شبی که ماه کامل شد فیلمی ایرانی به کارگردانی نرگس آبیار، نویسندگی آبیار و مرتضی اصفهانی و تهیهکنندگی محمدحسین قاسمی محصول سال ۱۳۹۷ ایران است. این فیلم برای نخستین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر بهنمایش درآمد و با نامزدی در ۱۳ رشته این جشنواره، توانست ۶ سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین چهرهپردازی را به خود اختصاص دهد.[۱]
خلاصه داستان
«شبی که ماه کامل شد» روایت دختر جوانی از مناطق جنوب شهر تهران است که درگیر عشق جوانی شهرستانی میشود و این در حالی است که پس از ازدواج بنا به دلایلی مجبور به مهاجرت از ایران است. در این مسیر، برادرش با او همراه میشود اما در میانه راه، اتفاقاتی برای آنها رقم میخورد. این فیلم براساس داستان واقعی عبدالحمید ریگی و همسرش فائزه منصوری است.[۲]
اسم فیلم نیز بهنظر میرسد برای عبدالحمید ریگی طراحی و انتخاب شده، برای مرد عاشقی که در شب کامل شدن ماه تبدیل به گرگینه میشود، اما ناباورانه در سکانسی این لحظه شوم را تجربه میکند که مخاطب به جای تقابل، با او حس همراهی دارد (شبهایی که ماه کامل در آسمان میدرخشد، زیباترین شبها برای گردش در طبیعت بهشمار میرود اما این شبهای مهتاب فقط شبهای شعر و ترانه نیست، افسانهها میگویند یکی از مخوفترین هیولاهای جهان همراه با ماه کامل ظهور میکنند).[۳]
ساخت فیلم
به گفتهٔ «محمد حسین قاسمی» تهیهکننده فیلم و همسر نرگس آبیار، هیچ نهادی به ساخت فیلم کمک نکردهاست. اما سید محمود علوی، وزیر سابق اطلاعات، اذعان کرد که این فیلم محصول وزارت اطلاعات است.[۴]
فیلمبرداری در پاکستان بسیار دشوار بودهاست و آنها در نهایت با روادید گردشگری به این کشور رفته و بهصورت غیررسمی کار را پیش بردهاند. با شروع انتخابات در پاکستان روادید تمدید نشده و آنها ادامه فیلم را در محلهٔ پاکستانیها در داکا پایتخت بنگلادش ساختهاند. برای ساخت صحنههای جنگ از پتانسیل نیروهای بومی پاکستان و بهشکل غیرقانونی بهره بردهاند.[۵]
این فیلم مورد انتقاد برخی منتقدان نیز قرار گرفتهاست:
صحنههای مربوط به عملیاتهای مختلف که ابداً تأثیری در روند قصه ندارند و احتمالاً بهجهت سفارشی بودن اثر در فیلم گنجانده شدهاست.[۹]
عدم استفاده صحیح از تکنیک دوربین روی دست که باعث از بین رفتن تمرکز تماشاگران میشود.[۹]
اگرچه فائزه شخصیت محوری فیلم است اما هیچ کنش یا محرکی در شخصیتپردازی او وجود ندارد. بدین معنا که حتی افشا شدن جنایات خانواده ریگی، هیچ تأثیری بر فائزه نمیگذارد و او همچنان به همسرش پایبند میماند.[۱۰]
مادر و پدر فائزه بسیار منفعل و بیاراده هستند و برادر او چیزی جز یک فرد سبک عقل و غیرقابل باور در نیامده است.
بازیها متفاوت، باورپذیر و یک پله ترقی برای بازیگران است. با این حال بهنظر میرسد که این فیلم سفارشی و در جهت منافع جمهوری اسلامی ایران ساخته شدهاست.[۱۱]
خانوادهٔ فائزه منصوری
طبق گفته اعظم محسنیدوست (مادر فائزه منصوری) در فیلم دوقلوها در پاکستان بهدنیا میآیند، اما در واقع، دوقلوها در تهران به دنیا آمدند. همچنین ماجرای حضور در پاکستان، جشن ازدواج و نحوهٔ سفر به زاهدان با آن چیزی که در فیلم روایت میشود تا حدودی متفاوت است. در واقعیت فائزه و شهاب پس از به دنیا آمدن دوقلوهای فائزه، در تهران بودند که با تماس تهدیدآمیز حمید (مبنی بر قتل مادر فائزه) به پاکستان سفر میکنند. از فائزه خواسته شده بود تا همراه برادرش بیاید. همچنین زمانی که عبدالحمید با فائزه ازدواج میکند فائزه ۱۴ سال دارد ولی در فیلم اینچنین نیست. همچنین از بدرفتاریها و کتککاریهای عبدالمالک و عبدالحمید با فائزه چیزی بهتصویر کشیده نشدهاست.[۱۲]