Suediako Zientzien Errege Akademia

Suediako Zientzien Errege Akademia
Datuak
Izen laburra	KVA
Mota	zientzien akademia, Swedish Royal Academies ^(en) , eraikina eta akademia nazionala
Herrialdea	Suedia
Jarduera
Kidetza	Committee on Space Research ^(en) , Association of Learned and Professional Society Publishers, All European Academies ^(en) , InterAcademy Partnership ^(en) eta International Science Council ^(en)
Eskumendekoak	Abisko research station ^(en)
Erabilitako hizkuntza	suediera
Agintea
Egoitza nagusi	Frescati 59.3664°N 18.0517°E / 59.3664; 18.0517
Legezko forma	barruti akademikoa
Zeren jabe	Estokolmoko Behatokia
Ekonomia
Diru-sarrerak	15.232.777 € (2020)
Historia
Sorrera	1739ko ekainaren 2a
Sortzailea	Jonas Alströmer ^(en) Anders Johan von Höpken Sten Carl Bielke Lineo Mårten Triewald ^(en) Carl Wilhelm Cederhielm ^(en)
webgune ofiziala

Suediako Zientzien Errege Akademia (suedieraz: Kungliga Vetenskapsakademien) Suediako errege akademietako bat da, 1739an Frederiko I.a Suediakoa erregeak sortua, ondorengo hauek proposatuta: Carl von Linné Lineo taxonomoak, Jonas Alströmer enpresaburuak, Mårten Triewald ingeniariak, Sten Carl Bielke eta Carl Wilhelm Cederhielm funtzionarioek, eta Anders Johan von Höpken politikariak. Suediako kultura erakunde nagusietarikoa da.^[1]

Helburuak

Erakunde independentea da eta haren ekintzek zientziak zabaltzeko eta indartzeko asmoa dute, bereziki Biologia eta Matematika. Akademiaren batzordeek Nobel Sariak emateko balorazioak eta aukeraketak egiten dituzte.^[2]

Partaideak

Akademiak 1.700 partaide suediarrak eta 1.200 kanpoko partaideak zituen 1739an, sortu zutenean. Gaur egun gutxiagoak dira: 450 suediarrak eta 175 kanpokoak, arlo desberdinetako zientzialarien ordezkariak:

• Matematika
• Astronomia eta espazioko zientziak
• Fisika
• Kimika
• Lurraren zientziak
• Biologia
• Medikuntza zientziak
• Ingeniaritza zientziak
• Gizarte-zientziak
• Humanitateak

Idazkari iraunkorren zerrenda

Pertsona hauek Akademiaren idazkariak izan dira:

• Anders Johan von Höpken, 1739–1740, 1740–1741
• Augustin Ehrensvärd, April – June 1740
• Jacob Faggot, 1741–1744
• Pehr Elvius, 1744–1749
• Pehr Wilhelm Wargentin, 1749–1783
• Johan Carl Wilcke eta Henrik Nicander, 1784–1796
• Daniel Melanderhjelm eta Henrik Nicander, 1796–1803
• Jöns Svanberg eta Carl Gustaf Sjöstén 1803–1808; Sjöstén 1808an kargutik kendu zuten.
• Jöns Svanberg, 1809–1811
• Olof Swartz, 1811–1818
• Jöns Jacob Berzelius, 1818–1848
• Peter Fredrik Wahlberg, 1848–1866
• Georg Lindhagen, 1866–1901
• Christopher Aurivillius, 1901–1923
• Henrik Gustaf Söderbaum, 1923–1933
• Henning Pleijel, 1933–1943
• Arne Westgren, 1943–1959
• Erik Rudberg, 1959–1972
• Carl Gustaf Bernhard, 1973–1981
• Tord Ganelius, 1981–1989
• Carl-Olof Jacobson, 1989–1997
• Erling Norrby, 1997 – 2003ko ekainaren 30
• Gunnar Öquist, 2003ko uztailaren 1. – 2010eko ekainaren 30
• Staffan Normark, 2010eko uztailaren 1. – 2015eko ekainaren 30
• Göran K. Hansson, 2015eko uztailaren 1.tik^[3]

Publikazioak

Kongl. Svenska Vetenskaps-Academiens handlingar, XI. liburukia (1750).

Publikazio historikoak

• Vetenskapsakademiens handlingar 1739tik 1974ra. Aldi berean:
• Öfversigt af Kungl. Vetenskapsakademiens förhandlingar (1844–1903)
• Bihang till Vetenskapsakademiens Handlingar (1872–1902)
• Vetenskapsakademiens årsbok (1903–1969)
• Arkiv för matematik, astronomi och fysik (1903–1949).

Egungo publikazioak

• AMBIO (1972-)
• Acta Mathematica (1882-)
• Arkiv för matematik
• Acta Zoologica (1920-)
• Levnadsteckningar över Vetenskapsakademiens ledamöter (1869-), biografiak eta partaideen obituarioak
• Physica Scripta (1970-). Norwegian Academy of Science and Letters erakundearekin batera.
• Porträttmatrikel (1971-), partaideen erretratuak
• Zoologica Scripta (1972-). Norwegian Academy of Science and Letters erakundearekin batera.

• Datuak: Q191583
• Multimedia: Royal Swedish Academy of Sciences / Q191583

Erreferentziak

1. http://www.kva.se/en/About-the-academy/History/
2. https://web.archive.org/web/20171121103117/http://www.kva.se/en/Prizes/Nobel-prizes/Laureates-list
3. Center for Molecular Medicine, "Göran K. Hansson new Permanent Secretary for the Royal Swedish Academy of Sciences", 2015.

Kanpo estekak

• (Ingelesez):Akademiaren webgune ofiziala.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Suediako Zientzien Errege Akademia