امیرقلی امینی (زاده ۱۲۷۶ - درگذشته ۶ تیر ۱۳۵۷) نویسنده، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار، مترجم و پژوهشگر ایرانی بود. وی در زمینه‌های سیاسی، روزنامه‌نگاری، تألیف کتاب، و ترجمه‌ی متونی از زبان‌های فرانسه، عربی و اسپرانتو و نیز مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و عمرانی، بی‌نهایت فعال بود و علاوه بر این در انجام امور توسعه شهری، برنامه‌های بسیار سازنده و پیشرویی داشت. او با اقداماتی که موجب خسارت به اصفهان و مردم آن می‌شد، به‌شدت مبارزه می‌کرد. از جمله فعالیت‌های ایشان در امور خیریه نیز می‌توان به پایهگذاری پرورشگاه یتیمان اصفهان در سال ۱۳۱۳ اشاره نمود[۱].مقبره وی درکنار بیمارستان کاشانی درمنزل خودش که جهت امورفرهنگی به نام بنیاد فرهنگی امیر قلی امینی وقف نموده واقع شده است.
زندگی
امیرقلی امینی در سال ۱۲۷۶ خورشیدی در اصفهان متولد شد.
او در سال ۱۲۷۶ در اصفهان متولد شد.پدرش «ابراهیم‌خان امین‌الدوله صدری» یکی از بازماندگان صدراعظم اصفهانی و بانی مدرسه صدر خواجو و مادرش زنی از خاندان نمازی شیراز بود.[۲]
او در سن ۱۲سالگی و بعداز آنکه برادرش در جنگ جهانی اول توسط انگلیسی‌ها به قتل رسید، به درد مفاصل مبتلا شد و سرانجام در اثر این بیماری هر دو پایش را از دست داد.[۳] با این حال، در حوزه روزنامه‌نگاری، ترجمه و فعالیت‌های سیاسی و امور خیریه‌ای بسیار فعال بود. امیرقلی امینی در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۲۱، روزنامه اخگر و روزنامه‌ی اصفهان را از ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۴ (جز یک دوره توقیف هشت ساله) در اصفهان منتشر کرد. او از سال ۱۳۲۲ تا ۲۸ مرداد، در صحنهٔ سیاسیِ اصفهان فعال بود و در سال ۱۳۲۴ حزب آزادی را تأسیس کرد که در ۱۳۲۵ در شعبهٔ حزب دموکرات ایران ادغام شد. امینی رئیس شعبه اصفهانِ این حزب بود.
امیرقلی امینی پس از ۲۸ مرداد، به‌دلیل حمایت از دکتر مصدق و نهضت ملی شدن نفت، از فعالیت‌های سیاسی و حتی فعالیت‌های عام‌المنفعه به‌ناگزیر کناره گرفت، اما به فعالیت‌های فرهنگیِ خود ادامه داد. تأسیس جمعیت شیر و خورشید سرخ اصفهان در سال ۱۳۱۱ و تأسیس پرورشگاه کودکان اصفهان در ۱۳۱۳ از مهم‌ترین فعالیت‌های عام‌المنفعهٔ امینی‌ست. او هم‌چنین در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۱۲ تا ۱۳۲۸ در چند دوره به عضویت انجمن شهر اصفهان برگزیده شد که در برخی از این دوره‌ها، ریاست انجمن را نیز برعهده داشت. او در ۱۳۵۷ درگذشت. خاطرات امیرقلی امینی، به کوشش محمدحسین خسروپناه برای اولین بار به‌صورت کتابی دردست انتشار است.
آثار (کتاب)
- سی افسانه از افسانه های محلی اصفهان، ناشر: چاپخانه اولیاء، اصفهان، 1338.
- هزار و یک سخن در امثال و نصایح و حکم، اصفهان، 1339.
- فلکلور ایران فرهنگ عوام یا تفسیر امثال و اصطلاحات زبان پارسی، ناشر: علمی، تهران، 1371.
- فرهنگ عوام، ناشر: مازیار، تهران، 1389.
- فرهنگ عوام یا تفسیر امثال و اصطلاحات زبان پارسی، ناشر: فردوس، تهران، 1393.
- داستان های امثال، ناشر: فردوس، تهران، 1397.
منابع
* وب سایت رسمی امیر قلی امینی www.amirgholiamini.com
