دیباج

دیباج
کشور ایران
استانسمنان
شهرستاندامغان
بخشمرکزی
نام(های) پیشینچارده، چهارده، چهارده هزارجریب، چهارده رودبار
مردم
جمعیت۵٬۶۴۷ نفر (۱۳۹۵)
رشد جمعیت۵۰٪+ (۵سال)
اطلاعات شهری
شهردارمهندس محسن امینیان
ره‌آوردکشاورزی و دامپروری
پیش‌شمارهٔ تلفن023
شناسهٔ ملی خودروالگو:ب-۹۶
کد آماری۲۲۶۴
دیباج بر ایران واقع شده‌است
دیباج
روی نقشه ایران
۳۶°۲۵′۳۷″شمالی ۵۴°۱۳′۲۵″شرقی / ۳۶٫۴۲۶۹۴۴°شمالی ۵۴٫۲۲۳۶۱۱°شرقی / 36.426944; 54.223611

دیباج یکی از شهرهای کوهستانی شهرستان دامغان در استان سمنان است. این شهر در ۵۵ کیلومتری شمال شهر دامغان قرار دارد و مرکز دهستان رودبار است. دیباج در سال ۱۳۷۵ و بر اساس مصوبه هیئت وزیران وقت به شهر تبدیل و اکنون دارای شهرداری است.[۱]

دیباج خود شامل محله‌های قلعه، ورزن و زردوان است (بر گرفته از اسامی روستاهای قدیمی به هم پیوسته از زمان ایجاد شهر جدید) پیشتر آن را چهارده یا چهارده رودبار می‌خواندند. هرچند هنوز این نام بین مردم محلی رایج است اما از سال ۱۳۷۵ به صورت رسمی این منطقه به شهر تبدیل و دارای شهرداری است.[نیازمند منبع]

از معروف ترین شخصیت ها؛ صادق هدایت از خاندان هدایت و نوه اسماعیل کمال (که به دست زکی خان زند کشته شد) و فرزند رضا قلی خان هدایت (ملقب به رضا قلی خان طبرستانی یا رضا قلی خان هزارجریبی) است که هر چند خود متولد تهران بوده، اما اصالت دیباجی داشت. اسماعیل کمال (در برخی منابع از او با عنوان آقا محمدطاهر طبرستانی یاد کرده اند)، جد صادق هدایت، از اعیان قریه چهارده رودبار و خزانه دار آقامحمدخان قاجار بود. از خاندان هدایت و فرزندان رضا قلی خان، جوادخان سعدالدوله و مهدی قلی خان مخبرالسلطنه به نخست وزیری، مرتضی قلی خان صنیع الدوله به ریاست مجلس شورای ملی و محمدقلی خان مخبرالملک به نمایندگی مجلس و وزارت دارایی، حسین قلی خان مخبرالدوله به وزارت پست و تلگراف در دوره قاجار و پهلوی رسیدند. در دوره پهلوی، دبستانی به نام این خاندان (هدایت) در دیباج ایجاد شده است که کماکان به فعالیت می پردازد و نیز پویا شکوهی مجری ، کارگردان ، گزارشگر شبکه جام جم و تهیه کننده مراسمات و همایشها از هنرمندان این خطه و دیار می‌باشد.

نامگذاری

چهارده قبلاً از چهار روستای کوچک‌تر تشکیل می‌شد. علاوه بر سه روستایی که در بالا نام برده شد، روستا یا ده چهارم امین آباد نام داشت که اکنون خراب ده نامیده می‌شود و هر سال در هشتم محرم مردم به یادبود مردگان این ده در آنجا گرد می‌آیند. بنا به گفته مردم محلی این ده در گذشته بر اثر حمله سپاهیان مهاجم یا بلایای زمینی ویران شده‌است. امروزه اندکی بنای مخروبه در محل این ده دیده می‌شود.

