که برای نصب توسط SMT استفاده میشوند)
SMP
Surface-mount packages (SMD case forms)
پکیجهای نصب-سطحی
SME
Surface-mount equipment (SMT assembling machines)
تجهیزات نصب-سطحی (دستگاههای مورد استفاده برای مونتاژ قطعات به روش SMT)
مزایا
مزایای اصلی فناوری نصب-سطحی نسبت به فناوری قدیمیتر سوراخ-کامل به شرح زیر میباشد:
قطعات کوچکتر
تراکم نصب قطعات خیلی بالاتر (نسبت قطعات نصب شده به واحد سطح) و تعداد اتصالات خیلی بیشتر به ازای هر قطعه
میتوان اجزا را در هر دو طرف صفحه مدار نصب کرد.
تراکم بالاتر اتصالات و مسیرکشی به دلیل اینکه سوراخها مسیرها را مسدود نمیکنند.
خطاهای کوچک در جایگذاری صحیح قطعات به دلیل کشش سطحی لحیم ذوب شده و کشیده شدن قطعات در تراز با پد لحیم، به صورت خودکار برطرف میشود.
عملکرد مکانیکی بهتر در صورت قرار گرفتن در معرض شوک و ارتعاش (به دلیل سبکی و نداشتن بازوی لنگر)
مقاومت و القای الکتریکی کمتر در اتصال و در نتیجه عملکرد فرکانس-بالای بهتر
نیاز به سوراخکاری کمتر (سوراخکاری وقت گیر و هزینه تراش است)
هزینه ابتدایی و زمان تنظیم کمتر در تولید انبوه توسط ماشینهای اتوماتیک
مونتاژ سادهتر و اتوماتیک. بعضی دستگاهها قادر به نصب ۱۳۶۰۰۰ قطعه در عرض یک ساعت هستند.
بسیاری از قطعات SMT ارزانتر از قطعات مورد استفاده در فناوری سوراخ-کامل هستند.
معایب
SMT برای ساخت قطعات بزرگ توان-بالا یا ولتاژ-بالا مناسب نیستند. استفاده از فناوری نصب-سطحی در کنار فناوری سوراخ-کامل متداول است.
استفاده تنها از SMT برای ساخت قطعاتی که در معرض تنشهای مکانیکی هستند مناسب نیست، مانند کانکتورهایی که نیاز است مرتباً نصب و جدا شوند.
لحیم مورد استفاده در SMT در فرایند Potting (ژلاتین ریزی در داخل برخی قطعات برای جلوگیری مقاومت در برابر ارتعاش و محافظت در برابر عوامل خارجی) به دلیل قرار گرفتن در معرض گرما میتواند آسیب ببیند.
پکیجها
قطعات نصب-سطحی معمولاً از همتایان پایهدار خود کوچکتر هستند، و طوری طراحی شدهاند که به جای انسان توسط ماشینها جایگذاری شوند. صنعت الکترونیک اندازهها و شکلهای استانداردسازی شدهای دارد (اصلیترین مؤسسه استانداردسازی آن JEDEC است). این پکیجها شامل موارد زیر است:
کدهای داده شده در جداول زیر معمولاً اعداد را بر حسب دهم میلیمتر یا صدم اینچ بیان میکنند. برای مثال یک قطعه ۲۵۲۰ متریک دارای ابعاد ۲٫۵ در ۲ میلیمتر میباشد.