[1]Komunikazio transkulturala kultur ingurune ezberdinetako jendea nola komunikatzen den aztertzen duen ikerketa-eremu bat da.
Jatorria eta kultura
Gerra hotzaren garaian, Estatu Batuetako ekonomia denbora luzez itxita izan zen mundua bi bloke antagonikoetan banatuta zegoelako : Ekialdea eta mendebaldea. Alabaina, erlazio ekonomikoetan, sistema politikoetan eta teknologian eman ziren aurrerapen eta aldaketak, betiko kultur barrerak desegin egin zituzten. Negozioak nazioaren kapitalismo independente batetik, kapitalismo global bati aldatu zuen . Horrela, komunikazio transkulturala jatorriz negozioetan eta gobernuetan txertatu egin zen.
Enpresek bere langileei hizkuntza entrenamendua eskaintzen hasi ziren eta hainbat programa txertatu zituzten atzerrian ikasteko. Honekin atzerriko zerbitzuen institutuaren sorkuntza etorri egin zen, gobernuen langileek prestakuntza jaso egiten zuten lekua. Honek ere “mundu ikuspegi” ikuspegiaren sorkuntza bultzatu egin zuen goi mailako hezkuntzako kurrikuluman.
Mundu osoko unibertsitateek gero eta presio handiagoa izan dute beren ikasleen hezkuntzan kulturarteko elkarreragina eta ezagutza ezartzeko. Nazioarteko alfabetismoa eta kulturarteko ulermena oso garrantzitsu bihurtu dira herrialde baten kultura, teknologia, ekonomia eta politikarentzako. Ikasleek gaitasun globala izan behar dute, bizi diren munduan ondo ulertzeko.
Diziplinarteko orientazioa
Komunikazio transkulturalak kultur antropologikoa beste komunikazio esparruekin konektatzea du helburu eta kulturalki ezberdin diren gizakiak elkarren artean komunikatzeko moduak eta betebeharreko joerak jasotzen ditu. Komunikazio transkulturalak diziplina arteko hurbilketa eskatzen du: antropologia, kultur ikasketak, psikologia eta komunikazioa, eta erlazio interetniko eta populazio kokulturalean ere zabaltzen du bere eremua.
Guretzak ezezagunak diren hizkuntzen azterketa eta gizakion artean ohikoa dugun gauzak ulertzeko laguntza ez da lortuko dugun gauza bakarra, baita gure jakintza eraikitzeko eta antolatzeko forma ezberdinak. Ulermen horrek harreman sakonak ditu harreman sozialen kontzientzia kritikoa garatzeko.
Gizarte harremanak eta beste kultura batzuk ulertzea globalizazioaren negozio
arrakastatsuen oinarria da. Hizkuntza-sozializazioa "legez kanpokoa den
testuinguruan nola sortzen den eta beste kultura bateko testuinguru sozialak
sortzen dituen" ikerketa bat bezala definitu daiteke. Ezinbestekoa da hiztunak
hizkuntza baten gramatika ulertzea hizkuntzaren elementu sozialak
komunikazio-gaitasuna lortzeko. Giza esperientzia kulturalki garrantzitsua da
eta era berean hizkuntzen osagaiak.
Semiotika eta seinale sistema arretaz aztertu behar da komunikazio
transkulturalaren arteko arauak alderatzeko. Ordea, arazo asko sortzen dira
hizkuntza sozializazioarekin, hala nola, jendea estereotipoen eta
generalizazioen menpe erori egin daiteke.
Gorakada orokorra
Nazioarteko merkataritzarekin eta globalizazioaren hazkundearekin, kultura
ezberdinen artean, gatazkak eta nahasketak egoteak konponezina izango da.
Kultur ezberdinetako jendeak zaila ikusten du komunikatzea eta bere estilo
kultural ezberdinak eragina dute. Esate baterako, kultura indibidualistak, Estatu
Batuak, Kanada eta Mendebaldeko Europa, independenteak eta
menperatzaileak diren irudia adierazi egiten dute . Irudi independente hau
besteen gain desberdinak direla adierazi nahi dute. Bestalde, Kultura
interdependenteak, Asia, Latinoamerika, Afrika eta Hegoalde Europa,
norberaren irudi interdependentea adierazi egiten dute. Besteen eta
ingurumenaren arteko elkarreraginean askoz ere arreta handiagoa dute.
