Zentral elektriko

Boroako zentral termikoa, Zornotzan.
Bizkaiko Badia Elektrizitatea, Zierbenan.

Zentral elektrikoa edo indarretxea energia elektrikoa sortzen duen instalazio industrial bat da.

Zentral elektriko gehienek sorgailu elektriko bat edo gehiago dituzte. Sorgailu elektrikoak energia mekanikoa energia elektriko bihurtzen duten makina birakariak dira, non, eremu magnetiko eta eroale elektriko baten arteko mugimendu erlatiboari esker korronte elektrikoa sortzen den.

Sorgailu elektrikoak birarazteko erabiltzen den energia iturria hainbat motatakoa izan daiteke. Munduko zentral elektriko gehienek erregai fosilak —ikatza, petrolioa eta gas naturala, adibidez— erretzen dituzte elektrizitatea lortzeko. Hala ere, badira energia nuklearraren erabileran oinarritzen diren beste batzuk, gero eta ohikoagoak direnak edo energia berriztagarriak erabiltzen dituztenak, hala nola, eguzki-energia, energia eolikoa, olatu-energia, biomasa eta energia hidraulikoa.

Zentral termikoak

Zentral elektriko bateko lurrun-turbina baten errotorea.

Zentral termikoetan potentzia mekanikoa motor termiko batek sortzen du, zeinak erregai baten errekuntzatik lortutako energia termikoa biraketa-energia bihurtzen duen. Zentral termiko gehienek lurruna ekoizten dute, horregatik, lurrun-zentral deritze. Termodinamikaren bigarren legearen arabera, energia termiko guztia ezin da potentzia mekaniko bihurtu, beraz, beti egongo da ingurura askatutako beroa. Galera hori bero erabilgarri bezala baliatzen bada, prozesu industrialetarako edo hiri-berokuntzarako, energia instalazioari kogenerazio instalazio deritzo.

Energia termikoko ziklo baten eraginkortasuna mugatuta dago lan egiten duen gehienezko fluido-tenperaturarekin; ez da erabilitako erregaiaren araberakoa. Lurrun-baldintza berdinetan ikatz-zentralek, zentral nuklearrek eta gas-zentralek eraginkortasun teoriko berdina daukate. Orohar, etengabe piztuta dagoen sistema bat eraginkorragoa izango da aldizkako erabilera duen bat baino. Lurrun-turbinak eraginkorragoak izaten dira daukaten ahalmen osoan lanean ari direnean.

Prozesu industrialerako edo hiri-berokuntzarako baztertutako beroaz gain, zentral elektriko baten eraginkortasun orokorra hobetzeko modu bat da ziklo konbinatuko zentral batean bi ziklo termodinamiko konbinatzea . Gas-turbina bateko ihes-gasak erabiltzen dira galdara eta lurrun-turbinetarako lurruna sortzeko. Goi-ziklo baten eta behe-ziklo baten konbinazioak eraginkortasun orokor handiagoa sortzen du bi zikloetako batekin bakarrik lor daitekeena baino.

Sailkapena

Bero iturriaren arabera

  • Erregai fosilak erabiltzen dituzten zentral elektrikoek ere lurrun-turbinaren sorgailu bat erabil dezakete, eta gas naturaleko zentralen kasuan, berriz, errekuntza-turbina bat. Ikatzezko zentral elektriko batek beroa sortzen du lurrun-galdara batean ikatza erretzean. Lurrunak lurrun-turbina bati eragiten dio sorgailu bat bultzatuz eta elektrizitatea sortuz. Errekuntzan sortzen diren hondakinak errautsak, sufre dioxidoa, nitrogeno oxidoak eta karbono dioxidoa dira. Gas horietako batzuk hondakin-korronteetatik kendu daitezke kutsadura murrizteko.
  • Energia nuklearreko zentralek erreaktore nuklear baten nukleoan fisio-prozesuaren bidez sortutako beroa erabiltzen dute lurruna sortzeko, horrek, lurrun-turbina eta sorgailu bat bultzatzen ditu. Ameriketako Estatu Batuetako elektrizitate-sorkuntzaren % 20 inguru zentral nuklearrek sortzen dute.
  • Energia geotermikoko instalazioek lurpeko arroka beroetatik ateratako lurruna erabiltzen dute. Arroka horiek material erradioaktiboa lurrazalean deskonposatzen denean berotzen dira.
  • Biomasaz elikatzen diren zentral elektrikoak hainbat hondakinekin elika daitezke, hala nola azukre-kanaberaren hondakinekin, zabortegietako metanoarekin edo bestelako biomasekin.
  • Batzuetan, prozesu industrialetako hondar beroa behar adina kontzentratzen da lurrun-galdara batean edo turbina batean energia sortzeko.
  • Eguzki-energia termikoko instalazioek eguzki-argia erabiltzen dute ura irakiteko eta sorgailua birarazten duen lurruna sortzeko.

