Seremaia Tuwai Vunisa, Jerry Tuwai izenez ere ezaguna, (Newtown, Fiji, 1989ko martxoaren 23a), Fijiko 15eko errugbi jokalaria da, Fijiko zazpiko errugbi selekzio nazionalean jokatzen duena[1]. Tuwaik 2014ko Gold Coast Sevens-en egin zuen debuta Fijiekin[2][3].2016ko Rioko Olinpiar Jokoetan eta 2020ko Tokioko Olinpiar Jokoetan urrezko domina lortuko zuen Fiji Sevens taldeko partaide izan zen. 2019an, World Rugby Sevens-eko Urteko Jokalari izendatu zuten[4].
2014ko World Club 7s txapelketako jokalari saritua izan zenenean, Davetalevu Klubarekin jokatzen zuen [5]. 2015eko Dubai Sevenseko Finaleko jokalaria ere izan zen[6]. Tuwai jokalari nabarmena ere izan zen 2015eko Las Vegas Sevens finalean, Fijik Zeelanda Berriari 35-19 irabazi zionean[7].
Aurrekariak
Tuwai Newtownen jaio zen, Fiji Suvako kanpoaldeko auzo pobre batean, Poasa Vunisa eta Seruwaia Vualikur gurasoengandik. Burdinazko hormak zituen gela bakarreko etxe batean hazi zen. Errugbi baloiak eta kirol-ekipamenduak nahiko garestiak zirenez, Jerry gazteak ur botila hutsak edo kamisetak bilduta erabiliz inprobisatzen zuen. Nerabezaroan, sarritan, bere aitarekin joaten zen arrantza bidaietan, eta haien salgaiak errepide ertzean saltzen zituen: «oso lan gogorra» gisa definitzen duen errutina. Geroago aitortu izan du, eskola utzi izanaz damutzen den arren, zelaian eta etxera itzultzean egindako lanaren ordainak bidezko merkataritza direla[8].
Tokiko errugbi ibilbidea
Tuwai bere eskolan errugbian jokatzen hazi zen, baina 18 urterekin soilik hartu zuen kirola serio, boleibola utzi ostean[9] Adin hartan, Newtown Rugby Club-en sartu zen, herriko klubean, eta azkar nabarmendu zen bere abiaduragatik eta alboko urratsengatik; horrek, garaiko bere entrenatzaile Meli Nakalivadraren arabera, beste jokalariengandik bereizten zuen[10].
Ondoren, Marist Rugby Club-eko Sevens taldean sartzera gonbidatu zuten, txundituta geratu baitzeren Suvan haren aurka jokatutako partida batean. Bertan, zazpiko selekzioko entrenatzaileen radarrean sartzeko nahikoa ondo jokatu zuen, eta, ondoren, zazpiko selekzioarekin entrenatzera gonbidatu zuten, baina kanpaleku bakarra iraun zuen, «nazioarteko errugbian aritzeko txikiegia» izateagatik baztertu baitzuten[10].
Nazioarteko errugbi ibilbidea
Bi urteren buruan, orduan Fiji Sevenseko entrenatzailea zen Ben Ryanek Marist sevens-en jokatzen ikusi zuen, Fijiko urteko kluben txapelketarik handiena, eta selekzio nazionalean entrenatzera gonbidatu zuen, jakinaraziz, Fiji-n jokatu nahi bazuen lan gogorra egin beharko zuela, batez ere, errugbirako trebetasunetan, aurrera egiteko arazo gisa aipatuz baloirik gabe zuen lan-tasa baxua landu beharraz eta, aldi berean, entrenamendu-oinarri eskasaz. Bere sasoirik ezaren ondorioz, lana gogorregia zenean, Tuwaik sarritan uzten zion entrenatzeari, eta, entrenamenduak saltatzeko, esprintetan sasietan ezkutatzera iristen zen.
Ryanek gogoratzen duenez: «lotsatia zen. Aste batez ez dut uste inori hitzik esan ziola. Eta ikaragarri desegokia zen, itxuraz hobetzeko motibazio minimoarekin. Ezin zuen entrenamendu saio bakar bat gainditu nekatu gabe. Askotan, entrenamendura ere ez zen agertzen (...) Aitzakiez beteta zegoen: ezin nuen entrenamendura etorri; autobusa galdu nuen; Gaixo nengoen; ezin nintzen mugitu. Etortzen zen saioetan fitness ariketak egiten genituenean, kokotsa beti bularrean edukiko zuen korrika egiten zuen bitartean. 'Korrika ez zegoenean, sasi artean ezkutatzen zen. Ezin zuen ulertu egiten ari ginen lanaren intentsitatea, eta ezin zuen lotu oso gustuko zuen errugbiarekin».
