جمعیت‌شناسی ازبکستان

جمعیت ازبکستان (میلیون نفر): ۱۹۵۰–۱ ژانویه ۲۰۰۸.

آمار جمعیتی ازبکستان ویژگی‌های جمعیت شناختی جمعیت ازبکستان از جمله رشد جمعیت، تراکم جمعیت، قومیت، سطح تحصیلات، بهداشت، وضعیت اقتصادی، وابستگی‌های مذهبی و سایر جنبه‌های جمعیت است. ملیت هر فرد در ازبکستان، ازبک است، در حالی که اکثریت قومی ازبک خود را ازبک می‌نامند. بسیاری از داده‌ها ناشی از برآوردهاست زیرا آخرین سرشماری در زمان شوروی در سال ۱۹۸۹ انجام شد.

روند جمعیتی

پسران نوجوان در رجستان. بیش از یک چهارم جمعیت ازبکستان زیر ۱۴ سال سن دارند.

ازبکستان پرجمعیت‌ترین کشور آسیای میانه است. ۳۲٫۵ میلیون نفر آن (تخمین سال ۲۰۱۸) تقریباً نیمی از کل جمعیت منطقه را تشکیل می‌دهند.

جمعیت ازبکستان بسیار جوان است: ۳۴٫۱٪ از مردم آن زیر ۱۴ سال هستند. براساس منابع رسمی، ازبک‌ها اکثریت (۸۰٪) از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند. دیگر اقوام شامل روس‌ها ۵٫۵٪، تاجیک‌ها ۵٪، قزاق‌ها ۳٪، کاراکالپاکس ۲٫۵٪ و تاتارها ۱٫۵٪ (تخمین‌های ۱۹۹۶) است.^[۱] ازبکستان قومی کره ای دارد که در سالهای ۱۹۳۷–۱۹۳۸ به اجبار از شرق دور شوروی به منطقه منتقل شده‌اند. همچنین گروه‌های کوچکی از ارامنه در ازبکستان، عمدتاً در تاشکند و سمرقند وجود دارند. این کشور ۸۸٪ مسلمان (عمدتاً سنی، با اقلیت ۵٪ شیعه)، ۹٪ ارتدکس شرقی و ۳٪ دیگر ادیان (که شامل جوامع کوچک مسیحیان کره ای، دیگر فرقه‌های مسیحی، بودائیان، بهائیان و … است) یهودیان بخارا هزاران سال در آسیای میانه، بیشتر ازبکستان زندگی می‌کردند. در سال ۱۹۸۹ در ازبکستان ۹۴٫۹۰۰ یهودی وجود داشته‌است^[۲] (حدود ۰/۵ درصد از جمعیت طبق سرشماری سال ۱۹۸۹)، اما اکنون، از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بیشتر یهودیان آسیای میانه منطقه را به قصد ایالات متحده یا اسرائیل ترک کردند. اکنون کمتر از ۵۰۰۰ یهودی در ازبکستان باقی می‌مانند.^[۳]

بسیاری از جمعیت ازبکستان در زمانی که این کشور جزئی از اتحاد جماهیر شوروی بود، در مزارع اشتراکی در مقیاس بزرگ به کشاورزی پنبه مشغول بودند. جمعیت همچنان به شدت روستایی و وابسته به کشاورزی برای زندگی خود است، اگرچه ساختار مزرعه در ازبکستان از سال ۱۹۹۰ تاکنون به‌طور عمده از اشتراکی به فردی تغییر کرده‌است.

آمار حیاتی

برآوردهای سازمان ملل

دوره زمانی	سال تولد	مرگ و میر در سال	تغییر طبیعی در هر سال	CBR ^1	CDR ^1	NC ^1	TFR ^1	IMR ^1
۱۹۹۰–۱۹۹۵				۳۲٫۷	۷٫۵	۲۵٫۲	۳٫۹۵
۲۰۰۰–۱۰۰۰				۲۵٫۶	۶٫۹	۱۸٫۷	۳٫۱۰
۲۰۰۰–۲۰۰۵				۲۱٫۳	۶٫۴	۱۴٫۹	۲٫۵۱
۲۰۰۵–۲۰۱۰				۲۲٫۴	۶٫۲	۱۶٫۲	۲٫۴۹
۲۰۱۰–۲۰۱۵				۲۲٫۹	۶٫۲	۱۶٫۷	۲٫۴۳
۲۰۱۵–۲۰۲۰				۲۱٫۸	۵٫۸	۱۶٫۰	۲٫۴۳
۲۰۲۰–۲۰۲۰				۱۸٫۶	۵٫۹	۱۲٫۷	۲٫۳۱
۲۰۲۵–۲۰۳۰				۱۶٫۴	۶٫۳	۱۰٫۱	۲٫۲۱
۲۰۳۰–۲۰۳۵				۱۵٫۷	۶٫۹	۸٫۸	۲٫۱۲
۲۰۳۵–۲۰۴۰				۱۵٫۶	۷٫۶	۸٫۰	۲٫۰۵

