اکسی‌توسین (دارو)

اکسی‌توسین
داده‌های بالینی
تلفظ‎/ˌɒksɪˈtsɪn/‎
نام‌های تجاریپیتوسین، سینتوسین و موارد دیگر
AHFS/Drugs.commonograph
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • AU: A
روش مصرف داروافشانه بینی، وریدی، عضلانی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
  • UK: POM (Intravenuous preparations), Intransasal form non prescription
  • US: فقط
داده‌های فارماکوکینتیک
پیوند پروتئینی۳۰٪
متابولیسمکبد و جاهای دیگر (از طریق آنزیم اکسی‌توسیناز)
نیمه‌عمر حذف۱–۶ دقیقه (وریدی)
تقریبا ۲ ساعت (اسپری بینی)[۱][۲]
دفعصفراوی و ادراری
شناسه‌ها
  • 1-({(4R,7S,10S,13S,16S,19R)-19-amino-7-(2-amino-2-oxoethyl)-10-(3-amino-3-oxopropyl)-16-(4-hydroxybenzyl)-13-[(1S)-1-methylpropyl]-6,9,12,15,18-pentaoxo-1,2-dithia-5,8,11,14,17-pentaazacycloicosan-4-yl}carbonyl)-L-prolyl-L-leucylglycinamide
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC43H66N12O12S2
جرم مولی۱۰۰۷٫۱۹ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • CC[C@H](C)[C@@H]1NC(=O)[C@H](Cc2ccc(O)cc2)NC(=O)[C@@H](N)CSSC[C@H](NC(=O)[C@H](CC(N)=O)NC(=O)[C@H](CCC(N)=O)NC1=O)C(=O)N3CCC[C@H]3C(=O)N[C@@H](CC(C)C)C(=O)NCC(N)=O
  • InChI=1S/C43H66N12O12S2/c1-5-22(4)35-42(66)49-26(12-13-32(45)57)38(62)51-29(17-33(46)58)39(63)53-30(20-69-68-19-25(44)36(60)50-28(40(64)54-35)16-23-8-10-24(56)11-9-23)43(67)55-14-6-7-31(55)41(65)52-27(15-21(2)3)37(61)48-18-34(47)59/h8-11,21-22,25-31,35,56H,5-7,12-20,44H2,1-4H3,(H2,45,57)(H2,46,58)(H2,47,59)(H,48,61)(H,49,66)(H,50,60)(H,51,62)(H,52,65)(H,53,63)(H,54,64)/t22-,25-,26-,27-,28-,29-,30-,31-,35-/m0/s1 ✔Y
  • Key:XNOPRXBHLZRZKH-DSZYJQQASA-N ✔Y
  (صحت‌سنجی)

اکسی‌توسین صناعی (انگلیسی: Oxytocin) که با نام تجاری پیتوسین هم شناخته می‌شود، یک داروی تجویزی (با نسخه و اضطراری) است که از پپتید اکسی‌توسین ساخته می‌شود. اکسی توسین طبیعی بدن که در مغز و اعصاب ترشح می شود به هورمون عشق و محبت شهرت دارد.[۳][۴] و برای القای انقباضات رحمی و زایمان، افزایش سرعت پیشرفت زایمان و متوقف نمودن خونریزی بعد از زایمان تجویز می‌شود.[۳] برای این منظور لازم است این دارو به صورت عضلانی یا وریدی تزریق شود.[۳]

اکسی‌توسین همچنین به صورت اسپری داخل بینی برای استفاده در مصارف روان‌پزشکی، اختلالات غدد درون ریز و مدیریت وزن به‌عنوان دارویی کمکی موجود است.[۳] اکسی‌توسین داخل بینی با مکانیسمی متفاوت از اکسی‌توسین تزریقی عمل می‌کند، به این صورت که در امتداد عصب بویایی که از سد خونی مغز عبور می‌کند، بالا رفته و به لوب بویایی در مغز می‌رسد، جایی که «نورون‌های بزرگ و متراکم اکسی‌توسین» آن را دریافت می‌کنند.