Motor nagusiaren arabera

  • Lurrun-turbinen instalazioek lurruna hedatzean sortutako presio dinamikoa erabiltzen dute turbina baten besoak (edo alabeak) biratzeko. Hidroelektrikoak ez diren ia instalazio handi guztiek erabiltzen dute sistema hori. Munduan ekoizten den energia elektrikoaren % 90 inguru turbinen bidez sortzen da.
  • Gas-turbinen instalazioek isurtzen dituzten gasen (airea eta errekuntza-produktuak) presio dinamikoa erabiltzen dute turbinei zuzenean eragiteko. Gas naturalez (eta petrolioz) elikatutako errekuntza-turbinen instalazioak azkar hasten dira funtzionatzen, eta, beraz, "puntako" energia hornitzeko erabiltzen dira, eskaera handiko aldietan; baina oinarrizko instalazioek baino kostu handiagoa izaten dute.
  • Ziklo konbinatuko instalazioek gas naturalez elikatutako gas-turbina bat, lurrun-galdara bat eta lurrun-turbina bat dituzte, eta gas-turbinaren ihes-gas beroa erabiltzen dute elektrizitatea sortzeko. Horrek instalazioaren eraginkortasun orokorra handitzen du, horregatik, oinarrizko kargako zentral berri asko gas naturalez elikatutako ziklo konbinatuko zentralak dira.
  • Barne-errekuntzako motor alternatiboak komunitate marjinatuei energia emateko erabiltzen dira, eta sarritan kogenerazio-instalazio txikietarako erabiltzen dira. Ospitaleek, bulego-eraikinek, industria-instalazioek eta bestelako instalazio kritikoek ere, itzalaldia izanez gero, babes-energia emateko erabiltzen dituzte. Horiek gasolioz, petrolio astunez, gas naturalez eta zabortegiko gasez elikatzen dira.
  • Mikroturbinak, Stirling motorrak eta barne-errekuntzako ordezko motorrak kostu txikiko konponbideak dira aukerako erregaiak erabiltzeko, hala nola zabortegiko gasa, ura tratatzeko instalazioetako gas digestorea eta petrolio-produkzioko hondar-gasa.

Energia berriztagarrietatik abiatutako energia

Tres Gargantas presa, Hubei, Txina.

Energia hidroelektrikoa

Zentral hidroelektriko batean ura turbinen bidez jariatzen da, eta turbina horiek energia hidroelektriko hori erabiltzen dute elektrizitatea sortzeko. Energia sorgailuetara konektatutako turbinetara erortzen den uraren grabitate-indarretik lortzen da, eta potentzia erabilgarriaren kantitatea altueraren eta fluxuaren konbinazioa da. Presa ezberdinak eraiki daitezke uraren maila igotzeko eta ura biltzeko laku bat sortzeko.

Energia hidroelektrikoa 150 herrialdetan ekoizten da, eta Asia eta Ozeano Bareko eskualdeek munduko energia hirdoelektrikoaren % 32 sortu zuten 2010ean.

Nellis egizki-energia instalazioa, Nevada, Estatu Batuak.

Eguzki-energia

Eguzki-energia elektrizitate bihur daiteke zuzenean eguzki-zeluletan edota eguzki-energia kontzentratuko planta batean, argia motor termiko batera bideratuz.

Eguzki-energia fotovoltaikoko instalazio batek eguzki-argia korronte zuzeneko elektrizitate bihurtzen du efektu fotoelektrikoaren bidez. Inbertsoreek korronte zuzena korronte alternora aldatzen dute sare elektrikora konektatu ahal izateko. Instalazio mota horrek ez du makina birakaririk erabiltzen energia bihurtzeko.

Eguzki-energia termikoko instalazioek kanal parabolikoak edo heliostatoak erabiltzen dituzte eguzki-argia bero-transferentziarako fluido bat, hala nola olioa, daraman hodi batera bideratzeko. Gero, olio beroa ura irakiteko erabiltzen da, eta sortzen den lurrun horrek sorgailu elektriko bati konektatuta dagoen turbina birarazten du. Eguzki-energia termikoko instalazioak (tamainaren arabera) ehunka edo milaka ispilu erabiltzen ditu eguzki-argia dorre baten goialdean kokatuta dagoen hartzaile baterantz bideratzeko. Berriz ere, bero hori ur lurruna sortzeko erabiltzen da, sorgailu elektrikoak mugiarazten dituzten turbinak birarazteko.