منبع: سازمان ملل متحد، وب سایت وزارت امور اقتصادی و اجتماعی> چشم‌انداز جمعیت جهان: بازنگری در سال 2019.^[۴]

تولد و مرگ

	میانگین جمعیت	تولد زنده	مرگ	تغییرات طبیعی	میزان تولد خالص (هر ۱۰۰۰ نفر)	میزان مرگ خالص (هر ۱۰۰۰نفر)	تغییرات طبیعی (هر ۱۰۰۰ نفر)	TFR
۱۹۵۰	6,314,000	192,188	54,612	137,576	30.4	8.6	21.8
۱۹۵۱	6,511,000	207,302	49,275	158,027	31.8	7.6	24.3
۱۹۵۲	6,704,000	223,452	55,068	168,384	33.3	8.2	25.1
۱۹۵۳	6,909,000	219,832	60,855	158,977	31.8	8.8	23.0
۱۹۵۴	7,085,000	237,470	58,345	179,125	33.5	8.2	25.3
۱۹۵۵	7,256,000	248,545	59,370	189,175	34.3	8.2	26.1
۱۹۵۶	7,466,000	267,187	46,210	220,977	35.8	6.2	29.6
۱۹۵۷	7,720,000	276,668	47,568	229,100	35.8	6.2	29.7
۱۹۵۸	7,979,000	300,646	48,433	252,213	37.7	6.1	31.6
۱۹۵۹	8,252,000	305,082	50,254	254,828	37.0	6.1	30.9
۱۹۶۰	8,558,000	340,618	51,758	288,860	39.8	6.0	33.8
۱۹۶۱	8,895,000	339,952	53,591	286,361	38.2	6.0	32.2
۱۹۶۲	9,237,000	341,352	56,178	285,174	37.0	6.1	30.9
۱۹۶۳	9,574,000	342,659	54,502	288,157	35.8	5.7	30.1
۱۹۶۴	9,905,000	346,847	53,315	293,532	35.0	5.4	29.6
۱۹۶۵	10,233,000	355,135	60,056	295,079	34.7	5.9	28.8
۱۹۶۶	10,557,000	360,336	60,115	300,221	34.1	5.7	28.4
۱۹۶۷	10,886,000	359,623	64,627	294,996	33.0	5.9	27.1
۱۹۶۸	11,259,000	385,687	64,762	320,925	34.3	5.8	28.5
۱۹۶۹	11,625,000	380,729	69,147	311,582	32.8	6.0	26.8
۱۹۷۰	11,973,000	401,613	66,189	335,424	33.6	5.5	28.1
۱۹۷۱	12,354,000	425,646	67,162	358,484	34.4	5.4	29.0
۱۹۷۲	12,756,000	421,458	77,942	343,516	33.0	6.1	26.9
۱۹۷۳	13,155,000	441,237	83,170	358,067	33.5	6.3	27.2
۱۹۷۴	13,569,000	462,062	86,864	375,198	34.1	6.4	27.7
۱۹۷۵	13,981,000	478,604	100,213	378,391	34.2	7.2	27.0
۱۹۷۶	14,389,000	503,514	101,544	401,970	35.0	7.1	27.9
۱۹۷۷	14,786,000	493,329	104,297	389,032	33.4	7.1	26.3
۱۹۷۸	15,184,000	514,030	105,204	408,826	33.9	6.9	27.0
۱۹۷۹	15,578,000	535,928	109,459	426,469	34.4	7.0	27.4
۱۹۸۰	15,952,000	540,047	118,886	421,161	33.9	7.5	26.4
۱۹۸۱	16,376,000	572,197	117,793	454,404	34.9	7.2	27.7
۱۹۸۲	16,813,000	589,283	124,137	465,146	35.0	7.4	27.7
۱۹۸۳	17,261,000	609,400	128,779	480,621	35.3	7.5	27.8
۱۹۸۴	17,716,000	641,398	132,042	509,356	36.2	7.5	28.8
۱۹۸۵	18,174,000	679,057	131,686	547,371	37.4	7.2	30.1
۱۹۸۶	18,634,000	708,658	132,213	576,445	38.0	7.1	30.9
۱۹۸۷	19,095,000	714,454	133,781	580,673	37.4	7.0	30.4
۱۹۸۸	19,561,000	694,144	134,688	559,456	35.5	6.9	28.6
۱۹۸۹	20,108,000	668,807	126,862	541,945	33.3	6.3	27.0
۱۹۹۰	20,465,000	691,636	124,553	567,083	33.8	6.1	27.7	4.20
۱۹۹۱	20,857,000	723,420	130,294	593,126	34.7	6.2	28.4
۱۹۹۲	21,354,000	680,459	140,092	540,367	31.9	6.6	25.3
۱۹۹۳	21,847,000	692,324	145,294	547,030	31.7	6.7	25.0
۱۹۹۴	22,277,000	657,725	148,423	509,302	29.5	6.7	22.9
۱۹۹۵	22,684,000	677,999	145,439	532,560	29.9	6.4	23.5	3.60
۱۹۹۶	23,128,000	634,842	144,829	490,013	27.4	6.3	21.2
۱۹۹۷	23,560,000	602,694	137,331	465,363	25.6	5.8	19.8
۱۹۹۸	23,954,000	553,745	140,526	413,219	23.1	5.9	17.3
۱۹۹۹	24,312,000	544,788	130,529	414,259	22.4	5.4	17.0
۲۰۰۰	24,650,000	527,580	135,598	391,982	21.4	5.5	15.9	2.59
۲۰۰۱	24,965,000	512,950	132,542	380,408	20.5	5.3	15.2
۲۰۰۲	25,272,000	532,511	137,028	395,483	21.1	5.4	15.6
۲۰۰۳	25,568,000	508,457	135,933	372,524	19.9	5.3	14.6
۲۰۰۴	25,864,000	540,381	130,357	410,024	20.9	5.0	15.9
۲۰۰۵	26,167,000	533,530	140,585	392,945	20.4	5.4	15.0	2.36
۲۰۰۶	26,488,000	555,946	139,622	416,324	21.0	5.3	15.7
۲۰۰۷	26,868,000	608,917	137,430	471,487	22.7	5.1	17.5
۲۰۰۸	27,303,000	646,096	138,792	507,304	23.7	5.1	18.6
۲۰۰۹	27,767,000	649,727	130,659	519,068	23.4	4.7	18.7
۲۰۱۰	28,562,000	634,810	138,411	496,399	22.2	4.8	17.4	2.34
۲۰۱۱	29,339,000	626,881	144,585	482,296	21.4	4.9	16.4	2.24
۲۰۱۲	29,774,000	625,106	145,988	479,118	21.0	4.9	16.1	2.19
۲۰۱۳	30,243,000	679,519	145,672	533,847	22.5	4.8	17.7	2.35
۲۰۱۴	30,759,000	718,036	149,761	568,998	23.3	4.9	18.4	2.46
۲۰۱۵	31,576,000	734,141	152,035	582,106	23.5	4.9	18.6
۲۰۱۶	32,121,000	726,170	154,791	571,379	22.8	4.8	18.0	2.46
۲۰۱۷	32,653,000	715,519	160,723	554,796	22.1	5.0	17.1
۲۰۱۸	33,254,000	768,520	154,913	613,607	23.3	4.7	18.6
۲۰۱۹	33,905,000	815,900	155,000	660,900	24.3	4.6	19.7

