Ellen Lauri Ochoa (Los Angeles, Kalifornia, 1958ko maiatzaren 10a) estatubatuar fisikaria, zientifikoa eta NASAko astronauta ohia da.[1] [2] [3] Aitaren aldeko aitona-amonak mexikarrak ziren.[4] [5] Espaziora joan den jatorri hispaniarra duen lehen emakumea izan zen.[6] [7] [8]
Optikako Elkarte Amerikarreko eta Aeronautikako eta Astronomiako Institutu Amerikarreko kidea da, eta NASAk emandako Zerbitzu Bikainaren Domina jaso zuen 1997an. Gainera, Herentzia Hispanoaren Saria jaso zuen.[9] [10]
Biografia
Ellen Ochoa 1958ko maiatzaren 10ean jaio zen Kaliforniako Los Angelesen. Gurasoak ere Estatu Batuetan jaio ziren, baina aiton-amonak mexikarrak ziren, Sonoratik etorriak.[11] [12]
Ibilbide akademikoa
San Diegoko Estatuko Unibertsitatean ikasi zuen Fisika. Ondoren, ingeniaritza elektrikoko doktoretza ikasi zuen Stanford Unibertsitatean eta NASAko Ames Ikerketa Zentroko ikertzailea izan zen.[13] Ondoren, informazioa prozesatzeko sistema optikoak ikertu zituen. Berak sistema optikoei buruzko hiru patenteren asmatzailekidea da, bata objektuak ezagutzeko eta bestea irudien zarata kentzeko. Intelligent Systems Technology Branch-eko buru gisa, 35 ingeniari eta zientzialari gainbegiratu zituen, misio aeroespazialetarako zenbaketa-sistemen ikerketan eta garapenean.[14] Halaber, Ochoak hainbat hitzaldi tekniko eman ditu eta egunkari zientifikoetan argitaratu du.[15]
Hainbat saio egin ondoren, NASAk onartu egin zuen, eta 1993ko apirilaren 4an astronauta egin zen.[6]
Espazioko lau misiotan parte hartu zuen: STS-56 transbordadorearena 1993an, STS-66koa 1994an, STS-96koa 1999an eta STS-110ekoa 2002an; beraz, ia 1.000 hegaldi-ordu metatu zituen.[16]
2013ko urtarrilean, Ellen Ochoa Lyndon B. Johnson Espazio Zentroko zuzendari izendatu zuten, eta kargu horretan aritzen den bigarren emakumea eta jatorri hispanoko lehena izan zen.[17]
Esperientzia NASAn
NASAk 1991ko urtarrilean hautatua, Ochoa astronauta egin zen 1991ko uztailean. Lau hegaldi espazial egin zituen, eta 978 ordu erregistratu zituen espazioan. Misioko espezialista izan zen STS-56an, kargako komandantea STS-66an, eta hegaldi-ingeniaria STS-96an eta STS-110ean.[18] [19]
Espazioko hegaldiak
- STS-56 (1993) - 9 eguneko misioa, eguzkiak Lurrean duen eragina zehazteko eguzki- eta atmosfera-azterketak egiteko. Spartan satelitea zabaltzeko beso mekaniko bat erabili zuen Ochoak, eguzki-koroa aztertuko zuena.
- STS-66 (1994) - Eguzki-energia aztertzeko eta Lurreko kliman dituen irridazio-aldaketak ezagutzeko misioa. Ochoa zen misioaren karga-komandantea, eta beso mekaniko bat erabili zuen KRISMOA-SPAS satelite atmosferikoa berreskuratzeko.
- STS-96 (1999) - Nazioarteko Espazio Estaziora akoplatzeko misioa, 4 tona material logistiko eta hornidura lekualdatzeko, 1. espedizioaren etorkizuneko egonaldirako. Ochoak koordinatu zuen lekualdaketa eta 8 orduko ibilaldi espaziala egin zuen.
