|
|
Artikulu edo pasarte honek eduki, gramatika, hiztegi edota ortografia akatsak ditu.
Lagundu nahi baduzu, zuzendu ezazu. |
Gorgias (grezieraz: Γοργίας) Sizilian, jaio zen, Leontinos-eko kolonian (K.a. 485 – K.a. 380), bera Antzinako Grezia filosofo sofista bat izan zen. K.a. 485. urtean- Carmántidas-eko semea izan zen. Bere gaztaroan zehar Enpedoklesen dizipulua izan zen, bere heziketan erretorikoaren hastapenak erakutsi ahal izan zizkion, Parmenidesen eta Zenón-eko Elea.2-etako pentsamendura ohitua.
427an K.a., Leontinos-eko bere hirikideek batzorde bat|zuzentzea eskatu zioten Atenasi, laguntza militarrak emateko, Sirakusaren grina espantsionisten kontra. 424ko K.a. Leontinos-en independentziako galeraren ondoren, Gorgias Grezia kontinentalean erbesteratu zen. Han, bere irakaskuntzek eskuratu ahal izan zuten " bertan Tesaliako familia boteretsuenen konfiantzaz eta babesa jaso zuen, irabaziek aukera eman zioten Delfoseko santutegiari ofrendatzat urre trinkoz egindako bere erretratua egitea". Hala ere hau ez dago argi, Isócrates bere dizipuluaren arabera, Sofista bat berak ere ez zuen "irabazi handirik egin", Gorgias ere inor baino gehiago irabazi zuena,eta ezkongai zegoen eta familiaren kargarik gabe, apalki bizi izan ze.. Platon izan omen zen, sofistek metatutako ondasuna nabarmentzen saiatuko zena.
Gorgias sofistika zaharreko erretorika maisu miretsiena izan zen, eta hainbeste da batzuentzat sofisten arte oratorioaren aitatasuna erantsi behar zaiola uste dute.
Hizlari bezala fundatzailetzat “epidíctica” hartu behar da. Mantendu zaizkigun bere diskurtsoak izan dira: Epitafioa, Olinpiko bat, Pítico bat, eleáticos-en Goraipamena, haiek guztiak zatietan. Ariketa sofistikoetako testu osoa geratzen da aldiz, Heleniarraren eta Palamedes-en Apologiaren Goraipameneko. Haietan guztietan, Gorgias-ek bere trebetasun dialektikoaren erakustaldia egiten du.
Azkenik, Gorgias ehun urte baino gehiagorekin hil zen, K.a. 375aren inguruan
Erretorika
Gorgias-en arabera hizlari ona da, ez duena gauzak sinestea eragiten, entzulea “sorgintzeko” gai dena baizik. Bestalde, arte guztietara hedatzen zuena. Horixe, erretorika artea ere hartzen zen.
Entzulea eta testuingurua kontuan hartuz, hizlariak bere diskurtsoa, bere hitzak, pentsalari greziarraren arabera zirkunstantzietara moldatu behar izateak dakar arrakasta . Honela da, desiratzen duena sinestea hari eragiteko moduan, entzulea sugestionatzeko bere helburua lortuko duen bezala. Modu honetan, originaltasuna, entzuleari ustekabean harrapatzeak arrakastako iturri garrantzitsua izango da. Benetan, esaldi originak ahuek batzeko, izen bat sortu zuen: Gorgianas-ak.
Funtsean, Gorgias-en arabera, hizlari onenak “artista perfektua” izan behar du, pertsona oro sinestea egitea lortzen duenean bere helburua betez, ahula sendoa dela uste izatea eta alderantziz desiratzen duena, hotza erretzen duela eta beroa izozten duela, entzun dezala etab. Beraz hizlari honena ez da egia ondoen defendatzen duena, baizik gezur posiblean sinestarazten diguna.
Filosofia-sistema
Protagoraren jarratzailea zenez, bere maisuaren eszeptizismoa eta erlatibismoa muturrera eraman zuen. Gorgiaren jarrera filosofikoari "nihilismoa" deritzogu. Bere ideia nagusiak hiru esaldietan labur daitezke:
- 1.Ezer ere ez dago (errealitatearen ukapena)
- 2.Zerbait egotekotan ezagutezina litzateke (ezagutzaren ukapena)
- 3.Zerbait ezagutzekotan komunikaezina litzateke (komunikazioaren ukapena)