منابع:^{[۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱]}

آمار حیاتی فعلی

تولدها:

• ژانویه - مارس ۲۰۱۹: ۱۵۹٫۵۰0 (19.4)
• ژانویه - مارس 2020: ۱۷۰٬۴۰0 (20.2)

درگذشتگان:

• ژانویه - مارس ۲۰۱۹: ۳۶٬۹۰0 (4.5)
• ژانویه - مارس ۲۰۲۰: ۳۷٬۵۰0 (4.4)

افزایش طبیعی:

• ژانویه - مارس ۲۰۱۹: ۱۲۲٬۶۰0 (14.9)
• ژانویه - مارس 2020: ۱۳۲٫۹۰0 (15.8)

باروری و زایمان

نرخ باروری کل (TFR) و میزان تولد خام (CBR):^[۱۲]

سال	CBR (کل)	TFR (کل)	CBR (شهری)	TFR (شهری)	CBR (روستایی)	TFR (روستایی)
۱۹۹۶	۲۷	۳٬۳۴ (۳٬۱)	۲۳	۲٬۷۱ (۲٬۵)	۲۹	۳٬۷۴ (۳٬۴)
۲۰۰۲	۲۴٬۴	۲٬۹۲	۱۹٬۸	۲٬۴۸	۲۷٬۵	۳٬۲۱

نرخ باروری کل (TFR)

جوانان ازبک

براساس کتاب CIA World Factbook، میزان کل باروری (TFR) که در سال ۲۰۱۱ تخمین زده شده‌است ۱٫۸۹ کودک تولد / زن است.^{[۱][۱۳][۱۴]}

در سال ۲۰۰۲، تخمین TFR 2.92 بود. برپایه آن ازبک ۲٫۹۹، روس ۱٫۳۵، کاراکپالاک ۲٫۶۹، تاجیک ۳٫۱۹، قزاق ۲٫۹۵، تاتار ۲٫۰۵، دیگران ۲٫۵۳؛ شهر تاشکند ۱٫۹۶، کاراکپالاکستان ۲٫۹۰، فرقان ۲٫۷۳؛ منطقه شرقی ۲٫۷۱، شرق مرکزی ۲٫۹۶، ۳٫۴۳ مرکزی، ۳٫۰۵ غربی بود.^[۱۵]