نام جدید این شهر از امامزاده‌ای به همین نام در این مکان اقتباس شده‌است. مقبره منسوب به محمد پسر جعفر صادق امام ششم شیعیان دوازده امامی که ملقب به امامزاده محمد دیباج است در محله قلعه در جنوب غربی شهر واقع شده‌است.

مردم و زبان

پراکنش اقوام در سمنان

نزدیک به همه مردم این شهر مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند. اغلب مردان برای کار به دامغان، سمنان یا گرگان مهاجرت می‌کنند. دیباجی گویش مردم شهر دیباج است. پژوهشگران زبان‌شناس دیباجی را از زبان‌های کاسپین می‌دانند. گویش دیباجی علی‌رغم داشتن شباهت‌هایی با گویش‌های مجاور خود به‌ویژه نواحی شمالی، تفاوت‌هایی نیز با آنها دارد. پژوهشگران زبان‌شناس با توجه به قرابت خاص گویش دیباجی با گونه‌های مازندرانی به لحاظ صرفی و نحوی، گویش دیباجی یکی را از گونه‌های مازندرانی می‌دانند.[۲][۳][۴]

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵٬۶۴۷ نفر (در ۱٬۹۶۰ خانوار) بوده‌است.[۵]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۸۵۲٬۵۰۴—    
۱۳۹۰۳٬۷۷۴۵۰٫۷٪+
۱۳۹۵۵٬۶۴۷۴۹٫۶٪+

محصولات کشاورزی و دامپروری

این شهر به خاطر آب و هوای کوهستانی، مستعد پرورش محصولات باغی و دامپروری است. در دیباج گردو از عمده میوه‌های باغی، در کنار گیلاس، انگور، آلبالو، زردآلو و سیب می‌باشد. در عین حال سیب زمینی و گندم دو محصول عمده کشاورزی دیگر این ناحیه است. آب کشاورزی و آشامیدنی از چشمه‌های مختلف طبیعی که در اطراف شهر به ویژه در منطقه شمال شرقی شهر واقع هستند، تأمین می‌شود.

برخی از محصولات کشاورزی، باغی و دامی این منطقه، به لحاظ کیفیت و مرغوبیت، از گذشته، آوازه ای کشوری و جهانی داشته است. از آن جمله اند؛ گردو، گیلاس، آلبالو، سیب زمینی و گندم. که این تولیدات سالانه راهی بازار پایتخت و شهرهای دیگر می شده است. سیب زمینی دیباج، محصولی زبانزد در استان سمنان است. گردوی تولیدی این ناحیه، از نظر کمی و کیفی، دارای تنوع محصول و مشتری پسند است. گیلاس مرغوب دیباج، از نمونه محصولات با کیفیت باغی استان سمنان برای تأمین بازار مصرف مازندران و تهران به حساب می آید. ارقام بومی و قدیمی گندم در این منطقه، شهره خاص و عام بوده و فقط در دوره محمد شاه و ناصرالدین شاه قاجار، سالانه بیش از شش تن مصرف خاندان سلطنتی، از گندم دیباج تأمین می شده است (صنیع الدوله معروف به اعتماد السلطنه، محمدحسنخان؛ کتاب مطلع الشمس، صفحه 49).

محصولات دامی

شهر دیباج دارای سه هزار هکتار مرتع و بیست هزار راس گوسفند و بز می‌باشد که در سه نوع مرتع تألیف می‌کنند.

  1. مراتع زمستانه در اطراف دیباج
  2. مراتع میانبد در منطقه کشت و دشت

۳- مراتع ییلاقی (سربند-چهار گنبدان-سنگ بن –لار کوه وزندان و پلاش) که حدود ۳۰٪ مردم از راه پرورش گوسفندان داشتی امرار معاش می‌کنند البته این درصد در قدیم ۸۰٪ بوده‌است با توجه به خشکسالی‌های اخیر و فقیر شدن مرتع اکثر دامداران بزرگ دام‌های خود را فروخته‌اند. در اواخر فروردین ماه گوسفندان از اطراف دیباج به مراتع میا نبد رفته که در اواسط اردیبهشت ماه به بنه (خیل) می‌روند و کار دوشیدن شروع می‌شود. درحال حاضر هم اولین جشنواره آیین امام‌داری یا (شیردوشان) در کنار امامزاده محمد دیباج برگزار شد.

