علیاصغر سیدآبادی (زادهٔ ۱۳۵۰ در سیدآباد) مروج کتابخوانی، نویسنده کودک و نوجوان و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان ایرانی است.[۱][۲]
تا امروز حدود ۶۰ کتاب از او منتشر شده که موضوع برخی از آنها مباحث نظری ادبیات کودک و نوجوان و باقی داستان و شعر برای کودکان و نوجوانان است.[۳] سیدآبادی در سال ۱۳۹۷ از سوی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به عنوان یکی از کاندیداهای ایرانی برای دریافت جایزه آسترید لینگرن معرفی شدهاست.[۱][۴]
او در سال ۱۳۹۳ برای مجموعهٔ ۳جلدی «قصههای بز زنگولهپا» به خاطر «استفادهٔ خلاقانه از یک قصهٔ قدیمی برای خلق آثار جدید، پرورش تفکر نقادانه در مخاطب و نگاه طنزآمیز به موضوع» از هفدهمین جشنوارهٔ کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان لوح تقدیر گرفت.[۵] از دیگر آثار سیدآبادی که جایزه گرفتهاند میتوان به مجموعه «قصههای شیرین مغزدار»[۶] و «خالهسوسکه با کی ازدواج کرد؟»[۷] اشاره کرد. همچنین پژوهش او با عنوان شعر در حاشیه دربارهٔ شعر کودک و نوجوان ایران در ششمین دورهٔ پژوهش فرهنگی سال برگزیده شد.[۸]
سیدآبادی از ابتدای دولت یازدهم تا اواسط دولت دوازدهم به عنوان مشاور و مدیر با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همکاری داشته و برخی طرحهای جدید برای ترویج کتابخوانی در سطح ملی را طراحی و مدیریت کردهاست.[۹][۱۰]
[[پرونده:|بندانگشتی|علی اصغر سیدآبادی منبع: روزنامه ایران ]]
فریدون عموزاده خلیلی، نویسنده و مدیر انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، در مراسم نکوداشت سیدآبادی دربارهٔ فعالیتهای او در ترویج کتابخوانی گفتهاست: «پروسه ترویج کتابخوانی از نویسنده، ناشر، کتابفروش آغاز میشود و به پویایی مخاطب میرسد. همه اینها در سیدآبادی وجود دارد. او هم نویسنده است، هم دورهای ناشر بوده، کتابفروشی داشته، در رسانه فعال بوده و کارهای بسیاری در این زمینه انجام دادهاست.»[۱۱]
او که تحصیلات ابتدایی را در سیدآباد و دورهٔ راهنمایی را در نیشابور به پایان رسانده و در رشتهٔ روزنامهنگاری در دانشگاه علامه طباطبایی تحصیل کرده، با برخی از روزنامههای اصلاح طلب و نشریات کودک و نوجوان همکاری داشته و از جمله سردبیر پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان بودهاست.[۱]
وی در سال ۱۳۹۶ در حکمی به عنوان مشاور وزیر ارشاد در امور برنامهریزی منصوب شد[۱۲] و در اواخر سال ۱۳۹۸ به آرامی از این سمت کناره گرفت.