استفاده از اکسی‌توسین صناعی به عنوان یک داروی تزریقی برای القای زایمان می‌تواند منجر به انقباض بیش از حد رحم شود که سلامت نوزاد را به خطر می‌اندازد.[۳] اثرات جانبی دارو در مادر شامل حالت تهوع و ضربان قلب آهسته است که شایع هستند.[۳] عوارض جانبی جدی شامل خطر پارگی رحم با دوزهای بیش از حد و همچنین مسمومیت آب است.[۳] حساسیت دارویی از جمله آنافیلاکسی نیز محتمل است.[۳]

حضور طبیعی اکسی‌توسین در بدن انسان نخستین بار در سال ۱۹۰۶ کشف شد.[۵][۶] این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دارد.[۷]

مصارف پزشکی

از تزریق آهسته داخل وریدی اکسی‌توسین برای القای زایمان و پیشبرد از زایمان (در صورت کندی روند زایمان) در صورت شکست تست استرس انقباضی استفاده می‌شود. هنوز معلوم نیست که مصرف دوزهای بیشتر از حد استاندارد، برای القای زایمان بهتر است یا یا خیر، است یا خیر مشخص نیست. اکسی‌توسین تا حد زیادی جایگزین ارگومترین به عنوان داروی اصلی برای افزایش تُن رحم در خونریزی‌های حاد پس از زایمان شده‌است. اکسی‌توسین همچنین در دام‌پزشکی برای تسهیل زایمان و تحریک ترشح شیر استفاده می‌شود.

داروی توکولیتیک آتوسیبان، آنتاگونیست گیرنده اکسی‌توسین است و در بسیاری از کشورها جهت جلوگیری از زایمان زودرس بین هفته‌های ۲۴ تا ۳۳ بارداری تأیید شده‌است. این دارو عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهایی مانند ریتودرین، سالبوتامول و تربوتالین دارد که قبلاً برای این منظور استفاده می‌شدند.[۸]

اکسی‌توسین برای بهبود و افزایش میزان شیردهی مفید نیست.[۹]

موارد منع مصرف

تزریق اکسی‌توسین صناعی در هر یک از شرایط زیر منع مصرف دارد:[۱۰]

  • عدم تناسب اندازهٔ سر جنین و لگن مادر
  • وضعیت‌های غیرعادی قرارگیری جنین در رحم یا وضعیت نامطلوب نمایش سر در کانال زایمانی (به عنوان مثال، قرار عرضی جنین) به نحوی که زایمان بدون تغییر دادن وضعیت قرارگیری جنین ممکن نباشد.
  • اورژانس‌های مامایی که در آن نسبت خطر به سود برای مادر یا جنین جراحی را ناگزیر کند.
  • سندرم دیسترس جنینی هنگامی که زایمان قریب‌الوقوع نیست.
  • فروافتادگی بند ناف
  • انقباض‌های رحم به اندازه کافی پیشرفت نمی‌کند.
  • رحم هیپوتوینک یا هیپرتونیک
  • هر وضعیتی که در آن انجام زایمان طبیعی ممنوع است (به عنوان مثال، سرطان مهاجم دهانه رحم، عفونت فعال تبخالی تناسلی، جفت سر راهی کامل)، عروق سرراهی، تظاهر بند ناف یا فروافتادگی بند ناف
  • اسکار زحم در رحم یا دهانه رحم به‌جا مانده از عمل سزارین قبلی یا جراحی بزرگ دهانه رحم یا رحم (مثلاً ترانس‌فوندال)
  • سر جنین وارد دهانه لگن نشده باشد.
  • سابقهٔ بیش‌حساسیتی به اکسی‌توسین یا اجزای سازندهٔ داروی آن

عوارض جانبی

اکسی‌توسین در صورت استفاده در دوزهای توصیه‌شده نسبتاً ایمن است و عوارض جانبی غیرمعمول است.[۱۱] این عوارض در مادران گزارش شده‌است:[۱۱]

مشخص شده‌است که دوزهای زیاد یا تجویز طولانی‌مدت (۲۴ ساعت یا بیشتر) منجر به انقباضات کزازی رحم، پارگی رحم، خونریزی پس از زایمان و مسمومیت آب می‌شود که گاهی کشنده است.

