استان شمال یکی از ۶ استان کشور ایران بود که در ۱۶ آبان ۱۳۱۶ خورشیدی، با اصلاح قانون تقسیمات کشوری تشکیل گردید. این استان شامل ۱۳ شهرستان گیلان، تنکابن، مازندران، گرگان، تهران، قزوین، قم و ساوه، کاشان، اصفهان، عراق، گلپایگان و محلات، خمسه، سمنان و دامغان بود. این تقسیم‌بندی تنها اندکی بیش از ۲ ماه و در فاصلۀ ۱۶ آبان ۱۳۱۶ تا ۱۹ دی ۱۳۱۶ برقرار بود و از آن تاریخ جای خود را به تقسیم‌بندی ۱۰ استانی تازه‌ای داد.[ ۱]
ردیف
شهرستان
دهستان‌های تابعۀ بخش
مرکز
۱
گیلان
۱- حومه، فومنات، صومعه‌سرا، لشته‌نشا، کوچصفهان
کوچصفهان
۲- لاهیجان، رانکوه، ده‌شال
لاهیجان
۳- پهلوی، چهار فریضه، خمام، گسگر
پهلوی
۴- رحمت‌آباد، رودبار، سیاه‌کل، دیلمان، عمارلو
رودبار
۲
قزوین
۱- دشتابی، رامند، افشاریه، اقبال، بشاریات
قزوین
۲- دودانگه
نهاوند
۳- زهرا
صدرآباد
۴- رودبار، الموت
گازرخان
۵- خرقان
آوج
۶- قاقازان، قهابه، فشگل‌دره
کوئین
۳
قم و ساوه
۱- قنوات، اراضی، اردهان، قهستان
قهستان
۲- خلجستان
دستجرد
۳- ساوه زرند
ساوه
۴- وفس، بزچلو
وفس
۴
کاشان
۱- کاشان، پشت مشهد، کویرات
کاشان
۲- جوشقان
میمه
۳- نطنز
نطنز
۵
اصفهان
۱- ماربین، لنجان، براآن، برخوارجی
لنجان
۲- نجف‌آباد، کرون، عربستان دهق
طهران
۳- چهارمحال، ییلاق، بختیاری
شهرکرد
۴- اردستان، مهاباد، کوهپایه، رودشتین
اردستان
۵- شهرضا، سمیرم، جرقویه
شهرضا
۶- فریدن، مکوئی
داران سلطان‌آباد
۶
عراق
۱- فراهان، شراه، مشک‌آباد، قره‌کهریز
فراهان
۲- کزاز، سرابند
سربند
۳- آشتیان، تفرش، رودبار
طرخوران
۴- گرگان‌رود، اسالم، طوالش
گرگان‌رود
۷
تنکابن
۱- شهسوار، رامسر، رودسر
شهسوار
۲- نوشهر، کچور، کلارستاق
نوشهر
۳- لنگرود
لنگرود
۸
مازندران
۱- ساری، اشرف، هزارجریب
ساری
۲- بابلسر، بابل
بابل
۳- آمل، نور
آمل
۴- شاهی، سوادکوه، بابل‌کنار
شاهی
۵- فیروزکوه
فیروزکوه
۹
گرگان
۱- گرگان، رستاق، شاه‌کوه، ساوور
گرگان
۲- انزان، سدن رستاق
بندر گز
۳- کتول، فندرسک
رامیان
۴- دشت گرگان، جعفربای، آتابای
گنبد قابوس
۱۰
طهران
۱- شمیران، کن
کن
۲- لواسانات
افجه
۳- غار، فشاپویه
عبدالعظیم
۴- ساوجبلاغ، طالقان
ینگی‌امام
۵- شهریار
علی‌شاه‌عوض
۶- ورامین
شهر ورامین
۷- خوار، ایوانکی
قشلاق
۸- دماوند
دماوند
۱۱
گلپایگان
۱- گلپایگان، خوانسار
گلپایگان
۲- کمره
خمین
۳- محلات
دلیجان
۱۲
خمسه
۱- زنجان‌رود، سلطانیه
زنجان
۲- ابهررود، خررود
ابهر
۳- ایجرود، سجاسرود، بزینه‌رود، خدابنده‌لو
کرسف
۴- انگوران، اوریاد، غنی، بیگلو
ماه‌نشان
۵- طارم علیا و سفلی
طارم
۱۳
سمنان و دامغان
۱- سمنان و توابع، طرود، جام، دوزهیر
سمنان
۲- سنگسر و شهمیرزاد
سنگسر
۳- دامغان و توابع
دامغان
↑ فراهی، محترم. ۱۳۷۷. سیر تحول نقشه و تقسیمات کشور ایران:از سال ۱۲۸۵ تا ۱۳۷۷ ، وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران، معاونت سیاسی و اجتماعی، دفتر تقسیمات کشوری؛ صص ۳ و ۸-۱۱.
استانهای ایران مصوب در سال ۱۳۱۶
تقسیمات مصوب ۱۶ آبان ۱۳۱۶ تقسیمات مصوب ۱۹ دی ۱۳۱۶ جستارهای وابسته