Hala eta guztiz ere, Ryanek bere potentziala ikusi zuen, eta bere hegopean hartu zuen kirol profesionalaren ingurune ultra-lehiakorrean aurrera egin zezan, fitnessetik hasi eta elikadurara, atsedenera eta gaitasun mentalera. Ryani bere pentsamoldea aldatzea eta errugbi jokalari profesionala izatearen zorroztasunerako prestatzea eta mentalki eta fisikoki hurrengo maila horretara iristen lagundu izana aitortu dio Tuwaik[10]
Fiji Sevens taldean, 2014ko Gold Coast Sevens-en debutatu zuen, Australian. Ryan-ek bere jarduna goraipatu zuen, Sevenseko jokalari baten inoiz ikusi zuen debutik onenetakoa izan zela esanez. Denboraldiaren amaieran, World Rugby-k zazpiko zirkuituko denboraldiko hasiberririk onena izendatu zuen[11].
Tuwai, 2016ko Udako Olinpiar Jokoetan, parte hartu zuen Fiji Sevens taldean, non Brasil, AEB, Argentina, Zelanda Berria eta Japoniari irabaziko zien Zazpiko Errugbi Olinpikoko finalera sailkatzeko, Britainia Handiari ere 43-7 irabazi zion[12]. Fijik domina olinpiko bat irabazten zuen lehen aldia zen, eta, urte bereko otsailean Fiji jo zuen Winston zikloiak eragindako hondamendiaren ostean, zerbait balio izan zuen herrialde osoa animatzeko [13]. 2020ko Udako Olinpiar Jokoetan, Fijiko zazpiko errugbi proban, talde garailean izan zen[14] urrezko domina irabaziko du Fijiko taldearekin, Zeelanda Berrikoaren (zilarrekoa) eta Argentinakoaren (brontzezkoa) aurretik sailkatuz. Hauek osatuko dute Fijiko taldea: Napolioni Bolaca, Vilimoni Botitu, Meli Derenalagi, Sireli Maqala, Iosefo Masi, Waisea Nacuqu, Kalione Nasoko, Semi Radradra, Aminiasi Tuimaba, Asaeli Tuivuaka, Jerry Tuwai, Josua Vakurunabili eta Jiuta Wainiqolo-k[15][16].
Olinpiar-emaitzak
Jokatzeko estiloa
Tuwai bere arintasunagatik, erabakiak hartzeko zorrotzagatik eta, abiadura galdu gabe, atzelariak zapaltzeko gaitasunagatik da ezaguna. Era berean, jokoaren alde fisikoarekiko duen konpromisoagatik nabarmentzen da, erasoan indarra eta defentsan eragina izateagatik nahiz errugbi jokalari profesional izateko txikia den[9]. Horrek Waisale Serevi jokalaiari, Fiji Sevenseko kondairari, bera bere garaian zena baino jokalari hobea dela Tuwai deklaratzera eraman du[19]
Bizitza pertsonala
Tuwaik, errugbi zelaian lortutako lorpenak, bere gurasoei eskertzen dizkie, eta, errugbian aritzeko eta errekonozimenduak lortzeko, motibazio nagusi gisa aipatzen ditu. Gaztea zenean, Tuwairen gurasoek nahikoa diru aurreztu zuten beren semeari bere lehen errugbi botak erosteko. Amak esan omen zion: «Hau zure labana eta sardexka da». Tuwaik esan zuen: «Ez nekien nire ama dirua aurrezten ari zela errugbiko botetarako. Ezin nuen sinetsi, banekielako ez zutela diru handirik irabazten. Bota hauek erosi zizkidaten —eta amak esan zidan— hau da zure bizitza; hau da zure labana eta sardexka». Asko hunkitu ninduen, eta, orduz geroztik jokatzera noanean, beti idazten dut nire botetan: «labana eta sardexka».
«Nekatu eta amore eman nahi dudanean, gure etxea eta nire gurasoak irudikatzen ditut, eta haientzat ari naiz lan egiten. Nire ama lanean eta nire aita baserrian gogor lanean irudikatzen ditut»[20].
Tuwaik bere gurasoei eskertu die hankak lurrean eta umil mantentzen erakusteagatik. Aldizka, Newtownera itzultzen da, hazi zen tokira. Gizon zintzoa, Jerryk bere lorpenek bere jaioterriko belaunaldi gazteak inspiratuko dituztela espero du[10].
Erreferentziak
Kanpo estekak