میزان بالای باروری در زمان اتحاد جماهیر شوروی و در دوره تجزیه آن تا حدودی به دلیل ترجیحات فرهنگی تاریخی خانواده‌های بزرگ، اعتماد اقتصادی به کشاورزی و همچنین ارزش نسبی بیشتر از مزایای کودک در شوروی ازبکستان ناشی می‌شود.^[۱۶] سقط جنین روش ترجیحی کنترل تولد بود. در سال ۱۹۵۵ قانونی، تعداد سقط جنین از سال ۱۹۵۶–۱۹۷۳ ۲۳۱٪ افزایش یافته‌است.^[۱۷] در سال ۱۹۹۱، میزان سقط جنین ۳۹ سقط در هر ۱۰۰۰ زن در سن باروری در سال بود.^[۱۸]

با این حال، در چند دهه گذشته، روش‌های کنترل باروری از سقط جنین به روش‌های مدرن پیشگیری از بارداری، به ویژه IUDها، به‌طور قابل توجهی تغییر کرده‌است. در میانه دهه 1980 IUDS به روش اصلی پیشگیری از بارداری از طریق سیاست‌های دولت و سازمانی که با هدف آشنایی زنان با روشهای مدرن پیشگیری از بارداری انجام شد، تبدیل شد. برپایه گزارش UHES از سال ۲۰۰۲، ۷۳٪ از زنان متأهل ازبک از IUD، ۱۴٪ کاندوم مرد و ۱۳٪ قرص استفاده کرده‌اند.^[۱۹]

دولت از استفاده از داروهای ضدبارداری مدرن برای کنترل میزان باروری به دلیل مشکلات اقتصادی ملی که به دنبال تجزیه اتحاد جماهیر شوروی بود پشتیبانی کرد؛ بنابراین دولت در تعیین محبوبیت IUD تأثیرگذار بوده‌است. علیرغم برنامه‌های تنظیم خانواده که زنان را به روش‌های گوناگون پیشگیری از بارداری آموزش می‌دهد، IUD نخستین گزینه برای جلوگیری از بارداری زنان است. سخنان و روابط اجتماعی همچنین ترجیح جدی برای IUD را نشان می‌دهد. با این وجود، عواملی مانند کیفیت و سطح تحصیلات نشان داده شده‌است که زنان در انتخاب روشهای پیشگیری از بارداری، آزادی بیشتری به دست می‌آورند.

اختلافات منطقه ای

مناطق سرخان دریا و قشقه دریا بیشترین میزان تولد و کمترین میزان مرگ و میر در ازبکستان را دارند. از طرف دیگر، شهر تاشکند کمترین میزان تولد و بالاترین میزان مرگ و میر کشور را دارد.

آمار حیاتی توسط مناطق جمهوری ازبکستان
بخش	نرخ تولد (‰)	نرخ مرگ (‰)	نرخ رشد طبیعی (‰)
منطقه Surxondaryo	۲۶٫۸	۴٫۲	+۲۲٫۶
منطقه قشقاداریو	۲۵٫۸	۴٫۱	+۲۱٫۷
منطقه جیزاخ	۲۵٫۲	۴٫۲	+۲۱٫۰
منطقه سمرقند	۲۶٫۲	۴٫۳	+۲۱٫۹
منطقه نامنگان	۲۴٫۴	۴٫۵	+۱۹٫۹
منطقه آندیجان	۲۳٫۸	۵٫۱	+۱۸٫۷
منطقه ناووی	۲۲٫۳	۴٫۳	+۱۸٫۰
منطقه خوارزم	۲۲٫۰	۴٫۵	+۱۷٫۵
منطقه فرگانا	۲۲٫۲	۴٫۶	+۱۷٫۶
کاراکپالاکستان	۲۱٫۶	۴٫۶	+۱۷٫۰
منطقه سیراریو	۲۲٫۳	۴٫۶	+۱۷٫۷
منطقه بخارا	۲۱٫۳	۴٫۲	+۱۷٫۱
منطقه تاشکند	۲۰٫۶	۵٫۷	+۱۴٫۹
تاشکند	۱۸٫۶	۶٫۳	+۱۲٫۳

امید به زندگی

دوره	امید به زندگی در سال‌ها	دوره	امید به زندگی در سال‌ها
۱۹۵۰–۱۹۵۵	۵۶٫۱	۱۹۸۵–۱۹۹۰	۶۶٫۶
۱۹۵۵–۱۹۶۰	۵۷٫۹	۱۹۹۰–۱۹۹۵	۶۶٫۳
۱۹۶۰–۱۹۶۵	۵۹٫۸	۲۰۰۰–۱۰۰۰	۶۶٫۷
۱۹۶۵–۱۹۷۰	۶۱٫۶	۲۰۰۰–۲۰۰۵	۶۷٫۷
۱۹۷۰–۱۹۷۵	۶۳٫۰	۲۰۰۵–۲۰۱۰	۶۹٫۱
۱۹۷۵–۱۹۸۰	۶۴٫۰	۲۰۱۰–۲۰۱۵	۷۰٫۸
۱۹۸۰–۱۹۸۵	۶۵٫۳

