| Elaine May |
|---|
![]()
(1959) |
|
| Jaiotzako izen-deiturak | Elaine Iva Berlin |
|---|
| Jaiotza | Filadelfia, 1932ko apirilaren 21a (92 urte) |
|---|
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
|---|
| Lehen hizkuntza | ingelesa |
|---|
|
| Ezkontidea(k) | Sheldon Harnick (1962 - 1963) |
|---|
| Bikotekidea(k) | |
|---|
| Seme-alabak | |
|---|
|
| Heziketa | Hollywood High School (en) 
Chicagoko Unibertsitatea |
|---|
| Hizkuntzak | ingelesa |
|---|
|
| Jarduerak | aktorea, film-zuzendaria, gidoilaria, antzerki aktorea, idazlea, antzerkigilea, zinema aktorea, komediantea, telebista-aktorea eta errealizadorea |
|---|
| Jasotako sariak | |
|---|
| Kidetza | Writers Guild of America, West (en) |
|---|
|
     
   |
 |
Elaine Iva May (Filadelfia, AEB, 1932ko apirilaren 21a) estatubatuar gidoilari, film zuzendari, aktore eta komediantea da.[1] 1950eko hamarkadan lortu zuen errekonozimendua, Mike Nicholsekin egindako komedia inprobisatuaren errutinetatik abiatuta. Aurrerago, zuzendari eta gidoilari ibilbidea hasi zuen.[2]
Ibilbidea
Los Angelesen Maria Uspénskaya antzerki tutore ospetsuarekin emanaldia ikasi ostean, 1955ean Chicagora joan zen bizitzera eta Compass Players antzerki talde inprobisatuaren kide sortzailea bihurtu zen. May Mike Nicholsekin hasi zen lanean, bera ere taldeko kide zelarik, eta elkarrekin hasi ziren euren komedia skechak idazten eta interpretatzen, ezagun-ezagunak izan zirenak.[3] 1957an, taldea utzi zuten biek, Nichols and May beren ekitaldi eszenikoa osatzeko, New York hirian.[2]
Sarrera guztiak agortzen ziren eszenatokietan jarduten zuten, telebistan eta irratian agerpenak egiteaz gain. Komedia ekitaldian klixe satirikoak eta pertsonaia motak sortu zituzten, une horretan sortzen ari zen ordena intelektual, kultural eta sozial berriari iseka egiten ziotenak. Hori funtsezkoa izan zen emakumeek zuzeneko komedian arrakastarik ezin dutela izan dioen estereotipoa ezabatzeko. Elkarrekin, inspirazio bihurtu ziren komediante gazteago askorentzat, Lily Tomlin eta Steve Martin barne.
Lau urteren ondoren, ospearen gailurrean, antzezteari uztea erabaki zuten. Komediako izar gisa elkarrekin emandako denbora labur samarrak bultzatuta, Dick Cavett New Yorkeko elkarrizketa saioko aurkezleak "zeruko meteorito komikoetako bat" bezala aipatu zuen bere ekitaldia. Gerald Nachmanek adierazi zuenez, "Nichols eta May dira, beharbada, bere garaiko komediante satiriko guztien artean euren falta somatu izan dena handien".[2]
May gidoilari eta antzerkigile lanetan jarraitu zuen, antzezteaz eta zuzentzeaz gain. Gidoilari lanak bi aldiz izendatu zuten Oscar sarirako, Heaven Can Wait (1978) eta Primary Colors (1998) filmengatik. May 1970eko hamarkadan zuzendu zuen film sortarengatik goraipatu zuten: 1971ko A New Leaf komedia beltza —Walter Matthonekin batera protagonista izan zen bertan—, 1972ko The Heartbreak Kid komedia erromantikoa —gaur egun galdutzat jotzen dena— eta 1976ko Mikey eta Nicky drama —John Cassavetes eta Peter Falk ditu protagonista—.
Dustin Hoffman, Warren Beatty eta Isabelle Adjani protagonista dituen Ishtar bere azken filmak Marokon dabiltzan bi musikari huts ditu ardatz. Pelikulak arazo ugari izan zituen ekoizpenean zehar, besteak beste, aurrekontuaren erdia protagonisten soldatak ordaintzen gastatu baitzen. Gainera ez zuen irabazi onik lortu estreinaldiko asteburuan, eta harrera ere epela izan zuen kritikaren aldetik.[4] Horren ondorioz, "zineman inoiz egin den pelikularik txarrena" izendatu zuten, "movie jail" (zinemako kartzela) terminoa sortu zuten, eta Mayri berriro zuzentzea galarazi zioten.[5]
1996an, Mike Nicholsekin elkartu zen Nicholsek zuzendutako The Birdcage filmaren gidoia idazteko eta, gero, Primary Colorsen gidoia idazteko.[2]
2019an, Mayk film berri bat zuzenduko zuela iragarri zuten, Crackpot izenekoa, Dakota Johnsonekin.[6] Ordutik, ez da horren inguruko berririk izan.
Filmografia
Helbidea
| Urtea
|
Izenburua
|
Oharrak
|
| 2016
|
American Masters: Mike Nichols
|
Telebistako atala
|
| 1987
|
Ishtar
|
Zuzendaritza eta gidoia
|
| 1976
|
Mikey and Nicky
|
Zuzendaritza eta gidoia
|
| 1972
|
The Heartbreak Kid
|
|
| 1971
|
A New Leaf
|
Zuzendaritza, gidoia eta emanaldia
|
Antzepena
| Urtea
|
Izenburua
|
Rola
|
Oharrak
|
| 2021
|
The Same Storm
|
Ruth Lipsman Berg
|
|
| The Good Fight
|
Ruth Bader Ginsberg
|
2 kapitulu
|
| 2016
|
In Six Scenes krisia
|
Kay
|
6 kapitulu
|
| 2000
|
Small Time Crooks
|
Mai
|
|
| 1994
|
Wolf
|
Operadorea
|
Krediturik gabe
|
| 1990
|
In the Spirit
|
Marianne Flan
|
|
| 1978
|
California Suite
|
Millie Michaels
|
|
| 1971
|
A New Leaf
|
Henrietta Lowell
|
|
| 1967
|
Back to Bach
|
|
Film laburra
|
| The Graduate
|
Benjaminentzako nota duen neska
|
Krediturik gabe
|
| Luv
|
Ellen Manville
|
|
| Enter Laughing
|
Angela Marlowe
|
|
| 1958
|
DuPont Show of the Month
|
Candy Carter
|
Kapitulu 1
|
Gidoilari
| Urtea
|
Izenburua
|
Oharrak
|
| 2001
|
Down to Earth
|
Heaven can wait filmaren gidoian oinarritutako filma
|
| 1998
|
Primary Colors
|
|
| 1996
|
The Birdcage
|
|
| 1995
|
Dangerous Minds
|
|
| 1987
|
Ishtar
|
|
| 1982
|
Tootsie
|
Krediturik gabe
|
| 1978
|
Heaven Can Wait
|
|
| 1976
|
Mikey and Nicky
|
|
| 1971
|
Such Good Friends
|
Esther Dale izengoitiarekin idatzia
|
| A New Leaf
|
|
| 1967
|
Back to Bach
|
|
| 1964
|
Jack Paar Program
|
Kapitulu 1
|
| A Degree of Frost
|
Telebistako saio berezia
|
Sariak eta izendapenak
- Oscar sariak
Erreferentziak
Kanpo estekak
