تکوک زرین هخامنشی از آثار باستانی دوره هخامنشی و منسوب به همدان است. این تکوک زرین احتمالاً متعلق به ظروف تشریفاتی شاهانه بوده و استفاده از تکوکهایی به اشکال مختلف از هزاره اول پیش از میلاد تا دوران اسلامی در شرق نزدیک رواج داشته است.[۱][۲]
تکوک زرین هخامنشی از دو بخش جامی قیف مانند و بدنه شیر بالدار تشکیل شده است. جام با شیارهای افقی و گل لوتوس و نخل و پیچکی تزئین شده که در جلوی بدنه به یک شیر بالدار متصل میشوند. شیر به صورت نشسته با دستهای به جلو و بالهای شیارداری در دو طرف ساخته شده است. دهن شیر باز و دندانها و زبان آن قابل مشاهده است. پنجههای شیر به سمت جلو قرار دارد. بالها تو خالی و از دو ورقه زرین به هم لحیمشده، ساخته شدهاند، بالها دارای دو ردیف پرهای ریز ظریف و سه ردیف پرهای بلند هلالی هستند. در دهان باز شده شیر، زبان نصب شده و در پشت آن سوراخ آبریز وجود دارد که دیده نمیشود.[۳][۲]
نشانواره یا لوگوی بانک پاسارگاد با الهام از تکوک زرین هخامنشی در موزه ایران باستان طراحی شده است.[۴]
تکوک زرین هخامنشی منسوب به همدان با ارتفاع ۹/۲۹ و عرض ۱۹ سانتیمتر و وزن ۱۹۳۰ گرم از دو بخش جامی قیف مانند و بدنه شیر بالدار تشکیل شده است[۵]موزه ملی ایران