منبع: چشم‌انداز جمعیت جهانی سازمان ملل 2017^[۲۰]

گروه‌های قومی

ترکیب قومی مطابق سرشماری نفوس سال ۱۹۸۹ (آخرین سرشماری موجود):^{[۱۳][۱۴][۲۱][۲۲]} ازبک ۷۱٪، روسی ۶٪، خاور ۲٪، تاجیک ۵٪ (تصور می‌شود بسیار بالاتر^[۲۳][۲۴])، قزاقستان ۴٪، تاتار ۳٪، کاراکپالاک ۲٪، ۷٪ دیگر.

برآوردهای ترکیب قومی در سال ۱۹۹۶ از کتاب حقیقت CIA:^[۲۵]

ازبک ۸۰٪، روس ۵٫۵٪، تاجیک ۵٪، قزاق ۳٪، کاراکپالک ۲٫۵٪، تاتار ۱٫۵٪، ۲٫۵٪ دیگر (ارزیابی ۱۹۹۶).)

در جدول، ترکیب قومی جمعیت ازبکستان (بر حسب درصد) با توجه به چهار سرشماری نفوس میان سالهای ۱۹۲۶ تا ۱۹۸۹ نشان داده شده‌است (هیچ سرشماری در سال ۱۹۹۹ انجام نشده‌است).^[۲۶] افزایش درصد تاجیکها از ۳٫۹ درصد از جمعیت در سال ۱۹۷۹ به ۴٫۷ درصد در سال ۱۹۸۹ ممکن است حداقل تا حدی به تغییر در دستورالعمل‌های سرشماری نسبت داده شود: در سرشماری سال ۱۹۸۹ برای نخستین بار ملیت نمی‌تواند گزارش شود. براساس گذرنامه، اما آزادانه براساس شناسایی هویت قومی مخاطب، خودآزمایی می‌شود.^[۲۷]

زبان‌ها

بر پایه دفترچه اطلاعات سیا، توزیع زبان فعلی این است: ۷۴٫۳٪ ازبک، ۱۴٫۲٪ روسی، تاجیک ۴٫۴٪ و دیگر 7.1.^[۲۵] الفبای لاتین در اواسط دهه ۱۹۹۰ جای سیریلیک را گرفت. پس از استقلال، ازبکی به زبان رسمی دولت تبدیل شد. رئیس‌جمهور اسلام کریموف، گروه ملی‌گرای تندرو Birlik (وحدت) و جبهه مردمی ازبک این تغییر را ارتقا بخشیدند. این احزاب باور داشتند که ازبک باعث تحریک ناسیونالیسم خواهد شد و خود تغییر بخشی از فرایند دزدگیر سازی است، به معنای محرومیت هرگونه شناخت زبان و فرهنگ روسی. بیرلیک در اواخر دهه ۱۹۸۰ کمپین‌هایی را برای رسیدن به این هدف برگزار کرد که یک رویداد در سال ۱۹۸۹ با ۱۲٬۰۰۰ نفر در تاشکند به اوج رسید و خواستار به رسمیت شناختن رسمی ازبک‌ها به عنوان زبان دولتی شد.^[۲۸] در سال ۱۹۹۵، دولت قانون جمهوری ازبکستان در مورد زبان دولتی را تصویب کرد، که مقرر دارد ازبکی در همه حوزه‌های عمومی و مشاغل رسمی استفاده شود. محققان تحصیل در مورد مهاجرت و اقلیت‌های قومی از آن زمان به بعد از این قانون به عنوان منبع تبعیض نسبت به اقلیت‌هایی که ازبکی صحبت نمی‌کنند انتقاد کرده‌اند. با این وجود، روسی وقتی صحبت از علم، ارتباطات بین قومی، تجارت و تبلیغات می‌شود زبان فاکتوری است.^[۲۹] براساس گزارش‌های غیرقابل اطمینان، برخی ادعا می‌کنند که جمعیت فارسی‌زبان تاجیک ازبکستان ممکن است به بزرگی ۲۵٪ -۳۰٪ از کل جمعیت باشد،^[۳۰] اما این تخمین‌ها براساس گزارش‌های غیرقابل اطمینان از «تاجیک‌ها در سراسر کشور» است. .^[۳۱]

ادیان

مسجد بخارا

دینها در ازبکستان (2013)[۲۵]
دین			درصد
اسلام			۸۸٪
ارتدکس شرقی			۹٪
دیگر			۳٪

مطابق اعلامیه وزارت امور خارجه ایالات متحده در سال ۲۰۱۳، مسلمانان ۸۸٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهند.^[۳۲] تقریباً ۱۰٪ از جمعیت مسیحیان ارتدکس روسی هستند.