Texaseko turbina eolikoak, Estatu Batuak.

Energia eolikoa

Turbina eolikoak edo aerosorgailuak elektrizitatea sortzeko erabil daitezke haize gogorrak eta iraunkorrak dituzten eremuetan, batzuetan itsaso zabalean.

Iraganean, diseinu ezberdin asko erabili dira; baina gaur egun ekoizten diren turbina moderno ia guztiek haizearen aurkako hiru palako diseinua erabiltzen dute. Orain eraikitzen ari diren sarera konektatutako aerosorgailuak 1970eko hamarkadan instalatutako unitateak baino askoz handiagoak dira. Horrela, aurreko ereduek baino energia merkeagoa eta fidagarriagoa ekoizten dute. Turbina handiagoen palak (megawatt baten ingurukoak) unitate zahar eta txikiagoenak baino astiroago mugitzen dira, horrela, hegaztientzat seguruagoak izaten dira.

Itsas energia

Itsas energia edo ozeano energia olatuek, mareek, gazitasunak eta ozeanoaren tenperatura-diferentziek biltzen duten energiari dagokio. Ozeanoetako uraren mugimenduak munduko energia zinetikoaren erreserba zabala osatzen du. Energia hori etxeetan, garraioan eta industrian erabiltzeko elektrizitatea sortzeko aprobetxa daiteke.

Itsas energia terminoak bere baitan hartzen du mugitzen ari diren ur-masa handien energia zinetikotik lortutako olatu-energia. Turbina eolikoak ur gainean jarri arren, energia-eolikoa haizetik eratorritako energia den heinean, itsas energia eolikoa ez da itsas energia mota bat.

Biomasa

Biomasarekin energia sor daiteke hondakin berdearen errekuntzaren bidez ura berotuta, eta lortutako lurrunarekin lurrun-turbina bati eraginda. Bioenergia tenperatura eta presio tarte baten bidez ere prozesatu daiteke gasifikazio, pirolisi edo torrefakzio erreakzioetan. Lortzea nahi den produktuaren arabera, erreakzio horiek energia-dentsitate handiagoko produktuak (sintesi-gasa, zurezko pelletak, biokoala) sortzen dituzte, eta motor laguntzaile bat elika dezakete elektrizitatea ekoizteko, aire zabaleko erreketan baino isurketa-tasa txikiagoan.

Ikus, gainera

Kanpo estekak


Euskal Herriko zentral elektrikoak

Bizkaiko Badia Elektrizitatea • Bizkaiko Badia Gasa • Boroako zentral termikoa • Castejongo zentral termikoa 1 • Castejongo zentral termikoa 2 • Castejongo zentral termikoa 3 • Lantarongo zentral termikoa • Lemoizko zentral nuklearra • Monte Altoko eguzki zentrala • Mutrikuko olatuen zentrala • Parke eolikoak • Pasaiako zentral termikoa • Santurtziko zentral termikoa

Read other articles:

Adiós a las armas (película de 1957)

Este artículo o sección necesita referencias que aparezcan en una publicación acreditada.Este aviso fue puesto el 27 de octubre de 2015. A Farewell to ArmsTítulo Adiós a las armasFicha técnicaDirección Charles VidorProducción David O. SelznickGuion Ben HechtBasada en Adiós a las armas de Ernest HemingwayMúsica Mario NascimbeneFotografía Oswald MorrisJames Wong HoweVestuario Veniero ColasantiProtagonistas Rock HudsonJennifer JonesVittorio De SicaOskar HomolkaMercedes McCambridgeElai...

 

Akresi (astrofisika)

Gambar menunjukkan kesan artistik dari sebuah galaksi di alam semesta, 2 miliar tahun setelah ledakan dahsyat, dalam proses menarik gas dingin (ditunjukkan dalam warna oranye) dari sekitarnya. Gambar menunjukkan kesan artistik dari sistem binari dengan piringan akresi mengelilingi lubang hitam. Dalam astrofisika, istilah akresi digunakan untuk setidaknya dua proses yang berbeda. Yang pertama dan paling umum adalah bertumbuhnya sebuah objek yang besar di mana gravitasi objek tersebut menarik l...

 

Canarian Coalition

Political party in Spain Canarian Coalition Coalición CanariaGeneral SecretaryFernando Clavijo BatlleFoundedFebruary 1993 (as a coalition)May 2005 (as a party)HeadquartersC/ Galcerán, 7-9 Edif. El Drago, Santa Cruz de TenerifeC/ Buenos Aires 24, Las Palmas de Gran CanariaIdeologyCanarian nationalismPolitical positionCentre[1] to centre-right[1][2][3]National affiliationAgreement of Nationalist Unity (2006-2023)European affiliationEuropean Democratic ...