«مؤسسه به‌کارگیری ایمن داروها» در سال ۲۰۱۲ اکسی‌توسین را به فهرست داروهای پرخطر در سرویس‌های مراقبت حاد اضافه شد.[۱۲] این لیست شامل داروهایی است که در صورت تجویز نادرست خطر جانی بالایی دارند.[۱۲]

در دوران بارداری، افزایش تحرک بافت رحم منجر به کاهش ضربان قلب، آریتمی قلبی، تشنج، آسیب مغزی و مرگ جنین یا نوزاد شده‌است.[۱۱]

استفاده از اکسی‌توسین هنگام زایمان با افزایش خطر افسردگی پس‌زایمانی در مادر مرتبط است.[۱۳]

توانایی یادگیری و برخی عملکردهای حافظه با تجویز مرکزی اکسی‌توسین مختل می‌شوند.[۱۴] همچنین، تجویز سیستمیک اکسی‌توسین می‌تواند بازیابی حافظه را در برخی از عملکردهای حافظه انزجاری مختل کند.[۱۵] با این حال، به نظر می‌رسد اکسی‌توسین یادگیری و حافظه را به‌طور خاص برای فراگیری اطلاعات اجتماعی تسهیل می‌کند. مردان سالمی که اکسی‌توسین داخل بینی دریافت کردند، حافظه بهتری را برای تشخیص چهره‌های انسان، به ویژه چهره‌های شاد نشان دادند.[۱۶][۱۷]

فارماکوکینتیک

روش‌های تجویز

یک کیسه اکسی‌توسین برای انفوزیون داخل وریدی

یک واحد بین‌المللی اکسی‌توسین معادل ۲ میکروگرم از پپتید خالص آن است.

  • تزریق: دوزهای بالینی اکسی‌توسین از طریق تزریق به داخل ماهیچه یا ورید برای ایجاد انقباض رحمی تجویز می‌شود.[۳] به نظر می‌رسد مقادیر بسیار کمی (کمتر از ۱٪) هنگام تجویز محیطی وارد دستگاه عصبی مرکزی در انسان می‌شود.[۱۸] این ترکیب در صورت تزریق داخل وریدی نیمه عمری در حدود ۳ دقیقه در خون دارد. تزریق داخل وریدی به ۴۰ دقیقه زمان نیاز دارد تا به غلظت ثابت دارویی و حداکثر پاسخ انقباضی رحم برسد.[۱۹]
  • دهانی: اکسی‌توسین در قرص‌های جذب دهانی هم تجویز شده‌است، اما این روش دیگر رایج نیست.[۲۰]
  • زیرزبانی: جذب اکسی‌توسین زیرزبانی بسیار ضعیف است.[۲۱]
  • اسپری بینی: این دارو به خوبی پس از استعمال افشانه بینی از سد خونی مغزی عبور و به درون مغز جذب می‌شود و اثرهای سایکو اکتیو خود را اعمال می‌کند.[۲۲][۲۳] هیچ عارضه جانبی جدی و خطرناکی با استفاده کوتاه‌مدت از اکسی‌توسین با دوز ۱۸ تا ۴۰ واحد (۳۶ تا ۸۰ میکروگرم) ثبت نشده‌است.[۲۴] مدت زمان اثر مرکزی اکسی‌توسین درون بینی دست‌کم ۲٫۲۵ تا ۴ ساعت است.[۱][۲]
  • خوراکی: اکسی‌توسین در دستگاه گوارش از بین می‌رود، بنابراین تجویز خوراکی دارو عملی نیست.

تاریخچه

اثر اکسی‌توسین بر روی انقباض رحم توسط داروساز بریتانیایی هنری هلت دیل در سال ۱۹۰۶ کشف شد.[۶] اثر این هورمون در شیردهی توسط اوت و اسکات در سال ۱۹۱۰[۲۵] و توسط شافر و مکنزی در سال ۱۹۱۱[۲۶] توصیف شد.

اکسی‌توسین اولین هورمون پلی پپتیدی بود که توالی‌یابی[۲۷] یا سنتز[۲۸][۲۹] شد. وینسنت دو وینیو در سال ۱۹۵۵ برای پژوهش‌هایش بر روی این ماده جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد.[۳۰]

ریشه‌شناسی

کلمه اکسی‌توسین از عبارت اُکسی‌توسیک ریشه گرفته‌است. اُکسیس در زبان یونانی یه معنی حاد و سریع، و توکوس به معنی زایمان است که معنای کلی‌اش می‌شود «زایمان سریع».

