در این دوره برای اولین بار پدیده جدیدی تحت عنوان «فرمانداری کل یا فرمانداری» در تاریخ در ۱۳۲۶/۲/۲۶ طی تصویب «فرمانداری کل بلوچستان» که شامل استان سیستان و بلوچستان فعلی میشد توسط هیئت وزیران تصویب و از استان هشتم (کرمان و بلوچستان) جدا و ایجاد گشت.[۵] ابتدا در ۱۳۲۶/۲/۲۶ تصویب شد که حوزهٔ بلوچستان مرکب از ۳ فرمانداری تابعه سراوان، ایرانشهر و چابهار به مرکزیت زاهدان[۶][۷] تحت نظر یک مأمور عالیرتبه به نام والی از طرف مرکز (تهران) اداره شود.[۸][۹]
در ابتدا این نوع تقسیم، یعنی فرمانداری مستقل از استانداری بود، امری که مشخص نیست هیئت وزیران بر چه اساسی دست به تأسیس فرمانداری زدند اما در تاریخ ۱۳۲۶/۵/۳۱ ماده ۲ مصوبه تغییر کرد و به جای کلمه «والی» عبارت «فرماندار کل» که هم ردیف با «استاندار» است قرار گرفت.[۱۰] بدین ترتیب واحدهای استان با فرمانداری کل برابر بود و توسط استاندار یا فرماندار کل اداره میشد. ضمن آنکه در پی تغییر مصوبه ماده ۲ مورخه ۱۳۲۶/۵/۳۱، زابل از استان نهم جدا و به «فرمانداری کل بلوچستان» الحاق شد.[۱۱]
در سال ۱۳۲۹ کلمه «کل» از کنار فرمانداری حذف شد اما «فرمانداری بلوچستان» تا ۱۳۳۶ به قوت خود باقی ماند.[۱۲]
۸ فرمانداری کل شامل: ۱-فرمانداری کل بنادر و جزایر بحر عمان ۲-فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس ۳-فرمانداری کل چهارمحال و بختیاری ۴-فرمانداری کل بویراحمد سردسیر کهگیلویه ۵-فرمانداری کل سمنان ۶-فرمانداری کل همدان، ۷-فرمانداری کل لرستان ۸-فرمانداری کل ایلام و پشتکوه[۳۴][۳۵]
↑این آمار بر اساس کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن اثر تیمسار جهانبانی تألیف سال ۱۳۳۸ است[۲۱]
↑این جدول بر اساس کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن اثر تیمسار جهانبانی در شرح تقسیمات بلوچستان است البته در سال ۱۳۳۸ دو سال از تبدیل فرمانداری کل بلوچستان به استان بلوچستان و سیستان میگذشت اما مرز بندیهای آن یقیناً به همین شکل بوده زیرا بدون اصلاحات اراضی تبدیل فرمانداری کل به استان صورت گرفت.[۲۲]
↑امیراحمدیان، بهرام. «تقسیمات کشوری». در 1344شمسی نیز سیزده استان (تهران، گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمانشاهان، خوزستان، فارس، کرمان، خراسان، اصفهان، بلوچستان و سیستان، کردستان) و هشت فرمانداری کل (بنادر و جزایر دریای عمان، بنادر و جزایر خلیج فارس، چهارمحال و بختیاری، بویراحمد سردسیر کهگیلویه، سمنان، همدان، لرستان، ایلام و لرستان و پشتکوه) در ترکیب تقسیمات کشوری (سالنامة شهرداریها، ص 19ـ20). از آن به بعد نیز تقسیمات کشوری ایران تغییرات بسیار کرد. دانشنامه جهان اسلام. بایگانیشده از روی نسخه اصلی پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک) در پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |تاریخ بایگانی= دارد (کمک).
↑افشار سیستانی، ایرج. کتاب بلوچستان و تمدن دیرینه آن- بلوچستان و سیستان در این تقسیمبندی به صورت استان واحدی درآمدند. ص. ۱۸۸. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑امیراحمدیان، بهرام. «تقسیمات کشوری». در 1344شمسی نیز سیزده استان (تهران، گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمانشاهان، خوزستان، فارس، کرمان، خراسان، اصفهان، بلوچستان و سیستان، کردستان) و هشت فرمانداری کل (بنادر و جزایر دریای عمان، بنادر و جزایر خلیج فارس، چهارمحال و بختیاری، بویراحمد سردسیر کهگیلویه، سمنان، همدان، لرستان، ایلام و لرستان و پشتکوه) در ترکیب تقسیمات کشوری (سالنامة شهرداریها، ص 19ـ20). از آن به بعد نیز تقسیمات کشوری ایران تغییرات بسیار کرد. دانشنامه جهان اسلام. بایگانیشده از روی نسخه اصلی پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک) در پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |تاریخ بایگانی= دارد (کمک).
