زویا پیرزاد

زویا پیرزاد
زاده	۱۳۳۱ خ. / ۱۹۵۲م آبادان، خوزستان
محل زندگی	آلمان
پیشه	نویسنده
زمینه کاری	نویسندگی، مترجمی
ملیت	ایرانی ارمنی‌تبار
فرزند(ان)	ساشا و شروین

زویا پیرزاد (ارمنی: Զոյա Փիրզադ; زاده ۱۳۳۱ در آبادان) نویسنده ارمنی‌تبار اهل ایران است که سال ۱۳۸۰ با رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم جوایزی همچون بهترین رمان سال پکا، بهترین رمان سال بنیاد هوشنگ گلشیری، کتاب سال وزارت ارشاد جمهوری اسلامی و لوح تقدیر جایزه ادبی یلدا را به دست آورد و با مجموعه داستان کوتاه طعم گس خرمالو یکی از برندگان جشنواره بیست سال ادبیات داستانی در سال ۱۳۷۶ و جایزه «کوریه انترناسیونال» در سال ۲۰۰۹ شد. وی تمام آثارش را به فرانسوی ترجمه کرده است.^{[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷]}

زویا پیرزاد نزد عموم با رمان‌های «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» و «عادت می‌کنیم» شناخته می‌شود که بارها تجدید چاپ شده‌اند. مجموعه داستان‌های «طعم گس خرمالو»، «یک روز مانده به عید پاک» و «مثل همه عصرها» توسط نشر مرکز از این نویسنده منتشر شده‌اند. سه مجموعه داستان ذکر شده در سال‌های اخیر در یک جلد با عنوان «سه کتاب» منتشر شده است.^[۸]

زندگی

زویا پیرزاد نویسنده و داستان‌نویس معاصر در سال ۱۳۳۱ خ. (۱۹۵۲م) در آبادان به دنیا آمد.^[۹] در همان‌جا به مدرسه رفت و در تهران ازدواج کرد و دو پسرش ساشا و شروین را به دنیا آورد. زویا پیرزاد ساکن آلمان است.^[۱۰]

آثار

وی در سال ۱۳۷۰، ۱۳۷۶ و ۱۳۷۷، سه مجموعه از داستان‌های کوتاه خود را به چاپ رساند؛ مثل همه عصرها، طعم گس خرمالو و یک روز مانده به عید پاک^[۹] مجموعه داستان‌های کوتاهی بودند که به دلیل نثر متفاوت خود مورد استقبال مردم قرار گرفتند.

اولین رمان بلند زویا پیرزاد، با نام چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم در سال ۱۳۸۰ به چاپ رسید. داستان این رمان که با نثر ساده و روان نوشته شده است، در شهر آبادان دههٔ چهل خورشیدی می‌گذرد و شخصیت‌های داستان از خانواده‌های کارمندان و مهندسان شرکت نفت هستند که در محلهٔ بوارده جدا از بومیان آبادان زندگی می‌کنند.

زویا پیرزاد کتاب‌هایی نیز ترجمه کرده است، از جمله آلیس در سرزمین عجایب اثر لوئیس کارول و کتاب آوای جهیدن غوک که مجموعه‌ای است از هایکوهای شاعران آسیایی.^[۹]

مجموعه داستان کوتاه

این سه داستان در کتابی با عنوان سه کتاب گرد آمده‌اند.

• مثل همه عصرها
• طعم گس خرمالو (در فرانسه توسط نشر «زولما» منتشر شده است)
• یک روز مانده به عید پاک

رمان

• چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم که در مورد زندگی چند خانواده ارمنی ساکن آبادان است که اغلب کارمند شرکت نفت هستند. داستان به سبک زنانه و از زبان شخصیت اصلی داستان، زنی خانه‌دار به نام کلاریس بیان می‌شود و مشکلات و گرفتاری‌های همیشگی زن‌ها را سوژه نوشتن قرار می‌دهد.
• عادت می‌کنیم که زندگی «آرزو صارم» زن مطلقه و بچه‌داری است که دلش می‌خواهد بعضی وقت‌ها خودش را دوست بدارد و کاری که مطابق میل خودش است انجام دهد، نه هر کاری که دختر و مادرش می‌خواهند.