علیاصغر سیدآبادی از دبیران هیئت نظارت بر کتاب کودک بودهاست.[۱۳] وی همچنین از گزینههای پیشنهادی برای عضویت دوباره در این هیئت در سال ۱۳۹۲ بوده است.[۱۴]
در نوروز ۱۳۹۹ و همزمان با پاندمی کووید-۱۹ کتاب «هانا قهرمان ما» از او منتشر شد که در فاصله کوتاهی و با کمک داوطلبانه جمعی از تصویرگران و مترجمان سراسر دنیا به زبانهای انگلیسی، ایتالیایی، فرانسه، آلمانی، ترکی، عربی، کردی، اسپانیایی، و لهستانی ترجمه شد. این اثر تاکنون به صورت فیزیکی چاپ نشده و تنها در شبکههای اجتماعی مجازی و از جمله در سایت شخصی خود او منتشر و توزیع شدهاست.[۱۵]
جوایز
جوایز
- انتخاب بهعنوان بهترین نویسنده سه دهه در زمینه کتابهای تصویری بازنویسی ـ مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز ـ۱۳۹۷[۱۶]
- دریافت جایزه بهترین کتاب تصویری کودک از جشنواره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای مجموعه کتاب «قصههای بز زنگولهپا» ـ ۱۳۹۲[۱۷]
- دریافت کتاب سال شورای کتاب کودک در رشته داستان برای کتاب «شاهزاده بیتاج و تخت زیرزمین» سال ۱۳۸۹[۱۸]
- دریافت تندیس سرو سبز برای بازآفرینی افسانههای ایرانی برای مجموعه کتاب «قصههای شیرین مغزدار» سال ۱۳۸۸
- دریافت جایزه کتاب برتر در جشنواره کتاب برتر انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان برای مجموعه «قصههای شیرین مغزدار» سال ۱۳۸۸
- دریافت کتاب سال شورای کتاب کودک در رشته غیر داستان برای مجموعه «داستان فکر ایرانی» سال ۱۳۸۶[۱۹]
- دریافت کتاب سال شورای کتاب کودک در رشته شعر برای کتاب «بادکنک بهشرطچاقو» ـ سال ۱۳۸۶[۱۹]
بینالمللی
- انتخاب کتابِ «دیوها روزها از آدمها میترسند» با تصویرگری پیمان رحیمیزاده بهعنوان یکی از ۱۵ کتاب برتر در نمایشگاه بینالمللی کتاب کودک ـ موزه آفن باخ ـ آلمان ـ سال ۲۰۱۰[۲۰]
- راهیابی مجموعه «قصههای شیرین مغزدار» به فهرست کلاغ سفید ـ کتابخانه بینالمللی مونیخ ـ سال ۱۹۹۹[۲۱]
- راهیابی شعر به تقویم بینالمللی شعر به زبان انگلیسی و آلمانی با تصویرگری هدی حدادی ـ ۲۰۱۳[۲۲]
- نامزد جایزه لیتل هاکا در چین برای کتاب بیژن و منیژه با تصویرگری مرجان وفاییان ـ ۲۰۱۷[۲۳]
پژوهش و نقد
- برنده جایزه پژوهش ادبی از جشنواره پژوهش فرهنگی سال ـ سال ۱۳۸۲[۲۴]
- جایزه بهترین منتقد ادبیات کودک و نوجوان از جشنواره نقد ایران ـ سال ۱۳۸۴
- جایزه بهترین مقاله نظری از جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان ـ سال ۱۳۸۲
روزنامهنگاری
- جایزه بهترین گزارش از جشنواره مطبوعات
- جایزه بهترین مصاحبه از خانه روزنامهنگاران جوان ـ سال ۱۳۷۵
- جایزه اول بخش روزنامهنگاری کودک و نوجوان ـ جشنواره مطبوعات (انجمن صنفی روزنامهنگاران ایران) ـ سال ۱۳۷۹
- جایزه دوم بهترین مقاله ـ جشنواره مطبوعات ـ سال ۱۳۸۱
- جایزه اول مقاله جشنواره روزنامهنگاری کتاب ـ سال ۱۳۸۲
جوایز دیگر
- معرفی بهعنوان بهترین مروج کتابخوانی به خاطر مجموعه فعالیتها در جشنواره صد آفرین ـ ۱۳۹۷
کتابهای او
نظری و پژوهشی