کلیه محصولات دامی این منطقه در استان سمنان و استان‌های همجوار، مشهور بوده و مشتری خود را دارد. شیر، ماست، کشک، سرماست، سرشیر، دوغ، آروشه، کره گوسفندی و گوشت قرمز تولیدی دیباج، به جهت مراتع مرغوب و آب و هوای کوهستانی مطبوع، کیفیت منحصر به فردی دارد. اگرچه میزان تولید این محصولات به جهت کاهش تعداد دام در این ناحیه، قابل توجه نیست، اما هر ساله از طریق دامداران و فروشندگان واسطه به بازارهای محلی و همجوار رهسپار و از طریق فامیل، به بازار تهران و مشهد نیز راه می‌یابد.

آب‌وهوا

آب‌وهوای این شهر در بهار و تابستان سرسبز، خنک و مطبوع و در پاییز و زمستان سرد و عمدتاً پوشیده از برف است.[۶]

نقاط دیدنی و گردشگری

  • امامزاده محمد
  • آبشار تنگه زندان
  • سرچشمه
  • دشت سربند
  • کلا
  • دم تنگه
  • امیران دشت
  • بالا آییش
  • دشت مناره
  • کشت دشت
  • چشمه آبسیج
  • آبشار بزپُل
  • آبشار نسروا
  • تنگه شمشیربُر
  • حصار قلعه
  • مقبره آیت الله میراسماعیل نجفی قدمی معروف به آقانجفی (ورزن)

شهرخواهرخوانده

جستارهای وابسته

منابع

  1. «مسائل و مشکلات شهر دیباج بررسی شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۴-۰۳-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۹.
  2. نقشبندی، شهرام؛ حاج عیدی، حوا. «چند فرایند واجی در گویش دیباجی». مجله علمی مطالعات زبانی و بلاغی دانشگاه سمنان. دریافت‌شده در ۹ مارس ۲۰۲۱.
  3. نقشبندی، شهرام؛ حاج عیدی، حوا. «چند فرایند واجی در گویش دیباجی». سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه سمنان. دریافت‌شده در ۹ مارس ۲۰۲۱.
  4. نقشبندی، شهرام؛ حاج عیدی، حوا. «چند فرایند واجی در گویش دیباجی». پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی. دریافت‌شده در ۹ مارس ۲۰۲۱.
  5. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  6. 2084 (۲۰۲۰-۰۹-۲۹). «دیباج دامغان شهر گردشگر می‌شود». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۹.

پیوند به بیرون

Read other articles:

Luis Navarro GarnicaNascitaPamplona, 25 marzo 1904 MorteMadrid, 31 marzo 1995 Dati militariPaese servito Spagna Forza armata Ejército del Aire Anni di servizio1965-1970 GradoJefe de Estado Mayor GuerreGuerra civile spagnola voci di militari presenti su Wikipedia ManualeLuis Navarro Garnica (Pamplona, 25 marzo 1904 – Madrid, 31 marzo 1995) è stato un militare spagnolo, Jefe de Estado Mayor dell'Ejército del Aire e altresì noto per essere stato il 14º presidente dell'Atléti...

 

You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Czech. (March 2020) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the Czech article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia....

 

Логотип Metro Metro — внутрішня кодова назва художнього стилю оформлення графічного інтерфейсу користувача продукції компанії Microsoft, який використовується з другої половини 2000-х років. Характерні особливості — орієнтація на типографіку і акцент на текст, графічний мінімалі

This article needs to be updated. Please help update this article to reflect recent events or newly available information. (November 2023) Greek bonds   20 year   15 year   10 year   5 year   1 year   3 month   1 month European 10 year bonds, before the Great Recession in Europe bonds floated together in parity   Greece 10 year bond   Portugal 10 year bond   Ireland 10 year bond   Spa...