در ازبکستان در سال ۱۹۸۹ بالغ بر ۹۴٫۹۰۰ یهودی وجود داشته‌است^[۲] (طبق سرشماری سال ۱۹۸۹ حدود ۰٫۵٪ از جمعیت)، اما کمتر از ۵۰۰۰ در سال ۲۰۰۷ باقی مانده‌اند.^[۳]

یک مطالعه نشان داد ۳۵٪ از افراد مورد بررسی، دین را «بسیار مهم» می‌دانند.^[۳۳]

آمار جمعیتی CIA World Factbook

برای آخرین آمار، به ورود این کشور در کتاب CIA World Factbook مراجعه کنید بایگانی‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine

آمار دموگرافیک زیر از دفتر اطلاعات جهانی CIA از سپتامبر ۲۰۰۹ است، مگر اینکه خلاف آن تصریح شود.

ساختار سنی

۰ تا ۱۴ سال: ۲۶٪ (مرد ۳٬۹۷۰٬۳۸۶ / زن ۳٬۷۸۷٬۳۷۱) ۱۵–۶۴ سال: ۶۷٪ (مرد ۹٬۱۹۱٬۴۳۹ / زن ۹٬۳۰۹٬۷۹۱) ۶۵ سال و بیشتر: ۶٪ (مرد ۵۷۶۱۹۱ / زن ۷۷۰٬۸۲۹) (۲۰۰۹))

نسبت جنسی

هنگام تولد: ۱٫۰۶ مرد / زن زیر ۱۲ سال ۱٫۰۵ مرد / زن ۱۵–۶۴ سال: ۰٫۹۹ مرد / زن ۶۵ سال به بالا: ۷۵/۰ مرد / زن کل جمعیت: ۰٫۹۹ مرد / زن (۲۰۰۹ ارزیابی).)

نرخ مرگ و میر کودکان

تعداد کل: ۲۳٫۴۳ کشته / ۱۰۰۰ تولد زنده مرد: ۲۷٫۷ فوت / ۱۰۰۰ تولد زنده زن: ۱۸٫۹ کشته / ۱۰۰۰ تولد زنده (۲۰۰۹))

امید به زندگی در بدو تولد

کل جمعیت: ۷۱٫۹۶ سال مرد: ۶۸٫۹۵ سال زن: ۷۵٫۱۵ سال (۲۰۰۹ ۲۰۰۹ est.)

سواد

تعریف: سن ۱۵ سال به بالا می‌تواند بخواند و بنویسد کل جمعیت: ۹۹٫۳٪ مرد: ۹۹٫۶٪ زن: ۹۹٪ (۲۰۰۳ ارزیابی))

تحصیلات

سیستم آموزشی به نر باسوادی ۹۹٪ رسیده‌است و میانگین میزان تحصیل هم برای آقایان و هم برای زنان ۱۲ سال است. دولت آموزش ۱۲ ساله رایگان و اجباری را ارائه می‌دهد.

مهاجرت

از سال ۲۰۱۱، ازبکستان نرخ مهاجرت خالص -۲٫۷۴ مهاجر / هزار نفر را دارد.^[۱]

روند مهاجرت پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی تغییر کرد. در طول اتحاد جماهیر شوروی، گذرنامه‌ها تسهیل حرکت در پانزده جمهوری و حرکت در سراسر جمهوری‌ها نسبتاً ارزان‌تر از امروز بود.^[۳۴] درخواست مجوز کار در خارج از کشور از یک بخش ویژه آژانس مهاجرت کار خارجی در ازبکستان از سال ۲۰۰۳ لازم است. این مجوز در آغاز برای بسیاری از ازبک‌ها مقرون به صرفه نبود و این روند به دلیل نوار قرمز بوروکراتیک مورد نیاز مورد انتقاد قرار گرفت. در همین راستا، همان بخش‌ها و آژانس‌هایی که در ایجاد این مجوز فعالیت دارند، در جهت کاهش قابل ملاحظه هزینه‌ها و نیز ساده کردن رویه کوشش می‌کنند. در تاریخ ۴ ژوئیه ۲۰۰۷، سرگئی ایوانوف معاون اول نخست‌وزیر روسیه سه توافق‌نامه را امضا کرد که در آن به فعالیت‌های کارگری و حمایت از حقوق مهاجران شاغل (این شامل شهروندان روسی در ازبکستان و شهروندان ازبک در روسیه) و همچنین همکاری در مبارزه با مهاجرت بدون سند و اخراج کارگران بدون سند.^[۳۵]

مهاجرت ازبک

مشکلات اقتصادی باعث افزایش مهاجرت کارگری به روسیه، قزاقستان، امارات متحده عربی (امارات متحده عربی)، ترکیه، جمهوری کره و اروپا طی یک دهه گذشته شده‌است.^[۳۶] حداقل ۱۰٪ از نیروی کار ازبکستان در خارج از کشور کار می‌کند.^[۳۷] تقریباً ۵۸٪ نیروی کار که مهاجر، به روسیه مهاجرت می‌کنند.^[۳۵] نرخ بیکاری بالا و دستمزدهای پایین مسئول مهاجرت نیروی کار است.