Nolabait, kultur diferentziak eragindako efektuak hizkuntza barrera gainidazten
dute. Kultur diferentzia hau komunikazio transkulturalerako erronka
handienetako bat da. Kultur ezberdinetako jendearen artean komunikazio
zehatza oso zaila da. Kulturari esker, jendeak pentsatzen, ulertzen, entzuten
eta gauzak ezberdin interpretatzen ditu. Adibidez, hitz berberek kultura
ezberdinetako jendearentzat esanahi ezberdina izan dezakete. Hizkuntzak
desberdinak direnean, eta itzulpena komunikatzeko erabili behar denean,
gaizki-ulertze asko azaldu daitezke.
Komunikazio transkulturala ikerketa-eremu globala da. Ondorioz, komunikazio
transkulturalaren ikerketen artean desberdintasun kulturalak aurki daitezke.
Adibidez, Estatu Batuetako komunikazio ikasketen zati da, baina Erresuma
Batuan linguistika aplikatuaren azpi-eremua da.
Komunikazio transkulturalaren aplikazioa atzerriko hizkuntzen irakaskuntzan
gero eta handiagoa da munduan. Komunikazio transkulturaleko klaseak aurkitu
ditzakegu unibertsitateen atzerriko hizkuntzen departamenduetan eta beste
unibertsitateen hezkuntza departamentuetan.
Globalizazioaren presio eta aukeren handitzearekin, nazioarteko sare aliantzak
sartzea "goi mailako hezkuntzaren nazioartekotzeko mekanismoa oinarrizkoa
bihurtu da".
Mundu osoko unibertsitate askok aurrerapen handiak egin dituzte kultura arteko
ulermena areagotzeko, antolakuntza-aldaketaren eta berrikuntzaren prozesuen
bidez. Oro har, unibertsitateko prozesuak lau dimentsio nagusitan biltzen dira:
antolakuntza aldaketa, curriculum berrikuntza, langileen garapena eta ikasleen
mugikortasuna.
Ellingboe-k lau dimentsio nagusi azpimarratzen ditu nazioartekotzeko
prozesuan. Bere zehaztapenak honakoak dira: (1) lidergo unibertsitarioa; (2)
fakultateko kideen nazioarteko lankidetza, ikertzaileen eta erakundeen mundu
mailako jardueretan parte hartzea; (3) ikasleentzako atzerriko ikasketen
eskuragarritasuna, irisgarritasuna eta transferentzia; (4) nazioarteko ikasleen,
jakintsuen eta fakultateen presentziaren integrazioa campuseko bizitzan; eta (5)
nazioarteko unitate kurrikularrak (egoitzak, hitzaldi plangintzako zentroak, ikasle
sindikatuak, karrera zentroak, murgilketa kulturalak eta hizkuntz etxeak,
ikasleen jarduerak eta ikasle erakundeak.
Batez ere, unibertsitateek kanpoko inguruneko aldaketei irekiak eta sentikorrak
izan behar dira. Nazioartekotzea guztiz eraginkorra izan dadin, unibertsitateek
(langile, ikasle, kurrikulu eta jarduera guztiak barne) egungo aldaketa
kulturalekin eta aldaketa horiei egokitzeko prest egon behar dira.
Ellingboe-k adierazi duenez, nazioartekotzea "etorkizuneko, dimentsio anitzeko,
diziplina arteko eta lidergo gidatutako ikuspegia, erakundeen barruko dinamika
aldatzeko lanean diharduten eragile askok parte hartzeak erakunde baten
barne-dinamika aldatzeko, kanpoko ingurune gero eta anitza modu egokian erantzuteko eta egokitzeko da”.
Urrutiko ikaskuntzarako teknologia berriak, esate baterako, telekonferentziak,
ikasleek beraien artean mila kilometrotara izan arren, komunikatu eta elkar
eragin dezakete gela birtualetan.