- مقدمهای بر مخاطبشناسی کتاب کودک: کتابخوانی با واسطه ـ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ـ ۱۳۹۱
- عبور از مخاطبشناسی سنتی ـ انتشارات فرهنگها ـ ۱۳۸۴
- شعر در حاشیه: پژوهشی در شعر کودک و نوجوان ایران ـ انتشارات ویژه نشر ـ ۱۳۸۰
رمان و داستان بلند
- بابابزرگ سبیل موکتی ـ نشر افق ـ ۱۳۹۲
- پروانه سفید و پنجرههای رنگارنگ ـ نشر قطره ـ ۱۳۹۱
- شاهزاده بیتاج و تخت زیرزمین ـ نشر چشمه ـ ۱۳۸۹
کتاب تصویری و مصور
- پسری که با یوزپلنگ حرف زد ـ تصویرگر: معصومه اعتبارزاده ـ نشر شهر قلم ـ ۱۳۹۷
- چشم آهو (از مجموعه کتابهای ۴ فصل) ـ تصویرگر: الهه بهین ـ انتشارات شهر قلم ـ ۱۳۹۷
- یوزی و خالخالی (از مجموعه کتابهای ۴ فصل) ـ تصویرگر: الهه بهین ـ انتشارات شهر قلم ـ ۱۳۹۷
- ماهک و سیاهک (از مجموعه کتابهای ۴ فصل) ـ تصویرگر: الهه بهین ـ انتشارات شهر قلم ـ ۱۳۹۷
- گورخر گمشده (از مجموعه کتابهای ۴ فصل) ـ تصویرگر: الهه بهین ـ انتشارات شهر قلم ـ ۱۳۹۷
- فیل بزرگ و خرگوش کوچک (از مجموعه نینیآموز) ـ تصویرگر: مهدیه صفایینیا ـ انتشارات شهر قلم ـ ۱۳۹۶
- گورخر کوچولو و مامانش (از مجموعه نینیآموز) ـ تصویرگر: مهدیه صفایینیا ـ انتشارات شهر قلم ـ ۱۳۹۶
- بادبادکها و گوزن (از مجموعه نینیآموز) ـ تصویرگر: مهدیه صفایینیا ـ انتشارات شهر قلم ـ ۱۳۹۶
- یک کوسه و پنج ماهی (از مجموعه نینیآموز) ـ تصویرگر: مهدیه صفایینیا ـ انتشارات شهر قلم ـ ۱۳۹۶
- دوچرخه دو پا اسبی ـ تصویرگر: عطیه بزرگسهرابی ـ انتشارات علمی و فرهنگی ـ ۱۳۹۵
- روزها دیوها از آدمها میترسند ـ تصویرگر: پیمان رحیمیزاده ـ انتشارات شباویز ـ ۱۳۸۵
- اسم تو چیست دختر کوچولو؟ ـ تصویرگر: نگین احتسابیان ـ انتشارات شباویز ـ ۱۳۸۵
- خانم معلم و آقای نقاش ـ تصویرگر: علیرضا گلدوزیان ـ انتشارات شباویز ـ ۱۳۸۲
- معصومه ـ تصویرگر: نسیم آزادی ـ انتشارات شباویز ـ ۱۳۸۱
- وقتی پدربزرگ بیاید ـ تصویرگر: علی عامهکن ـ انتشارات کتاب جمعه ـ ۱۳۸۰
شعر
- A Rainbow in My pocket, London: Tiny Owl publisher، تصویرگر: هدی حدادی
- ماه بر ترک دوچرخه (مجموعه ۵ جلدی برگزیده شعر فارسی از آغاز تا امروز با توضیح و تاریخچه) ـ نشر ثالث ـ ۱۳۹۴
- اندازه همه گیلاسها دوستت دارم ـ تصویرگر: عطیه بزرگسهرابی ـ نشر چکه ـ ۱۳۹۳
- ماشین بازی (از مجموعه ترانه بازی) ـ تصویرگر: ایلگار رحیمی ـ نشر چکه ـ ۱۳۹۰
- دریا بازی (از مجموعه ترانه بازی) ـ تصویرگر: ایلگار رحیمی ـ نشر چکه ـ ۱۳۹۰
- خانه بازی (از مجموعه ترانه بازی) ـ تصویرگر: ایلگار رحیمی ـ نشر چکه ـ ۱۳۹۰
- پارک بازی (از مجموعه ترانه بازی) ـ تصویرگر: ایلگار رحیمی ـ نشر چکه ـ ۱۳۹۰
- سهچرخه بازی (از مجموعه ترانه بازی) ـ تصویرگر: ایلگار رحیمی ـ نشر چکه ـ ۱۳۹۰
- چه کسی کلاغ را اختراع کرد؟ ـ تصویرگر: حسن عامهکن ـ نشر چشمه ـ ۱۳۸۹
- بادکنک بهشرط چاقو ـ تصویرگر: هدی حدادی ـ نشر افق ـ ۱۳۸۶
- مینیبوس دایی ـ تصویرگر: محمدحسین صلواتیان ـ انتشارات پیام آزادی ـ ۱۳۷۵
بازنویسی و بازآفرینی افسانههای ایرانی
- عروسی بیژن و منیژه ـ تصویرگر: مرجان وفاییان ـ نشر چکه ـ ۱۳۹۵