مهاجران به‌طور معمول افرادی از روستا، کشاورزان، کارگران یقه آبی و دانشجویانی هستند که به دنبال کار در خارج از کشور هستند. با این حال، بسیاری از مهاجران از رویه‌های قانونی مورد نیاز برای ترک کشور آگاهی ندارند و باعث می‌شود بسیاری از آنها در ازبکستان یا کشور میزبان ثبت نشوند. بدون ثبت نام مناسب، مهاجران بدون مدارک در خطر کمبود هزینه، ضمانت اجتماعی و رفتار بد توسط کارفرمایان هستند. براساس داده‌های سرویس مهاجرت فدرال روسیه، در سال ۲۰۰۶ تعداد ۱۰۲۶۵۸ مهاجر کار رسمی ثبت شده در مقابل ۱٫۵ میلیون مهاجر ثبت نشده از ازبکستان در روسیه در سال ۲۰۰۶ وجود داشته‌است. کل حواله‌های دریافتی برای هر دو گروه در حدود همان ۱٫۳ میلیارد دلار در همان سال، هشت درصد از تولید ناخالص داخلی ازبکستان بود.^[۳۵]

اقلیت‌ها

فرزندان یهودی با معلم خود در سمرقند. عکس اولیه رنگی از روسیه، ایجاد شده توسط سرگئی میخائیلوویچ پروکودین-گورسکی به عنوان بخشی از کار خود برای مستندسازی امپراتوری روسیه از سال ۱۹۰۹ تا ۱۹۱۵.

تعداد قابل توجهی از اقلیتهای قومی و ملی پس از استقلال این کشور ازبکستان را ترک کردند، اما تعداد واقعی آن مشخص نیست. دلایل اصلی مهاجرت توسط اقلیت‌ها عبارتند از: فرصت‌های اقتصادی اندک، سطح پایین زندگی و چشم‌انداز ضعیف برای فرصت‌های تحصیلی برای نسل‌های آینده. اگرچه قانون زبان ازبکستان به عنوان منبع تبعیض نسبت به افرادی که ازبک صحبت نمی‌کنند، ذکر شده‌است، اما این قانون با عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در هم تنیده شده‌است که منجر به مهاجرت به عنوان راه حل کمبود فرصت در ازبکستان شده‌است.

روس‌ها، که عمدتاً جمعیت شهری را تشکیل می‌دادند، تا دهه ۱۹۸۰ نیمی از جمعیت تاشکند، پایتخت ازبکستان را تشکیل می‌دادند. از آن زمان تاکنون تعداد جمعیت به تدریج در حال کاهش است زیرا بسیاری از روسها به روسیه مهاجرت کرده‌اند. با این وجود، ثبت نام روسیه (propiska) اجازه مهاجرت را محدود می‌کند.^[۳۸] تصمیم مهاجرت با این واقعیت پیچیده‌است که بسیاری از روسها یا دیگر اقلیت‌های اقلیت «وطن» ممکن است ازبکستان را «سرزمین مادری» بدانند. همچنین این واقعیت پیچیده‌است که این گروه‌ها ممکن است به زبان ملی «وطن» خود صحبت نکنند یا ممکن است در گذرنامه‌های خود تحت تابعیت دیگری ثبت شوند. با این وجود، سفارتخانه‌های «بومی» این مهاجرت را آسان می‌کنند. سفارت اسرائیل هر هفته تقریباً ۲۰۰ ویزا به یهودیان می‌دهد.^[۳۹]