Ikerketek diotenez, zenbait gai eta irudiek hala nola, haurrak, animaliak, bizitza
zikloak, harremanak eta kirolak desberdintasun kulturalak gainditu ditzakete,
eta nazioarteko ezarpenetan erabili ahal izango dira, unibertsitateko online
ikasgelak eta gela tradizionalak eta kultura anitzeko gune komunak sortzeko
adibidez.
Komunikazio transkulturaren teoriak kultura desberdinetako balio
desberdintasunei begira egindako lanetan oinarritzen dira, Edward T. Hall,
Richard D. Lewis, Geert Hofstede eta Fons Trompenaarsen lanak bereziki.
Clifford Geertzwas ere arlo honetan laguntzailea da. Era berean, Jussi V.
Koivisto nazioartean garatzen ari diren kultura-eragiketen ereduari buruzko
ikerketak oinarritzat hartzen ditu.
Teoria hauek zenbait komunikazio-teoria eta ezarpen desberdinetara aplikatu
dira, hala nola, negozio eta kudeaketa orokorrera (Fons Trompenaars eta
Hampden-Turner karatulak) eta marketina (Marieke de Mooij, Stephan Dahl).
Hainbat hezkuntza proiektu arrakastatsuak ere izan dira, teoria horien aplikazio
praktikoak egoera transkulturaletan. Teoria horiek kritikatu egin dituzte, batez
ere, zuzendaritzako adituek (adibidez, Nigel Holden), XIX. Mendeko kultur
antropologiatik eratorritako kultur kontzeptuetan, kultura eta
desberdintasunaren eta kultura-esentzian oinarrituak daudelako.
"Elkarreragintazun transkulturalean" zentratzeko mugimendu bat sortu da,
kulturen arteko antzekotasun eta antzekotasun konparatiboen ikuspegi
tradizionalen ordez. Kulturarteko kudeaketa kontzientzia kudeatzeko modu gisa
gero eta gehiago ikusten ari da.
Eztabaida akademian dagoen bitartean, transkultural taldeak egin
dezaketenaren gainetik, Günter Stahl, Martha Maznevski, Andreas Voigtand eta
Karsten Jonsenonek egindako ikerketa baten arabera, ondorioztatu da.
Master of Science in Management programa anitzek nazioartekotze
espezializatuak daude eta horrek komunikazio transkulturalari arreta jarri
diezaioke. Esate baterako, Cross Business Management-k "Cross Cultural
Management" izeneko ikastaro bat da.
Komunikazio transkulturalak ideiak, esperientziak eta ikuspegi eta pertzepzio
ezberdinak tokiko jendearekin partekatzeko aukera ematen du.
Nazioarteko hezkuntza erakundeak
Kulturarteko hezkuntza, prestakuntza eta ikerketarako elkartea:
SIETAR kultura elkartekideen erronkak eta sariak kezkatzen dituzten
profesionalei zuzendutako hezkuntza-elkarte bat da. SIETAR Estatu Batuetan
sortu zen 1974an, zenbait gizabanako dedikatuen artean, kultura arteko
ikaskuntza eta konpromisoaren ikerketa eta prestakuntza modu desberdinetan
aritzen diren profesionalak biltzeko. SIETARek orain hainbat herrialdetako eta
nazioarte mailako nazioarteko kongresuak lotzen ditu .
WYSE International:
WYSE International-ek mundu osoko hezkuntzaren karitatea da, 1989an
sortuta, irakasleen eta garapenaren alorrean espezializatua. Nazio Batuen
Informazio Publikoetako Departamentuarekin loturiko gobernuz kanpoko
erakunde bat da. 110 herrialdetako 3.000 partaide baino gehiagok parte hartu
dute ikastaroetan, 5 kontinenteetan. Nazioarteko Zuzendaritza Programa
Nazionala 12 eguneko bizitegi-ikastaroa da, batez beste 30 herrialdetako 20
lagunentzat(18-35 urte bitartekoak). WYSE Nazioarteko webgunearen
helburuak hauek dira: "Emantzipazio politikoa, erlijiosoa edo soziala era
independentean heztea eta etorkizuneko munduko beharrak erantzuteko gai
izatea.