Växjö stads- och domkyrkoförsamling

Växjö stads- och domkyrkoförsamlingFörsamling Växjö domkyrkaLandSverigeKommunVäxjö kommunTrossamfundSvenska kyrkanStiftVäxjö stiftPastoratVäxjö pastorat[1]Bildad1 januari 2014 avSkogslyckans församlingTeleborgs församlingVäxjö Maria församlingVäxjö domkyrkoförsamlingMedlemmar34 185 (53 %) (2019-12-31)[2]Folkmängd63 970 (2019-12-31)[2]Karta Växjö stads- och domkyrkoförsamlings läge i Kronobergs län. Växjö stads- och domkyrkoförsamlings läge i K...

 

الحركة الديمقراطية والاجتماعية (الجزائر)

الحركة الديمقراطية والاجتماعية البلد الجزائر  تاريخ التأسيس 1966  المقرات المقر الرئيسي الجزائر العاصمة الجزائر الألوان جزائرية المجلس الشعبي الوطني 00 / 389 مجلس الأمة 00 / 144 الموقع الرسمي الموقع الرسمي  تعديل مصدري - تعديل   الحركة الديمقراطية والاجتماعية، حزب س...

 

Locks and weirs on the River Thames

Mapledurham Lock The English River Thames is navigable from Cricklade (for very small, shallow boats) or Lechlade (for larger boats) to the sea, and this part of the river falls 71 meters (234 feet). There are 45 locks on the river, each with one or more adjacent weirs. These lock and weir combinations are used for controlling the flow of water down the river, most notably when there is a risk of flooding, and provide for navigation above the tideway. History The weir at Mapledurham Lock...

Лінь Циньмяо

У цьому китайському імені прізвище (Лінь) стоїть перед особовим ім'ям. У Вікіпедії є статті про інших людей із прізвищем Лінь. Лінь ЦиньмяоЗагальна інформаціяНаціональність китаянкаНародження 16 лютого 1978(1978-02-16) (45 років)Зріст 163 смВага 56 кгСпортКраїна  Китайський Тайб...

 

Parc national de Lakefield

Pour les articles homonymes, voir Lakefield. Cet article est une ébauche concernant un parc national et le Queensland. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Parc national de LakefieldGéographiePays AustralieÉtat QueenslandCoordonnées 14° 32′ 42″ S, 144° 06′ 59″ EVille proche CooktownSuperficie 5 370 km2AdministrationType Parc national d'AustralieCat...

 

Mercedes-Benz C 254

Mercedes-BenzMercedes-AMG C 254 Verkaufsbezeichnung: GLC Coupé Produktionszeitraum: seit 2023 Klasse: SUV Karosserieversionen: Kombilimousine Motoren: Ottomotoren:2,0 Liter(167–320 kW)Dieselmotoren:2,0–3,0 Liter(162–270 kW) Ottohybride:2,0 Liter(230–500 kW)Dieselhybrid:2,0 Liter(245 kW) Länge: 4764–4792 mm Breite: 1890–1920 mm Höhe: 1603–1605 mm Radstand: 2888 mm Leergewicht: 1870–2345 kg Vorgängermodell Mercedes-Benz C 253 Heckansicht Das Mercedes...

7th Fleet (Imperial Japanese Navy)

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article's lead section may be too short to adequately summarize the key points. Please consider expanding the lead to provide an accessible overview of all important aspects of the article. (September 2010) This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve ...

 

Yuan Shanshan

Ini adalah nama Tionghoa; marganya adalah Yuan. Yuan ShanshanYuan Shan Shan pada tahun 2018Lahir22 Februari 1987 (umur 36)Distrik Xiangcheng, Xiangyang, Hubei, TiongkokNama lainMabel YuanAlmamaterAkademi Film BeijingPekerjaan Pemeran Penyanyi Tahun aktif2008–sekarangAgenHuanyu Film Yuan Shanshan Hanzi: 袁姍姍 Alih aksara Mandarin - Hanyu Pinyin: Yuán Shānshān Yuan Shanshan (Hanzi: 袁姗姗, lahir 22 Februari 1987) juga dikenal sebagai Mabel Yuan adalah seorang peme...