جستارهای وابسته

• جمعیت‌شناسی آسیای میانه

منابع

1. Uzbekistan in CIA World Factbook بایگانی‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
2. World Jewish Population 2001 بایگانی‌شده در ۶ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine, American Jewish Yearbook, vol. 101 (2001), p. 561.
3. World Jewish Population 2007 بایگانی‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine, American Jewish Yearbook, vol. 107 (2007), p. 592.
4. United Nations, Department of Economic and Social Affairs website > World Population Prospects: The 2010 Revision بایگانی‌شده در مه ۶, ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
5. United nations. Demographic Yearbooks
6. "The State Statistics Committee of the Republic of Uzbekistan". Archived from the original on 2013-11-02. Retrieved 2011-03-05.
7. "Archived copy". Archived from the original on 2015-04-02. Retrieved 2015-03-20.
8. "Archived copy". Archived from the original on 2015-04-02. Retrieved 2015-03-20.
9. "Archived copy". Archived from the original on 2015-04-02. Retrieved 2015-03-20.
10. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۱ مه ۲۰۲۰.
11. [Natural population growth of the Republics of the USSR, 1935] (به روسی). Demoscope.ru https://web.archive.org/web/20150402125545/http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr_ed_1935.php. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 31 March 2015. {{cite web}}: |archiveurl= missing title (help); |trans-title= requires |title= or |script-title= (help)
12. "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2014-07-28. Retrieved 2014-07-28.
13. Spoorenberg, Thomas (2013). "Fertility changes in Central Asia since 1980". Asian Population Studies. 9 (1): 50–77. doi:10.1080/17441730.2012.752238.
14. Spoorenberg, Thomas (2015). "Explaining recent fertility increase in Central Asia". Asian Population Studies. 11 (2): 115–133. doi:10.1080/17441730.2015.1027275.
15. A.I. Kamilov, J. Sullivan, and Z. D. Mutalova, Fertility بایگانی‌شده در ۲۰۰۷-۰۹-۲۶ توسط Wayback Machine, Chapter 4 in Uzbekistan Health Examination Survey 2002.
16. Cynthia Buckley, “Challenges to Integrating Sexual Health Issues into Reproductive Health Programs in Uzbekistan,” Studies in Family Planning 37(3) (Sep. 2006), 157.
17. Magali Barbieri, Elena Dolkigh, and Amon Ergashev. “Nuptiality, Fertility, Use of Contraception, and Family Planning in Uzbekistan,” Population Studies: A Journal of Demography (1996) 50: 1, 69-88.
18. Cynthia Buckley, Jennifer Barrett, and Yakov P. Asminkin, “Reproductive and Sexual Health Among Young Adults in Uzbekistan” Studies In Family Planning (Mar. 2004), 4.
19. Jennifer Barrett and Cynthia Buckley, “Constrained Contraceptive Choice: IUD Prevalence in Uzbekistan,” International Family Planning Perspectives (Jun. 2007), 52.
20. "World Population Prospects – Population Division – United Nations". Archived from the original on 2016-09-19. Retrieved 2017-07-15.
21. Library of Congress, A Country Study: Uzbekistan. Ethnic composition
22. A Country Study: Uzbekistan. Ethnic composition, Appendix Table 4.
23. Svante E. Cornell (2000), "Uzbekistan: A Regional Player in Eurasian Geopolitics?", European Security, 9 (2): 115–140, doi:10.1080/09662830008407454
24. Richard Foltz, "The Tajiks of Uzbekistan", Central Asian Survey, 15(2), 213-216 (1996).
25. "Central Asia :: UZBEKISTAN". CIA The World Factbook. Archived from the original on 5 January 2019. Retrieved 21 May 2020.
26. "Results of population censuses in Uzbekistan in 1959, 1970, 1979, and 1989". Archived from the original on 2008-06-20. Retrieved 2008-06-09.
27. Ethnic Atlas of Uzbekistan بایگانی‌شده در ۲۰۰۸-۱۰-۰۶ توسط Wayback Machine, Part 1: Ethnic minorities, Open Society Institute, p. 195 (به روسی).
28. Nancy Lubin. “Uzbekistan: The Challenges Ahead,” Middle East Journal vol. 43, Number 4, Autumn 1989, 619-634.
29. Radnitz 2006, p. 658
30. Richard Foltz, "The Tajiks of Uzbekistan", Central Asian Survey, 213-216 (1996).
31. Fane 1998, p. 292-293
32. [۱]
33. «Pew Global Attitudes». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۱ مه ۲۰۲۰.
34. Scott Radnitz, “Weighing the Political and Economic Motivations for Migration in Post-Soviet Space: The Case of Uzbekistan,” Europe-Asia Studies (July 2006): 653-677.
35. Erkin Ahmadov, Fighting Illegal Labor Migration in Uzbekistan, Central Asia Caucasus-Institute Analyst, http://www.cacianalyst.org/newsite/?q=node/4681(Aug بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۰۳-۱۴ توسط Wayback Machine. 21, 2007)
36. International Organization for Migration, Uzbekistan, http://www.iom.int/jahia/Jahia/pid/510(Feb بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۰۳-۱۰ توسط Wayback Machine. 17, 2011).
37. International Crisis Group, Uzbekistan: Stagnation and Uncertainty, Asia Briefing, 22 August 2007.
38. Radnitz 2006, p. 659
39. Daria Fane, “Ethnicity and Regionalism in Uzbekistan: Maintaining Stability Through Authoritarian Control,” in Leokadia Drobizheva, Rose Gottemoeller, Catherine McArdle Kelleher, and Lee Walker, ed. , in Ethnic Conflict in the Post-Soviet World: Case Studies and Analysis (New York: M.E. Sharp, Inc. , 1998), 271-302.