Petra Cuevas Rodríguez (Orgaz, Toledo, 1908ko abuztuaren 19a – Collado Mediano, Madril, 2014ko otsailaren 24a) PCEko militantea izan zen, brodatzailea, sindikalista espainiarra, Gerra Zibilean La Aguja sindikatuko idazkari nagusia, Langileen Batasun Orokorrean (UGT).[1]
Biografia
Lehen urteak
Toledoko Orgaz herrian jaio zen, eta hamabi urte zituela Madrilera joan zen familiarekin, aitak lana aurkitu baitzuen Unión Eléctrica Madrileñan. Oso gaztetatik lan egin behar izan zuen bere familiari eusten laguntzeko. Horrela hasi zen jostun ikastun gisa, baina gero brodatzaile izatea aukeratu zuen eta "La Bordadora Española" delakoan hasi zen lanean, urte batzuetara "La Cripa" izeneko beste lantegi batera pasatu zen.
1931 inguruan, Errepublika iritsi zenean, UGTn militatzen ari zen. 1936ko otsailean La Aguja Sindikatuan idazkari nagusi hautatu zuten, eta Gerra zibila hasi zenean, PCEn militatzen zuen.[2]
Gerra zibila
La aguja Sindikatuko emakumeak hainbat auzotan antolatu ziren Errepublikako Herri Armadako soldaduentzat arropa egiteko.
1939ko otsailean, PCEren azken Batzorde Probintzialeko kide zen, Segismundo Casado koronelaren kolpea baino lehen. Batzorde horretako emakumezko kideak, Petra Cuevasez gain, hauexek ziren: Pilar Bueno Ibáñez, Dolores Ibárruri, Concha Velasco, Aurora Rodríguez, Paula Cediel, María Blázquez, Teresa Ramos, Marcelina Gómez eta Julia Valverde.
Gerraostea eta errepresioa
Gerra amaitu ondoren, ezin izan zuen ihes egin, eta Madrilen egon zen ezkutuan. Bere nebak Frantziara ihes egin ahal izan zuela eta familiari presio bortitza egitean, bere kabuz joan zen poliziarengana familia babaesteko. 1939ko irailean atxilotua, Segurtasun Zuzendaritza Nagusiak Puerta del Solen zuen egoitzako kalabozoetan torturatu zuten. Korronte elektrikoak aplikatu zizkioten:[3]
Niri tentsio guztiarekin jarri zizkidaten, hau da, edozein entxufe, kableetara lotu eta kito. Egun batean sendatzera nindoala eta jarri zizkidanetako bat iritsi zela, medikuak zera esan zion : "Hau kriminala da". Nik jarri zizkidana Carlos Arias Navarro izan zela esango nuke. Gogoan dut gizon bat iritsi zela galderak egiten ari zitzaizkidanean, eta hauxe esan zuen: "Begira, ni argazki honen aurrean nola hitz egiten duzuen ikustera etorri naiz " -jakina, Francoren argazkia-, eta horietako batek esan zuen: "Pero esta zorra no habla". "Ikusiko duzu nola hitz egiten duen". Kable bat hartu, entxufatu eta lotu egin ninduen.
Azkenik, Las Ventas emakumeen kartzelara eraman zuten. Han hilabete batzuk eman zituen, aske utzi eta berriro atxilotu zuten 1941eko abenduan, eta hamabi urteko kartzela-zigorra ezarri zioten Heriberto Quiñonesek 1942ko irailaren 25ean egindako Gerra Kontseilu berean (109539 kausa).[4] Haurdun zegoela jakin zuenean, San Isidro kartzelara eraman zuten, eta han umea izan zuen 1943ko apirilaren 14an. Urte bereko urriaren 17an hil zen neskatoa, oso egoera txarrean baitzegoen. Trinidad Gallego emaginak lagundu zion erditzen.
Alaba hilda, Las Ventas emakumeen kartzelara itzuli zen. Handik Calatayudeko espetxera bidali zuten, 1946ko abuztuaren 1ean sartu zen eta 9 hilabetez egon zen. Calatayudetik Zaragozako Predicadores kartzelara pasatu zen. Zaragozatik Bilboko Larrinagako espetxera eraman zuten, eta egun gutxi eman zituen han, Zornotzako espetxera (Bizkaia) igaro baitzen. Han 9 edo 10 hilabetez egon zen, itxi zuten arte. Handik preso politikoentzako Segoviako kartzelara eraman zuten. Cuevas aske utzi zuten 1948ko urtarrilean.
1964an Garridorekin ezkondu eta 1971n alargundu zen.[5]
Franco hil ondoren
1977an PCE legeztatu ondoren, partiduaren jardueran sartu zen, eta Comisiones Obreras-en (CCOO) lanean. Pentsiodunen eta Erretiratuen Sindikatuaren sorreran parte hartu zuen, baita frankismoan errepresaliatuak aldarrikatzeko lehen ekintzetan ere, Tetuan elkartean, NATOren aurkako kanpainan edo, azken aldi aktiboan, Hirugarren Adinekoen Etxeko Zuzendaritza Batzordean.[6][7] 91 urterekin, etxea eraisteagatik, bilobarekin Collado Medianora joan zen bizitzera.[5]
Han hil zen, 2014ko otsailaren 26an, 105 urte zituela.[5][8]
Memoria historikoa
Bere testigantza Tomasa Cuevasek argitaratutako liburuan ageri da, non frankismoaren kartzeletan preso egon ziren emakumeen testigantzak jaso baitzituen.
Bere esaldiak
“Borroka egiten baduzu, gal zenezake. Borroka egiten ez baduzu, galduta zaude".
"1939ko martxoaren 28an, lokalaren giltza estolderiara bota nuen, ez bainegoen prest inori emateko. Eta neure buruari hauxe esan nion: ‘Sartu nahi badute, atea bota dezatela’, eta negarrez hasi nintzen.
Bibliografia
- FERNÁNDEZ - CABRERA, Jesús Gómez Petra Cuevas, Orgazinizia elkarteko borrokalaria, ISBN 2013 ά695-9232-8
- Lorenzo Rubio, César (2020). «La máquina represiva: la tortura en el franquismo». En Pedro Oliver Olmo, ed. La tortura en la España contemporánea. Madrid: Los Libros de la Catarata. pp. 131-198. ISBN 978-84-1352-077-3.
Erreferentziak
Kanpo estekak