MEET:
MEET ekimen didaktiko berritzaile bat da, Israelgo eta Palestinako lider gazteen
artean hizkuntzen profesional komun bat sortzeko. Israelgo eta Palestinako
ikasleak eskaera prozesu baten bidez hautatzen dira eta bi nazioko talde
txikietan lan egiten dute tokiko eragina duten teknologia eta negozio proiektuak
garatzeko. Kulturarteko komunikazio prozesu honen bidez, ikasleek elkarrekiko
errespetua, kulturaren gaitasuna eta elkarren arteko ulermena eraikitzen
dituzte.
Alderdiak
Kultur ezberdinetako pertsonak modu ezberdinean hauteman ditzaketen
parametro batzuk daude:
Kultura behe eta goi mailako testuinguruak: testuingurua kultur dimentsio
garrantzitsuena da eta, gainera, zaila da zehaztea. Kulturaren testuinguruan
ideia Edward T Hall antropologoak aurreratu zuen. Kultura bi talde nagusitan
banatzen da: goi eta behe testuinguru kulturak.
Ez-ahozkoak, ahozkoak eta idatziak:
kultura arteko ikus-entzuleak hobetzeko, kulturarteko mezuen eraginkortasuna
hobetzeko komunikazio arlo zehatzei arreta berezia ematen da. Eremu
zehatzak hiru kategoriatan banatzen dira: ez-ahozko, ahozko eta idatzizko
mezuak.[2]
Ikurrak:
Ikurrak seinale-hizkuntzari egiten diote erreferentzia (adibidez, thumbs up,
munduko ikurrik ezagunenetakoa).
Ilustratzaileak:
Ilustratzaileek hitz egiten denaren mimika egiten dute (esate baterako, zenbat
denbora utzi behar den hatz kopuru jakin bat ).
Erregulatzaileak:
Erregulatzaileek esanahia keinu bidez transmititzen dute (esate baterako,
adibidez, esate baterako, galdera horri buruz galdera jakin bat dagoela
adierazten du) eta konplexuago bihurtzen da, erregulatzaileek kultura
desberdinetan esanahi desberdinak izan ditzaketelako.
Eraginak:
Emozioak agerian uzten dituzte, besteak beste, zoriontasuna (irribarre baten
bidez) edo tristura (aho dardara, malkoak).
Moldagailuak:
Moldagailuak sotilagoak dira, esate baterako, haserrea edo ukabilak.
Erreferentziak
[3][4][5][6]
Kanpo estekak
- ↑ Deardorff, Darla K.. (2015-12-23). «A 21st Century Imperative: integrating intercultural competence in Tuning» Tuning Journal for Higher Education 3 (1): 137. doi:10.18543/tjhe-3(1)-2015pp137-147. ISSN 2386-3137. (Noiz kontsultatua: 2019-03-27).
- ↑ Cultural self-comprehension of nations : [papers of the International Conference on Cultural Cooperation organized in Innsbruck, Austria, under the auspices of the President of the Republic of Senegal, Léopold Sédar Senghor, and the President of the Republic of Austria, Rudolf Kirchschläger, by the International Progress Organization in cooperation with the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. ] Erdmann 1978 ISBN 3771103118. PMC 6942197. (Noiz kontsultatua: 2019-03-27).
- ↑ Bartell, Marvin. (2003). Higher Education 45 (1): 43–70. doi:10.1023/a:1021225514599. ISSN 0018-1560. (Noiz kontsultatua: 2019-03-27).
- ↑ Cameron, Kim S.. (1984-03). «Organizational Adaptation and Higher Education» The Journal of Higher Education 55 (2): 122. doi:10.2307/1981182. ISSN 0022-1546. (Noiz kontsultatua: 2019-03-27).
- ↑ Byrnes, Ronald S.. (2000-03-31). «Internationalizing College and University Campuses» The Educational Forum 64 (1): 92–94. doi:10.1080/00131729908984731. ISSN 0013-1725. (Noiz kontsultatua: 2019-03-27).
- ↑ Miike, Yoshitaka. (2017-01-10). «4. Non-Western theories of communication: Indigenous ideas and insights» Intercultural Communication (De Gruyter) ISBN 9781501500060. (Noiz kontsultatua: 2019-03-27).