 

1792 treaty between Russia and the Ottoman Empire Treaty of JassyThe region ceded to Russia (striped)TypePeace treatySigned9 January 1792(Gregorian cal.);29 December 1791(Julian cal.).LocationJassy, MoldaviaSignatories Russian Empire Ottoman Empire LanguagesRussian, Ottoman Turkish The Treaty of Jassy, signed at Jassy (Iași) in Moldavia (presently in Romania), was a pact between the Russian and Ottoman Empires ending the Russo-Turkish War of 1787–92[1] and confirming Russia's incre...

 

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يونيو 2022) وورك آند ستريس (مجلة)Work & Stress (بالإنجليزية) معلومات عامةبلد المنشأ المملكة المتحدة[1] التأسيس 1987 مواقع الويب tandf.co.uk… (الإنجليزية)tandfonline.com…[2] catchword.com...

Samaritan Torah scroll, Mount Gerizim Samaritan synagogue, Mount Gerizim. Torah finials or rimonim / rimmonim ((Hebrew: רִמּוֹנִיִם, lit. pomegranates), singular: rimmon / rimon) are silver or gold finials adorning the top ends of the rollers (עצי חיים Atzei Chaim) of a Sefer Torah (Torah scroll). Very often the rimonim are adorned with little bells and are very intricate.[1] See also Torah crown References Wikimedia Commons has media related to Torah finials. ^ Shek...

 

311 Grogol 1 Halte TransjakartaInterior Halte Grogol 1 pada 2022LetakKotaJakarta BaratDesa/kelurahanGrogol, Grogol PetamburanKodepos11450AlamatJalan Kyai TapaKoordinat6°10′00″S 106°47′25″E / 6.166620°S 106.790320°E / -6.166620; 106.790320Koordinat: 6°10′00″S 106°47′25″E / 6.166620°S 106.790320°E / -6.166620; 106.790320Desain HalteStruktur BRT, median jalan bebas 1 tengah Pintu masukMelalui jembatan penyeberangan di d...

 

Motor vehicle Renault 40CV40 CV Type MC Sedan de VilleOverviewManufacturerRenaultProduction1911-1928AssemblyBoulogne-Billancourt, ParisDesignerLouis RenaultBody and chassisClassFull-size luxury carPowertrainEngine7.5 L and 9.1 L Straight 6DimensionsWheelbase3.6m or 3.9mChronologySuccessorRenault Reinastella The Renault 40CV was a full-size luxury car produced by the French vehicle manufacturer Renault from 1911 to 1928. It was sold in many variations which were known by two letter names such ...

Травна система людини Схема будови шлунково-кишкового тракту людини: 1 — Стравохід, 2 — Шлунок, 3 — Дванадцятипала кишка, 4 — Тонка кишка, 5 — Сліпа кишка, 6 — Апендикс, 7 — Товста кишка, 8 — Пряма кишка, 9 — АнусДеталіІдентифікаториЛатина Apparatus digestoriusM...

 

Fluorine azide Names Other names triazadienyl fluoride Identifiers CAS Number 14986-60-8 Y 3D model (JSmol) Interactive image PubChem CID 23235952 CompTox Dashboard (EPA) DTXSID40631418 InChI InChI=1S/FN3/c1-3-4-2Key: AJXWEJAGUZJGRI-UHFFFAOYSA-N SMILES [N-]=[N+]=NF Properties Chemical formula FN3 Molar mass 61.019 g/mol Appearance Yellow-green gas Melting point −139 °C (−218 °F; 134 K) Boiling point −30 °C (−22 °F; 243 K) ...

 

Palace Hotel pada tahun 1900-1920 Hotel Pelangi Malang merupakan salah satu hotel tertua di Kota Malang. Sejarah Hotel ini berdiri pada tahun 1916 dengan nama Palace Hotel,menjadi Hotel Asoma pada zaman pendudukan Jepang pada awal tahun 1920-an,kembali lagi menjadi Palace Hotel pada tahun 1945,dan menjadi Hotel Pelangi pada tahun 1953, sampai sekarang. Selama perjalanan sejarahnya, Hotel Pelangi telah beberapa kali berpindah tangan. Hingga akhirnya pada masa awal kemerdekaan Hotel Pelangi dib...