- Bijan & Manije, London: Tiny Owl Publishing, 2016، تصویرگر: مرجان وفاییان
- شاهی در پوست پلنگ (از مجموعه شاهنامه از پنجرهای نو) ـ نشر پنجره ـ ۱۳۹۳
- کاخی که فروریخت (از مجموعه شاهنامه از پنجرهای نو) ـ نشر پنجره ـ ۱۳۹۳
- فریدون و پسرانش (از مجموعه شاهنامه از پنجرهای نو) ـ نشر پنجره ـ ۱۳۹۳
- امشب بزغالهها خوابشان نمیآید (از مجموعه قصههای بزغاله زنگوله پا) ـ تصویرگر: حسن عامهکن ـ انتشارات منظومه خرد (ماهک) ـ ۱۳۹۲
- خانه خاله پیرزن دور نیست (از مجموعه قصههای بزغاله زنگوله پا) ـ تصویرگر: حسن عامهکن ـ انتشارات منظومه خرد (ماهک) ـ ۱۳۹۲
- مامان بزی پشت در است (از مجموعه قصههای بزغاله زنگوله پا) ـ تصویرگر: حسن عامهکن ـ انتشارات منظومه خرد (ماهک) ـ ۱۳۹۲
- بچههای بز زنگوله پا کجا بودند؟ (از مجموعه قصههای شیرین مغزدار) ـ تصویرگر: علیرضا گلدوزیان ـ انتشارات افق ـ ۱۳۸۸
- خرس دانا چرا به این روز افتاد؟ (از مجموعه قصههای شیرین مغزدار) ـ تصویرگر: علیرضا گلدوزیان ـ انتشارات افق ـ ۱۳۸۸
- روباه غذای لکلک را چه جوری خورد؟ (از مجموعه قصههای شیرین مغزدار) ـ تصویرگر: علیرضا گلدوزیان ـ انتشارات افق ـ ۱۳۸۸
- کدو قلقله زن کی برگشته بود؟ (از مجموعه قصههای شیرین مغزدار) ـ تصویرگر: علیرضا گلدوزیان ـ انتشارات افق ـ ۱۳۸۸
- خاله سوسکه با کی ازدواج کرد؟ (از مجموعه قصههای شیرین مغزدار) ـ تصویرگر: علیرضا گلدوزیان ـ انتشارات افق ـ ۱۳۸۸
تاریخ و اندیشه
- ایران چگونه ایران شد؟: از آغاز تاریخ تا نخستین حکومت سراسری در ایران (اولین جلد از مجموعه تاریخ با غرغرهای اضافه) ـ انتشارات آفرینگان ـ ۱۳۹۲
- این نقشه بزرگ چرا کوچک شد؟: از ظهور تا سقوط هخامنشیان (دومین جلد از مجموعه تاریخ با غرغرهای اضافه) ـ انتشارات آفرینگان ـ ۱۳۹۲
- نخستین تجربه استعمار غربی در ایران: از آغاز سلوکیان تا پایان اشکانیان (سومین جلد از مجموعه تاریخ با غرغرهای اضافه) انتشارات آفرینگان ـ ۱۳۹۲
- سرگذشت شعر در ایران (از مجموعه فرهنگ و تمدن ایرانی) ـ انتشارات افق ـ ۱۳۹۱
- ایران در آستانه تغییر: از حمله افغانها تا مشروطه (از مجموعه داستان فکر ایرانی) ـ انتشارات افق ـ ۱۳۸۶
- تولد دوباره: ورود اسلام به ایران (از مجموعه داستان فکر ایرانی) ـ انتشارات افق ـ ۱۳۸۴
- دموکراسی: گفتوگو با رامین جهانبگلو ـ نشر اگر— ۱۳۸۳
- دموکراسی: گفتوگو با رامین جهانبگلو (کردی) ـ عنوان و نام پدیدآور: دیموکراسی: وتوویژ له گهل رامین جههانبهگلوو/ ئامادهکردن عهلیئهسغهر سهیدئابادی؛ وهرگیرانی بو کوردی خالید عهلیزاده، کاوه عهلیزاده. مشخصات نشر: سقز: گوتار، ۱۳۹۰
- اینترنت: گفتوگو با یونس شکرخواه ـ نشر اگر ـ ۱۳۸۳
- اینترنت: در گفتوگو با یونس شکرخواه. (کردی) ـ عنوان و نام پدیدآور: ئینترنت/ ئامادهکردنی عهلیئهسغهری سهیدئابادی؛ وهرگیرانی بو کوردی خالید عهلیزاده، کاوه عهلیزاده. مشخصات نشر: سقز: گوتار، ۱۳۹۱.
- فلسفه: گفتوگو با محمد ضیمران ـ نشر اگر ـ ۱۳۸۳
- ملاصدرا ـ انتشارات مدرسه ـ سال ۱۳۸۲
منابع
پیوند به بیرون