جامعه و فرهنگ

داروهای تقلبی

در کشورهای آفریقایی، برخی از محصولات اکسی‌توسین موجود در بازار داروهای تقلبی هستند.[۳۱][۳۲]

مصارف دیگر

خاصیت اعتمادافزایی اکسی‌توسین ممکن است به درمان اضطراب اجتماعی و افسردگی،[۳۳] اضطراب، ترس، و اختلالات اجتماعی، مانند اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب پس از سانحه، اختلال اضطراب اجتماعی و همچنین اوتیسم و اسکیزوفرنی کمک کند.[۳۴][۳۵] با این حال، در یک مرور سیستماتیک، تنها اختلال طیف اوتیسم اندازه تأثیر قابل توجه به تجویز دارو نشان داد.[۳۶]

افرادی که از اکسی‌توسین استفاده می‌کنند، شناخت بهتری برای نشانه‌های اجتماعی مثبت در مقابل نشانه‌های اجتماعی تهدیدآمیز از خود نشان می‌دهند[۳۷][۳۸] و ترس را بهتر درک می‌کنند.[۳۹]

  • طیف اوتیسم: اکسی‌توسین ممکن است در درمان اوتیسم نقش داشته باشد و روشی مؤثر در مدیریت رفتارهای تکراری و عاطفی این بیماری داشته باشد.[۴۰]
  • مشاوره روابط بین فردی: استفاده از اکسی‌توسین در مدیریت روابط بین فردی و بهبود آن پیشنهاد شده‌است.[۴۱]