ترجمه

زویا پیرزاد مترجم «آلیس در سرزمین عجایب» از لوییس کارول و «آوای جهیدن غوک» مجموعه‌ای از هایکوهای ژاپنی نیز هست.^[۸]

جایزه‌ها

• رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، با نثر روان و ساده‌ای که داشت توانست جایزه‌های فراوانی دریافت کند که از آن جمله می‌توان به
  • جایزه بهترین رمان سال ۱۳۸۰ پکا،
  • جایزه بهترین رمان بنیاد هوشنگ گلشیری (سال ۱۳۸۰)
  • کتاب سال وزارت ارشاد جمهوری اسلامی سال ۱۳۸۱
  • و لوح تقدیر جایزه ادبی یلدا در سال ۱۳۸۰ اشاره کرد.
• داستان کوتاه طعم گس خرمالو برنده جایزه بیست سال ادبیات داستانی در سال ۱۳۷۶ شد.
• ترجمه فرانسوی داستان کوتاه طعم گس خرمالو برنده جایزه کوریه انترناسیونال در سال ۲۰۰۹ شد.^[۱۱][۱۲]
• داستان یک روز مانده به عید پاک هم به زبان فرانسوی ترجمه و منتشر شده. این کتاب تشویق شده در هفتمین دوره کتاب سال (۱۳۷۸) نیز بوده است.
• دریافت نشان لژیون دونور از دولت فرانسه^[۸][۱۳]

برگردان آثار به زبان‌های خارجی

• (۲۰۰۲)، داستان «پرلاشز» (بر گرفته از کتاب «طعم گس خرمالو») در کتابی به نام «شام سرو و آتش»، توسط ایرانشناسی لهستانی «ایونا نوویسکا»، در آژانس انتشارات ملی انتشارات کراکو KAW، به زبان لهستانی ترجمه شده است.
• «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» به یونانی، انگلیسی، نروژی، آلمانی، فرانسوی، چینی و ترکی ترجمه و منتشر شده^[۸]
• «طعم گس خرمالو» به اسلوونیایی، فرانسوی، گرجی، لهستانی و ژاپنی^[۸]
• «عادت می‌کنیم» به فرانسوی، ایتالیایی و گرجی^[۸]
• «مثل همه عصرها» (hy) به فرانسوی، گرجی و ارمنی^[۸]
• «یک روز مانده به عید پاک» به انگلیسی، فرانسوی و گرجی ترجمه و منتشر شده‌اند.^[۸]

جستارهای وابسته

• فهرست نویسندگان ارمنی
• دریچه جنوبی
• داستان‌نویسی جنوب

پانویس

1. «زویا پیرزاد؛ نویسنده‌ای که چراغ‌ها را خاموش کرد». فرارو.
2. «نقد و بررسی رمان «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» در حسینیه ارشاد». ایبنا.
3. «زویا پیرزاد؛ نویسنده‌ای که چراغ‌ها را خاموش کرد». معین نیوز.
4. «معرفی کتاب چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم/ محدثه رهایی». لیزنا.
5. «نئورئالیسم زویا پیرزاد». روزنامه شرق.
6. «شهرنشینی در آثار «زویا پیرزاد»». ایرنا.
7. «پاینده: فیلم «به همین سادگی» وامدار کتاب زویا پیرزاد است». خبرگزاری مهر.
8. «زویا پیرزاد، نویسنده ایرانی ارمنی از دولت فرانسه نشان شوالیه «ادب و هنر» دریافت کرد». آلیک‌آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۸. کاراکتر C1 control character در |نشانی= در موقعیت 128 (کمک)
9. فرخ‌زاد، پوران ص. ۲۰۶
10. «زندگینامه: زویا پیرزاد (۱۳۳۱-) - همشهری آنلاین». دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۸.
11. «هفتادوچهارمین چاپ رمان «عادت می‌کنیم» منتشر شد». ایبنا.
12. «زویا پیرزاد جایزه «کوریه انترناسیونال» را دریافت کرد». دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۱۸.
13. اهدای نشان شوالیه ادب و هنر به زویا پیرزاد بایگانی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine ایبنا، ۲۴ ۸ دی ۱۳۹۳

منابع

• لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «نویسندگان، شعرا و مترجمین». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. ص. ۲۱۷. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
• فرخ‌زاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، ص. ص٫ ۱۸، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
• https://web.archive.org/web/20071012045845/http://www.shabakeh.de/old/individual/000129.html زنان در داستان‌های زویا پیرزاد/ مهستی شاهرخی
• چراغ‌ها را خاموش نکنید

پیوند به بیرون

• آثار زویا پیرزاد در کتابخانهٔ باز