↑جهانبانی، امانالله (1338 شمسی). کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن. تهران. ص. ص۵۶. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑جهانبانی، امانالله (1338 شمسی). کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن. تهران. ص. ص۱۰۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑افشار سیستانی، ایرج. کتاب بلوچستان و تمدن دیرینه آن- بلوچستان و سیستان در این تقسیمبندی به صورت استان واحدی درآمدند. ص. ۱۸۸. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑احمدی، کامیل. کتاب از مرز تا مرز- بلوچها در استانهای بلوچستان و سیستان و جنوب کشور و شمال شرقی خراسان و جنوب کرمان و شرق هرمزگان زندگی میکنند. انتشارات آوای بوف. ص. ۱۲۱. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑یغمایی، اقبال (۱۳۵۰–۱۳۵۹). کتاب بلوچستان و سیستان: سرزمین نژاده مردمان و پهلوانان سختکوش. شابک۹۷۸۶۲۲۶۶۲۳۹۷۱. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر تاریخ (رده)
↑جهانبانی، امانالله (1338 شمسی). کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن. تهران. ص. ص۱۰۶-۱۰۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑جهانبانی، امانالله (1338 شمسی). کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن. تهران. ص. ص۱۰۶-۱۰۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑جهانبانی، امانالله (1338 شمسی). کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن. تهران. ص. ص۱۰۶-۱۰۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑افشار سیستانی، ایرج. کتاب بلوچستان و تمدن دیرینه آن- بلوچستان و سیستان در این تقسیمبندی به صورت استان واحدی درآمدند. ص. ۱۸۸. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑امیراحمدیان، بهرام. «تقسیمات کشوری». در 1344شمسی نیز سیزده استان (تهران، گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمانشاهان، خوزستان، فارس، کرمان، خراسان، اصفهان، بلوچستان و سیستان، کردستان) و هشت فرمانداری کل (بنادر و جزایر دریای عمان، بنادر و جزایر خلیج فارس، چهارمحال و بختیاری، بویراحمد سردسیر کهگیلویه، سمنان، همدان، لرستان، ایلام و لرستان و پشتکوه) در ترکیب تقسیمات کشوری (سالنامة شهرداریها، ص 19ـ20). از آن به بعد نیز تقسیمات کشوری ایران تغییرات بسیار کرد. دانشنامه جهان اسلام. بایگانیشده از روی نسخه اصلی پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک) در پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |تاریخ بایگانی= دارد (کمک).
↑جهانبانی، امانالله (1338 شمسی). کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن. تهران. ص. ص۵۶. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑جهانبانی، امانالله (1338 شمسی). کتاب سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن. تهران. ص. ص۱۰۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑افشار سیستانی، ایرج. کتاب بلوچستان و تمدن دیرینه آن- بلوچستان و سیستان در این تقسیمبندی به صورت استان واحدی درآمدند. ص. ۱۸۸. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑احمدی، کامیل. کتاب از مرز تا مرز- بلوچها در استانهای بلوچستان و سیستان و جنوب کشور و شمال شرقی خراسان و جنوب کرمان و شرق هرمزگان زندگی میکنند. انتشارات آوای بوف. ص. ۱۲۱. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑یغمایی، اقبال (۱۳۵۰–۱۳۵۹). کتاب بلوچستان و سیستان: سرزمین نژاده مردمان و پهلوانان سختکوش. شابک۹۷۸۶۲۲۶۶۲۳۹۷۱. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر تاریخ (رده)
↑امیراحمدیان، بهرام. «تقسیمات کشوری». در 1344شمسی نیز سیزده استان (تهران، گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمانشاهان، خوزستان، فارس، کرمان، خراسان، اصفهان، بلوچستان و سیستان، کردستان) و هشت فرمانداری کل (بنادر و جزایر دریای عمان، بنادر و جزایر خلیج فارس، چهارمحال و بختیاری، بویراحمد سردسیر کهگیلویه، سمنان، همدان، لرستان، ایلام و لرستان و پشتکوه) در ترکیب تقسیمات کشوری (سالنامة شهرداریها، ص 19ـ20). از آن به بعد نیز تقسیمات کشوری ایران تغییرات بسیار کرد. دانشنامه جهان اسلام. بایگانیشده از روی نسخه اصلی پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک) در پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |تاریخ بایگانی= دارد (کمک).
↑امیراحمدیان، بهرام. «تقسیمات کشوری». در 1344شمسی نیز سیزده استان (تهران، گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمانشاهان، خوزستان، فارس، کرمان، خراسان، اصفهان، بلوچستان و سیستان، کردستان) و هشت فرمانداری کل (بنادر و جزایر دریای عمان، بنادر و جزایر خلیج فارس، چهارمحال و بختیاری، بویراحمد سردسیر کهگیلویه، سمنان، همدان، لرستان، ایلام و لرستان و پشتکوه) در ترکیب تقسیمات کشوری (سالنامة شهرداریها، ص 19ـ20). از آن به بعد نیز تقسیمات کشوری ایران تغییرات بسیار کرد. دانشنامه جهان اسلام. بایگانیشده از روی نسخه اصلی پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک) در پارامتر |پیوند بایگانی= نیاز به وارد کردن |تاریخ بایگانی= دارد (کمک).