- STS-110 (2002) - S0 (S-cero) instalatu zen Nazioarteko Espazio Estaziora 13. shuttle misioa. Ochoak, 4. espedizioko kideekin batera, S0 instalatzeko Nazioarteko Espazio Estazioaren beso mekanikoarekin lan egin zuen.
Ohore bereziak
- NASA Exceptional Service Medal
- NASA Space Flight Medals
- NASA Outstanding Leadership Medal
- Space Act Tech Brief Awards
- Women in Aerospace Outstanding Achievement Award
- The Hispanic Engineer Albert Baez Award
- Hispanic Heritage Leadership Award
- Urteko ikaslea, San Diego State University
Iruditegia
-
Ellen Ochoa karga erabilgarriko komandantea STS-66 hegaldian
-
STS-66 (1994) Ellen Ochoaren 2. hegaldia
-
ST-96 (1999) Ellen Ochoaren 3. hegaldia
-
Ellen Ochoa,4. hegaldirako entrenatzen, STS-110 (2002)
-
Ellen Ochoa, 1999
-
Ellen Ochoa astronautak, karga erabilgarri-komandanteak, Urruneko Sistema Manipulatzailearen (RMS) besoaren kontroletan
-
Ellen Ochoa larrialdietarako irteera-prozedura simulatzen ari da.
-
Ellen Ochoa eta semea, 2007
Erreferentziak
- ↑ (Gaztelaniaz) «La larga trayectoria de Ellen Ochoa, la primera hispana que viajó al espacio» cuatro 2018-10-16 (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Ella fue la primera latina en conquistar el espacio» CNN (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Ingelesez) «Las mujeres hispanas líderes en el mundo de la tecnología» Digital Trends Español 2021-03-08 (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Día de la mujer: Mujeres de la NASA que cambiaron la historia» www.milenio.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Ingelesez) Weston, Madalyn. (2017-12-05). «Celebrating Women in STEM: Dr. Ellen Ochoa | UMKC Roo News» info.umkc.edu (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ a b (Gaztelaniaz) «La deslumbrante historia de Ellen Ochoa, la primera hispana que viajó al espacio y ahora entra al Salón de la Fama de los Astronautas en EE.UU.» BBC News Mundo (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) Biografía de Ellen Ochoa – Mujeres Notables. (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) «La Ciencia en el Espacio con Ellen Ochoa | Inside Science» Visionlearning (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) «"Desde el espacio vemos amanecer cada hora y media, y 45 minutos después vemos atardecer": la exastronauta Ellen Ochoa responde a la audiencia de BBC Mundo» BBC News Mundo (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Ellen Ochoa, exastronauta de la NASA: "Desde el espacio vemos amanecer cada hora y media, y 45 minutos después vemos atardecer"» El Universal 2019-04-20 (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) «En exclusiva para ti: la física Ellen Ochoa, la primera hispana que viajó al espacio, contestará tus preguntas» BBC News Mundo (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Ingelesez) «Former NASA astronaut encourages women, minorities to chase their dreams» Atlantic 2019-05-29 (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) Unidos), EFE Miami (Estados. (2017-05-06). «Ellen Ochoa ingresa en el Salón de la Fama de los astronautas» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Ellen Ochoa, la Primera Hispana en Llegar al Espacio» Mujeres de Empresa 2000-09-19 (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) Rivas, Amalia. «Ellen Ochoa: la primera hispana que voló al espacio» columnacero.com (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Ingelesez) «SideTrack: Jeff Bezos, Bill Russell… and more» Boston Herald 2019-05-23 (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) Univision. «Ellen Ochoa, la única hispana astronauta que ha viajado al espacio, entra al Salón de la Fama de la NASA» Univision (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Ingelesez) Lakritz, Talia. «The most famous women in NASA history» Insider (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Mujeres que han marcado historia en los vuelos espaciales» www.telesurtv.net (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
Kanpo estekak