Cut of beef This article is about the beef cut. For other uses, see Tenderloin (disambiguation). Beef shankUS beef cutsTypeBeef steak Uncut and cut beef shank (gravy beef) Raw beef shank, whole cut Braised beef shank The beef shank is the leg portion of a steer or heifer. In the UK, the corresponding cuts of beef are the shin (the foreshank), and the leg (the hindshank). Due to the constant use of this muscle by the animal, it tends to be tough, dry, and sinewy, so is best when cooked for a l...

 

The topic of this article may not meet Wikipedia's notability guidelines for companies and organizations. Please help to demonstrate the notability of the topic by citing reliable secondary sources that are independent of the topic and provide significant coverage of it beyond a mere trivial mention. If notability cannot be shown, the article is likely to be merged, redirected, or deleted.Find sources: MSC Cyberport – news · newspapers · books · scholar ...

 

Coburger HutCoordinates47°21′36″N 10°56′00″E / 47.36000°N 10.93333°E / 47.36000; 10.93333Elevation1,917 m (6,289 ft)ConstructionBuilt in1901AdministrationHut typeDAV Alpine hut Category IOwnerDAV - Coburg BranchWebsitewww.coburgerhuette.atFacilitiesMattresses85Emergency beds25Winter room12Opening timesJune to OctoberFootnotesHut referenceOeAV DAV View from the Coburger Hut of the Drachensee Panoramic view from the Coburger Hut near ...

Villar del Horno localidad Villar del HornoUbicación de Villar del Horno en España. Villar del HornoUbicación de Villar del Horno en la provincia de Cuenca.País  España• Com. autónoma  Castilla-La Mancha• Provincia  Cuenca• Comarca Alcarria• Partido judicial Tarancón• Municipio Torrejoncillo del ReyUbicación 40°03′55″N 2°27′09″O / 40.065277777778, -2.4525Población 19 hab. (INE 20...

 

Stanislav Horuna Nazionalità  Ucraina Karate Specialità Kumite Società Union Karate Club Armed Forces Sports Society Carriera Nazionale Ucraina Palmarès Competizione Ori Argenti Bronzi Giochi olimpici 0 0 1 Mondiali 0 0 1 Giochi mondiali 1 1 0 Giochi europei 1 0 0 Europei 1 2 5 Per maggiori dettagli vedi qui Statistiche aggiornate al 24 agosto 2021 Modifica dati su Wikidata · Manuale Stanislav Mykolayovych Horuna (Leopoli, 1º marzo 1989) è un karateka ucraino, vincitore d...

 

English colonist and politician (1600–1657) This article is about the seventeenth-century English–American colonist and philanthropist. For other uses, see Edward Hopkins (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Edward Hopkins – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2...

يو-546   الجنسية  ألمانيا النازية الشركة الصانعة دويتشه ويرفت  المالك  كريغسمارينه المشغل كريغسمارينه[1]  المشغلون الحاليون وسيط property غير متوفر. المشغلون السابقون وسيط property غير متوفر. التكلفة وسيط property غير متوفر. منظومة التعاريف الاَلية للسفينة وسيط property غي...

 

Voce principale: Unione Sportiva Avellino. US AvellinoStagione 1978-1979I biancoverdi al debutto in massima serie Sport calcio Squadra Avellino Allenatore Rino Marchesi All. in seconda Spartaco Landini Presidente Vincenzo Matarazzo Serie A10º Coppa ItaliaPrimo turno Maggiori presenzeCampionato: Piotti (30)Totale: Piotti (34) Miglior marcatoreCampionato: De Ponti (8)Totale: De Ponti (8) StadioPartenio 1977-1978 1979-1980 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le inf...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!