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Weisman O, Zagoory-Sharon O, Feldman R (September 2012). "Intranasal oxytocin administration is reflected in human saliva". Psychoneuroendocrinology. 37 (9): 1582–86. doi:10.1016/j.psyneuen.2012.02.014. PMID 22436536. S2CID 25253083.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Huffmeijer R, Alink LR, Tops M, Grewen KM, Light KC, Bakermans-Kranenburg MJ, Ijzendoorn MH (2012). "Salivary levels of oxytocin remain elevated for more than two hours after intranasal oxytocin administration". Neuro Endocrinology Letters. 33 (1): 21–25. PMID 22467107.
  3. ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ "Oxytocin". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 20 May 2015. Retrieved 1 June 2015.
  4. The Oxford Handbook of Prosocial Behavior. Oxford University Press. 2015. p. 354. ISBN 978-0-19-539981-3. Archived from the original on 2017-08-01.
  5. Hurlemann, Rene; Grinevich, Valery (2018). Behavioral Pharmacology of Neuropeptides: Oxytocin (به انگلیسی). Springer. p. 37. ISBN 978-3319637396.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Dale HH (May 1906). "On some physiological actions of ergot". The Journal of Physiology. 34 (3): 163–206. doi:10.1113/jphysiol.1906.sp001148. PMC 1465771. PMID 16992821.
  7. World Health Organization (2019). World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. hdl:10665/325771. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
  8. Budden A, Chen LJ, Henry A (Oct 9, 2014). "High-dose versus low-dose oxytocin infusion regimens for induction of labour at term". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 10 (10): CD009701. doi:10.1002/14651858.CD009701.pub2. PMC 8932234. PMID 25300173.
  9. "Oxytocin use while Breastfeeding". Drugs.com. Archived from the original on 2016-12-15.
  10. "Oxytocin - FDA prescribing information, side effects and uses". Archived from the original on 2016-12-21. Retrieved 2016-12-16.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ "Pitocin (drug label for professionals)". Rx List. WebMD. Archived from the original on 2011-04-15. Retrieved 2010-09-09.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ "High-Alert Medications in Acute Care Settings". Institute For Safe Medication Practices (به انگلیسی). 16 November 2017. Retrieved 2019-05-06.
  13. Kroll-Desrosiers, AR; Nephew, BC; Babb, JA; Guilarte-Walker, Y; Moore Simas, TA; Deligiannidis, KM (February 2017). "Association of peripartum synthetic oxytocin administration and depressive and anxiety disorders within the first postpartum year". Depression and Anxiety. 34 (2): 137–46. doi:10.1002/da.22599. PMC 5310833. PMID 28133901.
  14. Gimpl G, Fahrenholz F (April 2001). "The oxytocin receptor system: structure, function, and regulation". Physiological Reviews. 81 (2): 629–83. doi:10.1152/physrev.2001.81.2.629. PMID 11274341. S2CID 13265083.
  15. de Oliveira LF, Camboim C, Diehl F, Consiglio AR, Quillfeldt JA (January 2007). "Glucocorticoid-mediated effects of systemic oxytocin upon memory retrieval". Neurobiology of Learning and Memory. 87 (1): 67–71. doi:10.1016/j.nlm.2006.05.006. PMID 16997585. S2CID 25371427.
  16. Guastella AJ, Mitchell PB, Mathews F (August 2008). "Oxytocin enhances the encoding of positive social memories in humans". Biological Psychiatry. 64 (3): 256–58. doi:10.1016/j.biopsych.2008.02.008. PMID 18343353. S2CID 38681820.
  17. Rimmele U, Hediger K, Heinrichs M, Klaver P (January 2009). "Oxytocin makes a face in memory familiar". The Journal of Neuroscience. 29 (1): 38–42. doi:10.1523/JNEUROSCI.4260-08.2009. PMC 6664913. PMID 19129382.
  18. Baribeau DA, Anagnostou E (2015). "Oxytocin and vasopressin: linking pituitary neuropeptides and their receptors to social neurocircuits". Frontiers in Neuroscience. 9: 335. doi:10.3389/fnins.2015.00335. PMC 4585313. PMID 26441508.
  19. Seitchik J, Castillo M (December 1982). "Oxytocin augmentation of dysfunctional labor. I. Clinical data". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 144 (8): 899–905. doi:10.1097/00006254-198307000-00010. PMID 7148921.
  20. Mehta AC (1986). "Buccal and oral drugs: induction of labour". Acta Chirurgica Hungarica. 27 (3): 157–63. PMID 3469841.
  21. De Groot AN, Vree TB, Hekster YA, Pesman GJ, Sweep FC, Van Dongen PJ, Van Roosmalen J (1995). "Bioavailability and pharmacokinetics of sublingual oxytocin in male volunteers" (PDF). The Journal of Pharmacy and Pharmacology. 47 (7): 571–75. doi:10.1111/j.2042-7158.1995.tb06716.x. hdl:2066/21581. PMID 8568623. S2CID 8615529.
  22. Malenka RC, Nestler EJ, Hyman SE (2009). "Chapter 7: Neuropeptides". In Sydor A, Brown RY (eds.). Molecular Neuropharmacology: A Foundation for Clinical Neuroscience (2nd ed.). New York: McGraw-Hill Medical. ISBN 978-0-07-148127-4. Oxytocin can be delivered to humans via nasal spray following which it crosses the blood–brain barrier. ... In a double-blind experiment, oxytocin spray increased trusting behavior compared to a placebo spray in a monetary game with real money at stake.