 

2008 Georgia Republican presidential primary

2008 Georgia Republican presidential primary ← 2004 February 5, 2008 (2008-02-05) 2012 → ← DEIL →   Candidate Mike Huckabee John McCain Mitt Romney Home state Arkansas Arizona Massachusetts Delegate count 45 3 0 Popular vote 326,874 304,751 290,707 Percentage 33.92% 31.63% 30.17% County Winner Vote shareElection results by county.   Mike Huckabee Huckabee:      30–40%  ...

Carouge

Lambang kota Peta kotamadya Untuk grup musik Austria, lihat Carouge (grup musik). Carouge (bahasa Arpitan: Carroge) ialah sebuah kotamadya di Kanton Geneve, Swiss, dengan penduduk sebanyak 19.114 jiwa (2007). Kota ini didirikan oleh Vittorio Amedeo III, Raja Sardinia dan Adipati Savoia pada tanggal 31 Januari 1786. Pranala luar (Prancis) Official Website Artikel bertopik geografi atau tempat Swiss ini adalah sebuah rintisan. Anda dapat membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.lbs

 

Castlegate House

Grade I listed building in York, England Front of Castlegate House in 2008 Castlegate House is a Georgian Grade I listed building in central York, in England. Design First floor dining room The house lies on Castlegate in York City Centre. Further along the street lies Fairfax House, another Grade I listed Georgian house, which is open to the public as a museum, run by York Civic Trust. R. K. Booth described Castlegate as outwardly perhaps the more interesting of the two.[1] The house...

 

Reação sigmatrópica

Uma reação sigmatrópica, em química orgânica, é uma reação pericíclica na qual a posição de uma ligação σ é modificada em um processo intramolecular não catalisado.[1] A denominação sigmatrópico resulta da composição entre o termos sigma, que remete a ligações simples, e a palavra do grego tropos, que significa transformação. A ligação σ quebrada é proveniente de um carbono alílico, e pode ser uma ligação entre dois carbonos ou entre um carbono e um hidrogênio...

Nilmar

Nilmar Informasi pribadiNama lengkap Nilmar Honorato da SilvaTanggal lahir 14 Juli 1984 (umur 39)Tempat lahir Bandeirantes, BrasilTinggi 1,80 m (5 ft 11 in)Posisi bermain StrikerKarier junior1999–2001 InternacionalKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2002–2004 Internacional 42 (16)2004–2005 Lyon 32 (2)2005–2007 Corinthians 59 (30)2007–2009 Internacional 36 (19)2009–2012 Villarreal 85 (26)2012–2014 Al Rayyan 35 (16)2014 El Jaish 3 (2)2014–2015 Internacional 2...

 

Ketosteroid

Chemical compound Steroid skeleton. Carbons 18 and above can be absent. Androstenedione Androsterone Estrone This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (August 2021) (Learn how and when to remove this template message) A ketosteroid, or an oxosteroid, is a steroid in which a hydrogen atom has been replaced with a keto...

 

Beeswing (horse)

British-bred Thoroughbred racehorse BeeswingBeeswingSireDoctor SyntaxGrandsirePaynatorDamArdrossan mare (1817)DamsireArdrossanSexMareFoaled1833CountryGreat BritainColourBayBreederNunnykirk Hall StudOwnerWilliam Orde, Jr.TrainerJames WatsonRobert Bob JohnsonRecord63: 51–8–1Major winsChampagne Stakes (1835)Newcastle St. Leger (1836)Newcastle Gold Cup(1836, 1837, 1838, 1839, 1841, 1842)Doncaster Cup(1837, 1840, 1841, 1842)Cleveland Stakes (1837)Gold Shield (1837)Northallerton Gold Cup (1837,...

Tron Theatre

This article's tone or style may not reflect the encyclopedic tone used on Wikipedia. See Wikipedia's guide to writing better articles for suggestions. (December 2009) (Learn how and when to remove this template message) Tron TheatreAddress63 TrongateGlasgowScotlandOwnerTron Theatre Ltd.TypeEnd onCapacity230 (Main Auditorium) 50 (Changing House Studio Theatre)ConstructionOpened1981Rebuilt1999ArchitectJames AdamRMJM The Tron Theatre is located in Glasgow, Scotland. The theatre was formerly kno...

 

Botanical Garden of the University of Heidelberg

Botanical garden in Germany Botanical Garden of the University of HeidelbergTypeBotanical gardenOperated byUniversity of Heidelberg Greenhouse of the succulents Orchid in the tropical greenhouse Fern ravine The Botanischer Garten der Universität Heidelberg (2 hectares), also known as the Botanischer Garten Heidelberg, is a botanical garden maintained by the University of Heidelberg. It is located at Im Neuenheimer Feld 340, New Campus, Heidelberg, Baden-Württemberg, Germany; portions a...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!