  23. McGregor IS, Callaghan PD, Hunt GE (May 2008). "From ultrasocial to antisocial: a role for oxytocin in the acute reinforcing effects and long-term adverse consequences of drug use?". British Journal of Pharmacology. 154 (2): 358–68. doi:10.1038/bjp.2008.132. PMC 2442436. PMID 18475254. Recent studies also highlight remarkable anxiolytic and prosocial effects of intranasally administered OT in humans, including increased 'trust', decreased amygdala activation towards fear-inducing stimuli, improved recognition of social cues and increased gaze directed towards the eye regions of others (Kirsch et al., 2005; Kosfeld et al., 2005; Domes et al., 2006; Guastella et al., 2008).
  24. Lee SY, Lee AR, Hwangbo R, Han J, Hong M, Bahn GH (2015). "Is Oxytocin Application for Autism Spectrum Disorder Evidence-Based?". Experimental Neurobiology. 24 (4): 312–24. doi:10.5607/en.2015.24.4.312. PMC 4688331. PMID 26713079.
  25. Ott, I; Scott, JC (1910). "The Action of Infundibulum upon Mammary Secretion". Proceedings of the Society for Experimental Biology and Medicine. 8: 48–49. doi:10.3181/00379727-8-27. S2CID 87519246.
  26. Schafer EA, Mackenzie K (July 1911). "The Action of Animal Extracts on Milk Secretion". Proceedings of the Royal Society B. 84 (568): 16–22. Bibcode:1911RSPSB..84...16S. doi:10.1098/rspb.1911.0042.
  27. Du Vigneaud V, Ressler C, Trippett S (December 1953). "The sequence of amino acids in oxytocin, with a proposal for the structure of oxytocin". The Journal of Biological Chemistry. 205 (2): 949–57. doi:10.1016/S0021-9258(18)49238-1. PMID 13129273.
  28. du Vigneaud V, Ressler C, Swan JM, Roberts CW, Katsoyannis PG, Gordon S (1953). "The synthesis of an octapeptide amide with the hormonal activity of oxytocin". J. Am. Chem. Soc. 75 (19): 4879–80. doi:10.1021/ja01115a553.
  29. du Vigneaud V, Ressler C, Swan JM, Roberts CW, Katsoyannis PG (June 1954). "The synthesis of oxytocin". J. Am. Chem. Soc. 76 (12): 3115–21. doi:10.1021/ja01641a004.
  30. Du Vigneaud V (June 1956). "Trail of sulfur research: from insulin to oxytocin". Science. 123 (3205): 967–74. Bibcode:1956Sci...123..967D. doi:10.1126/science.123.3205.967. PMID 13324123.
  31. Torloni MR, Gomes Freitas C, Kartoglu UH, Metin Gülmezoglu A, Widmer M (December 2016). "Quality of oxytocin available in low- and middle-income countries: a systematic review of the literature". BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology. 123 (13): 2076–86. doi:10.1111/1471-0528.13998. PMID 27006180.
  32. Stanton C, Koski A, Cofie P, Mirzabagi E, Grady BL, Brooke S (2012). "Uterotonic drug quality: an assessment of the potency of injectable uterotonic drugs purchased by simulated clients in three districts in Ghana". BMJ Open. 2 (3): e000431. doi:10.1136/bmjopen-2011-000431. PMC 3346944. PMID 22556159.
  33. Hurlemann R, Patin A, Onur OA, Cohen MX, Baumgartner T, Metzler S, Dziobek I, Gallinat J, Wagner M, Maier W, Kendrick KM (April 2010). "Oxytocin enhances amygdala-dependent, socially reinforced learning and emotional empathy in humans". The Journal of Neuroscience. 30 (14): 4999–5007. doi:10.1523/JNEUROSCI.5538-09.2010. PMC 6632777. PMID 20371820.
  34. Cochran DM, Fallon D, Hill M, Frazier JA (2013). "The role of oxytocin in psychiatric disorders: a review of biological and therapeutic research findings". Harvard Review of Psychiatry. 21 (5): 219–47. doi:10.1097/HRP.0b013e3182a75b7d. PMC 4120070. PMID 24651556.
  35. Neumann ID, Slattery DA (2016). "Oxytocin in General Anxiety and Social Fear: A Translational Approach". Biological Psychiatry. 79 (3): 213–21. doi:10.1016/j.biopsych.2015.06.004. PMID 26208744.
  36. Bakermans-Kranenburg MJ, van I Jzendoorn MH (2013). "Sniffing around oxytocin: review and meta-analyses of trials in healthy and clinical groups with implications for pharmacotherapy". Translational Psychiatry. 3 (5): e258. doi:10.1038/tp.2013.34. PMC 3669921. PMID 23695233.
  37. Unkelbach C, Guastella AJ, Forgas JP (November 2008). "Oxytocin selectively facilitates recognition of positive sex and relationship words". Psychological Science. 19 (11): 1092–94. doi:10.1111/j.1467-9280.2008.02206.x. PMID 19076479. S2CID 19670817.
  38. Marsh AA, Yu HH, Pine DS, Blair RJ (April 2010). "Oxytocin improves specific recognition of positive facial expressions". Psychopharmacology. 209 (3): 225–32. doi:10.1007/s00213-010-1780-4. PMID 20186397. S2CID 4820244.
  39. Fischer-Shofty M, Shamay-Tsoory SG, Harari H, Levkovitz Y (2010). "The effect of intranasal administration of oxytocin on fear recognition". Neuropsychologia. 48 (1): 179–84. doi:10.1016/j.neuropsychologia.2009.09.003. PMID 19747930. S2CID 34778485.
  40. Bartz JA, Hollander E (2008). "Oxytocin and experimental therapeutics in autism spectrum disorders". Advances in Vasopressin and Oxytocin – from Genes to Behaviour to Disease. Progress in Brain Research. Vol. 170. pp. 451–62. doi:10.1016/S0079-6123(08)00435-4. ISBN 978-0-444-53201-5. PMID 18655901.
  41. Wudarczyk OA, Earp BD, Guastella A, Savulescu J (2013). "Could intranasal oxytocin be used to enhance relationships? Research imperatives, clinical policy, and ethical considerations". Current Opinion in Psychiatry. 26 (5): 474–84. doi:10.1097/YCO.0b013e3283642e10. PMC 3935449. PMID 23880593.

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!